ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 28

ภาพวาดบริเวณเมืองศรีเทพทั้งบริเวณเมืองในและเมืองนอกตลอดจนศาสนสถานและสระน�้ำในพื้นที่ใกล้เคียง จากวารสารเมืองโบราณ วาดโดยสุทธิชัย ฤทธิ์จตุพรชัย ค�ำแนะน�ำโดยอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม น�้ำเพื่อการอยู่อาศัยและการเพาะปลูก แต่ที่ส�ำคัญ เป็นที่ตั้งของศาสนสถานส�ำคัญที่มีทั้งศาสนาพุทธ มหายานและศาสนาฮินด และศาสนสถานที่ส�ำคัญก็คือ ศาสนสถาน คลังนอก ที เ ่ ป็นพุทธมหายานซึ ง ่ มีความโดดเด่นกว่า บรรดาศาสนาพุทธมหายานอื่นใดในประเทศไทย ทั้งทางรูปแบบสถาปัตยกรรมและขนาด การวางผังเมืองระดับนครรัฐที่ศรีเทพ ตัวเมืองศรีเทพมีลักษณะเป็นเมืองที่มีการ จัดการวางแผนผัง ให้เป็นเมืองในระดับนครอย่าง มีระเบียบและสวยงามทั้งในเรื่องการจัดการพื้นท ศักดิ์สิทธิ์และสาธารณ์ กับระบบการจัดการน�้ำ ภายในเมืองและนอกเมือง 28 ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้/ศรีเทพ/เสมา” จากการส� ำ รวจศึ ก ษาและวิ เ คราะห์ ข อง ข้าพเจ้าแลเห็นความสัมพันธ์ของการใช้พื้น ที่ ใน เมืองทั้งชั้น นอกและชั้นใน รวมทั้งความสัมพันธ ระหว่างตัวเมืองกับพื้นที่บนดอนเกาะโดยรอบ โดย เฉพาะทางด้านเหนือ เมืองชั้นในอันมีลักษณะรูป กลม มีคูน�้ำล้อมรอบเป็น พื้น ที่เริ่มต้นในการตั้ง ถิ่นฐานเพราะพบร่องรอยการอยู่อาศัยแต่สมัยยุค เหล็กตอนปลายที่ยังไม่มีอิทธิพลของศาสนาฮินด และพุทธเข้ามาเกี่ยวข้อง นับเนื่องเป็นเมืองในยุค ก่อนประวัติศาสตร์เช่นเดียวกับบรรดาชุมชนมีคูน�้ำ ล้อมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที ม ่ ก ั ตั ง ้ อยู ต ่ อนชาย ขอบของที่สูงใกล้กับพื้นที่ลุ่มน�้ำที่ท�ำการเพาะปลูก ได้ และรับน� ำ ้ จากพื น ้ ที ส ่ ง ู จากทางน� ำ ้ ธรรมชาติ หรือ จากการท�ำท�ำนบบีบน� ำ ้ ที่ไหลลงจากป่ามาเข้าคูเมือง เพื อ ่ กักเก็บน� ำ ้ และชักน� ำ ้ ผ่านช่องก�ำแพงเมืองเข้าไป