สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม สำรวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม | Page 22

เมืองพระบางและวัดเขากบที่เห็นอยู่เชิงเขาด้านใกล บ้านสร้าง พนมสารคาม จนถึงอ�ำเภอบางปะกง การเข้ามาของเรือสินค้าทางทะเลจะผ่านมา ตามร่องน� ำ ้ ใหญ่ในพื น ้ ที เ ่ วิ ง ้ ว้างอันเป็นที ล ่ ม ่ ุ ปริ ม ่ น� ำ ้ น ซึ่งตามชายขอบของเวิ้งอ่าวก็เป็นที่เกิดขึ้นของบ้าน เมืองแต่สมัยฟูน น ั -ทวารวดี เป็นระยะไปตั ง ้ แต่เมือง พระรถที่อ�ำเภอพนัสนิคม เมืองทวารวดีบนฝั่งล�ำน�้ำ ห้วยลาด ต�ำบลเกาะขนุน อ�ำเภอพนัสนิคม เมือง ศรีมโหสถ และโคกขวาง อ�ำเภอโคกปีบ ปราจีนบุร เมืองดงละครที่อ�ำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก เมืองอู่ตะเภา อ�ำเภอหนองแซง เมืองขีดขิน จังหวัด สระบุรี และเมืองละโว้ จังหวัดลพบุรีเป็นที่สุด ปัจจุบ น ั นับเนื อ ่ งเป็นกลุ ม ่ เมืองทวารวดีทางฟากตะวัน ตกของลุ่มน� ำ ้ เจ้าพระยา [Chao Phraya Basin] การเข้าถึงเมืองละโว้ที่เป็นนครรัฐทางเดิน เรือจากอ่าวไทย ผ่านขึ้นมาตามล�ำน�้ำใหญ่อันเป็น 22 สำ�รวจอโยธยากับอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม ที่ลุ่มต�่ำปริ่มน�้ำ ผ่าน “เกาะบางปะอิน” ไปยัง “เกาะพระ” ซึ่งมีแม่น�้ำใหญ่สองสายมาพบกัน สายแรกเป็นล�ำแม่น�้ำใหญ่ที่เกิดจากการ รวมกันของแม่น ำ �้ เจ้าพระยา แม่น ำ �้ ลพบุรี และแม่น ำ �้ ป่าสัก ณ บริเวณใต้วัดพนัญเชิงลงมากับ “ล�ำน�้ำ ป่ า สั ก และล� ำ น�้ ำ หนองแซง” ที่ ป ั จ จุ บั น เรี ย กว่ า “คลองโพ” เรือผ่านคลองโพไหลไปทางตะวันออก ไปยัง “เมืองอู่ตะเภา เมืองขีดขิน และเมืองละโว้” ตามล�ำดับ ในส่วนเมืองละโว้ท เ ี่ ป็นเมืองท่าส�ำคัญนั น ้ ใน สมัยฟูน น ั และทวารวดี การติดต่อทางทะเลผ่านและ ขึ้นมาตาม “ล�ำน�้ำลพบุรี” ที่แยกออกหลายแพรก แต่แพรกที่ส�ำคัญก็คือ จากเมืองละโว้ ลัด ทุ่งทางตะวันออกไปต่อกับล�ำน�้ำโบราณสายหนึ่งใน เขตต�ำบลหนองโดน