ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 16

หางน�้ำสาครในเขตอ�ำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท พระนางจามเทวีเสด็จขึ้นตามล�ำน�้ำเจ้าพระยาเก่า ผ่าน เมืองอู ต ่ ะเภา (เมืองล่าง) ที ต ่ ำ � บลหางน� ำ ้ สาคร ขึ้นมายัง เมืองบนสมัยทวารวดีที่บ้านโคกไม้เดน ต�ำบลท่าน�้ำอ้อย เขตอ�ำเภอพยุหะคีรี ไปยังต้นน�้ำ เจ้าพระยาที่บึงบอระเพ็ด แล้วเสด็จขึ้นไปทางเหนือ โดยล�ำน�้ำปิงที่ เมืองพระบางหรือนครสวรรค เท่าที่กล่าวมาแล้วคือร่องรอยของเส้นทาง คมนาคมทางน�้ำจากเมืองละโว้ไปสัมพันธ์กับบ้าน เมืองทางเหนือตามชายขอบที่ราบลุ่มน�้ำเจ้าพระยา จนถึงเมืองหริภุญชัยหรือล�ำพูน ซึ่งเมื่อมองภาพรวมทางภูมิวัฒนธรรมของ ลุ่มน�้ำเจ้าพระยาจะเห็นได้ว่า ต�ำแหน่งที่ตั้งของเมืองละโว้ คือ นครรัฐท เป็นเมืองท่าทางฟากตะวันออกของลุ ม ่ น� ำ ้ เจ้าพระยา ตั้งอยู่คนละฟากกับเมืองนครชัยศรีและเมืองอู่ทอง ทางฟากตะวันตก ความส� ำ คั ญ ของเมื อ งท่ า ทั้ ง สองต่ า งกั น เมืองนครชัยศรีคือเมืองท่าใหญ่ส�ำหรับการติดต่อ โพ้ น ทะเลที่ ม าจากทางตะวั น ตก และเส้ น ทาง คมนาคมที่ ม าจากบ้ า นเมื อ งมอญและพม่ า ทาง ชายฝั่งทะเลอันดามัน แต่เมืองละโว้มีความสัมพันธ์กับบ้านเมือง ทางฟากตะวั น ออกที่ ผ ่ า นลุ ่ ม น�้ ำ ป่ า สั ก ขึ้ น ไปยั ง ที่ราบสูงโคราชในดินแดนลุ่มน�้ำโขงทางชายฝั ่ ง ทะเลจีนใต จึงเห็นได้ว่าเมืองละโว้มีความสัมพันธ์กับ บ้านเมืองที่เก่าแก่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ในอาณา บริเวณกว้างขวางใหญ่โตกว่าทางเมืองนครชัยศรีท พัฒนาขึ้นในพื้นที่ลุ่มน�้ำล�ำคลอง [Riverine Area] แต่เมืองละโว้ครอบคลุมพื้น ที่บนที่สูง ที่ราบสูง ป่าเขาที่เต็มไปด้วยของป่าและแร่ธาตุในบริเวณ และปริ ม ณฑลที่ ม ากกว่ า โดยเฉพาะพื้ น ที่ ภู มิ วัฒนธรรมโดยรอบเมืองละโว้ซึ่งเป็นกลุ่มเขานง ประจันต์ เขาพระงาม เขาสามยอด และกลุ่ม เขาพระพุทธบาท ล้วนเป็นแหล่งชุมชนบ้านเมือง ที่เกี่ยวกับการอุตสาหกรรมถลุงเหล็กและทองแดง ที่หนาแน่นกว่าแห่งใดๆ ในลุ่มน�้ำเจ้าพระยา โดยอายุและพัฒนาการ “เมืองละโว้” เทียบ ได้กับ “เมืองอู่ทอง” ที่มีอายุเก่าขึ้นไปถึงสมัยฟูนัน เขาสมอคอน ชื่อที่ตั้งขึ้นตามวรรณคดีเรื่องรามเกียรติ์ที่ทำ�ให้เกิดชื่อบ้านนามเมืองในแถบลพบุร 16 ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้/ศรีเทพ/เสมา”