ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 46

ด้ า นหน้ า วั ด มี ป รางค์ แ บบลพบุ รี แ ละ พระพุทธรูปปูนปั น ้ แบบอู ท ่ อง ส่วนพระอุโบสถวิหาร สร้างในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ฯ ซึ่งสันนิษฐานว่า เจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก) เป็นแม่งานด�ำเนินการ จึงได้ชื่อว่า “วัดนครโกษา” ตามราชทินนาม ปรางค์แขก ปราสาทอิฐ ๓ หลังเรียงตัวกันในแนวเหนือ ใต้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ปัจจุบันอยู่ในย่าน อยู่อาศัยและสถานที่ราชการ จนกลายเป็นพื้นท กลางถนนที่มีรถยนต์ผ่านไปมา น่าจะสร้างขึ้นใน ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ องค์กลางขนาดใหญ่ท ส ี่ ด ุ ม ประตูทางเข้าเพียงประตูเดียว ส่วนอีกสามด้านเป็น ประตูหลอก เดิมก่อด้วยอิฐไม่สอปูนและคาดว่าคง พังทลายลง ช่วงกรุงศรีอยุธยาตอนปลายในรัชสมัย สมเด็จพระนารายณ์ฯ จึงปฏิสังขรณ์ปรางค์ทั้งสาม องค์ข น ึ้ ใหม่และสร้างอาคารอีกสองหลัง โดยอาคาร แรกเป็นวิหารทางด้านหน้า ส่วนอาคารอีกหลังทาง ทิศใต้สร้างเป็นถังเก็บน� ำ ้ ประปา และอาคารทั ง ้ สอง ที่สร้างใหม่เป็นตึกแบบพระราชนิยม ภาพเทวสถานปรางค์แขกในช่วงก่อนบูรณะ านิต /ศร วัล เ ลิ ทพ/เสมา” โภดม ฑละแห่งศรีจนาศะ ม ละโว 46 ในมัณ ภาพโดยอาจารย เทวสถานปรางค์แขก อยู่กลางถนน กลางเมืองในปัจจุบัน ศาลพระกาฬหรือศาลสูง เป็นเทวสถานในศาสนาฮินดูสร้างด้วยศิลา แลง ถูกปรับให้กลายเป็นพื้นที่กลางวงเวียนและ อยู่ใกล้กับเส้นทางรถไฟ ฐานสูงท�ำด้วยศิลาแลงจึง เรียกกันต่อมาว่า “ศาลสูง” มีบันไดทั้ง ๔ ด้าน ม การพบโบราณวัตถุส�ำคัญ คือ ศิลาจารึกศาลสูงซึ่ง เป็นศิลาจารึกส�ำคัญลงศักราชโดยละเอียดในช่วง พุทธศตวรรษที่ ๑๖ พระวิษ ณุแบบเทวรูปรุ่นเก่า ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ท พิพ ธ ิ ภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ฯ พบ หลักศิลาจารึกแปดเหลี่ยมจารึกอักษรมอญโบราณ การขุดแต่งบริเวณรอบศาลพระกาฬทำ�ให้เห็นฐานของ อาคารแบบปราสาทน่าจะรุ่นพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ขึ้นไป