ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 31

มหาสถูปเขาคลังนอก ตั้ง อยู่นอกเมืองศรีเทพไปทาง ทิศเหนือราว ๒ กิโลเมตร รอยของแนวคันดินที่เป็นทางเดินผ่านประตูเมือง ทางด้านเหนือของเมืองชั น ้ นอกผ่านคูเมืองทางด้าน เหนือไปออกบริเวณดอนเกาะทางเหนือที เ ่ ป็นพื น ้ ท ใหญ่ อันเป็นปริมณฑลของเมืองศรีเทพ อันเป็น ทั้งแหล่งที่อยู่อาศัยของชุมชนใหญ่น้อย อ่างน�้ำ สระน�้ำ และแหล่งศาสนสถานใหญ่ส�ำคัญ โดยเฉพาะคลั ง นอกอั น เป็ น พระมหา สถูปขนาดใหญ่ที่สุดที่มีผังบริเวณและอาคารเช่น เดียวกันกับพระมหาสถูป บูโรพุทโธ ในเกาะชวา ของอินโดนีเซีย ข้าพเจ้าสังเกตเห็นร่องรอยของแนวคันดิน ที่เป็นถนนจากประตูเมืองทางด้านเหนือของเมือง ชั น ้ นอกมุ ง ่ ตรงผ่านสระน� ำ ้ ขนาดใหญ่และเล็กไปยัง บริเวณที ต ่ ง ั้ ของศาสนสถานคลังนอกที ก ่ ำ � ลังมีการ ขุดค้นและขุดแต่งบริเวณโดยรอบอยู่ นี่คือจุดเริ่ม ต้นของการแลเห็นความสัมพันธ์ทางภูม ว ิ ฒ นธรรม ระหว่างตัวเมืองศรีเทพกับบริเวณรอบเมืองทาง เหนื อ ที่ เ ป็ น ปริ ม ณฑลของนครประวั ติ ศ าสตร ภายในของลุ ม ่ น� ำ ้ ป่าสัก ซึ ง ่ ถ้าหากมีการขุดค้นและ ปรางค์ฤาษี ปราสาทขนาดเล็กที่น่าจะมีอายุร่วมสมัย กับปรางค์ศรีเทพและปรางค์สองพี่น้อง มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 31