ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 15
พระประธานที่พระอุโบสถวัดไลย์ ตำ�บลเขา
สมอคอน อำ�เภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุร
ท�ำให้ล�ำน�้ำใหญ่แยกออกเป็นหลายแพรก
แม่ น�้ ำ ลพบุ รี ส ายหนึ่ ง ผ่ า นอ� ำ เภอท่ า วุ ้ ง
ลงไปทางใต้ ถึ ง เขตอ� ำ เภอมหาราช จั ง หวั ด
พระนครศรีอยุธยา
และอี ก สายหนึ่ ง แยกไปทางตะวั น ออก
ผ่านเขาสมอคอนไปยังทุ่งพรหมมาสตร์และเมือง
ละโว้ แล้วหักวกผ่านหน้าเมืองละโว้ลงใต้ไปยัง
อ� ำ เภอบ้ า นแพรกและอ� ำ เภอมหาราช จั ง หวั ด
พระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นเส้นทางคมนาคมทางน�้ำ
จากเมืองละโว้ท เ ี่ ป็นเมืองท่าในสมัยทวารวดีไปออก
อ่าวไทย
จากหลั ก ฐานทางต� ำ นาน โดยเฉพาะ
“ต�ำนานจามเทวีวงศ์” ของเมืองหริภุญชัย พระนาง
จามเทวีน่าจะเสด็จโดยทางน�้ำจากเมืองละโว้ไป
ครองเมืองล�ำพูนหรือหริภุญชัยทางเหนือ
โดยเริ่มแต่แม่น�้ำลพบุรีหน้าเมืองละโว้ผ่าน
ทุ่งพรหมมาสตร์ แยกเข้าปากน�้ำบางขามเข้าเขา
สมอคอน ไปวัดไลย์ จนถึงต�ำบลมหาสอนในเขต
อ�ำเภอบ้านหมี่ อันเป็นที่สบกันระหว่างล�ำน�้ำที่มา
จากอ�ำเภอบ้านหมี่กับล�ำน�้ำที่มาจากอ�ำเภอตาคล
แล้วเสด็จตามล�ำน� ำ ้ ที ม ่ าจากที ส ่ ง ู ในเขตอ�ำเภอตาคล
ขึ้นไปจนถึงเขตเมืองจันเสน จังหวัดนครสวรรค์ อัน
เป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดีที่มีรกรากมาแต่สมัย
ยุคเหล็ก จากเขตเมืองจันเสนก็เดินทางตามล�ำน�้ำ
ไปยังล�ำน�้ำเจ้าพระยาเก่าที่ไหลมาจากบึงบอระเพ็ด
ผ่านอ�ำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ มายังต�ำบล
มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ
15