ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 24
ในกัมพูชาและจามปา ต่างนับถือศาสนาฮินดูเป็น
ใหญ่ แต่ก็ยังไม่ทอดทิ้งพุทธมหายาน ในยุคนี้เกิด
มัณฑละใหม่ ในที่ราบสูงโคราชและดินแดนรอบ
ทะเลสาบเขมร ท�ำให้ศาสนาฮินดูรุ่งเรืองและได้รับ
การอุปถัมภ์โดยราชวงศ์กษัตริย์ที่มีอ�ำนาจ
การสิ้นสุดของศรีวิชัยก็หาได้เกิดจากการ
รุกรานของพวกโจฬะแต่อย่างเดียวไม่ หากยังผสม
ผสานกับการเปลี่ยนนโยบายการค้าของจีนกับบ้าน
เมืองชายทะเลในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต
ที่แต่เดิมต้องท�ำการค้าขายกับศรีวิชัยซึ่งเป็นพ่อค้า
คนกลาง จีนเปลี ย ่ นมาเป็นการค้าขายกับคนท้องถิ น ่
ในภูมิภาคแทน เป็นเหตุให้เกิดเส้นทางการค้าใหม่ๆ
การเคลื อ ่ นย้ายของผู ค ้ นทั ง ้ จากโพ้นทะเลภายในและ
ภายนอกเข้ามาตั้งเมืองใหม่และนครรัฐใหม่ ตั้งแต
พุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๗ เป็นต้นไป
การปรับพื้นที่เพื่อสร้างถนนสมัยเมื่อเมืองลพบุรีได้รับการสร้างเมืองใหม่ที่อยู่ทางทิศเหนือขึ้นไป เป็นกรม
กองค่ายทหารในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้ไถทำ�ลายวัดละโว้ บริเวณหน้าไปรษณีย์ และปูนปั้น
ในภาพเหล่านี้ส่วนหนึ่งถูกนำ�มาเก็บรักษาที่พิพิธภัณฑ์สมเด็จพระนารายณ์ จังหวัดลพบุร
ภาพถ่ายโดย อาจารย์มานิต วัลลิโภดม
24
ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้/ศรีเทพ/เสมา”