9
Â Æ ì 2 1( 1 2 4 3) 3 0 Ø ² Ú Æ ê Æ- 5 Ð à ô Ü Æ ê Æ 2 0 1 8
Ø ² ÚÆêÚ ² Ü Ð º ðàê ² Ø ² ðî º ð
Øáíë » ë êÇÉÇÏÛ ³ Ý
ïáõÃÛ ³ Ý ÏáÕùÇÝ ¨ Ýå ³ ëïÇ å » ï ³ Ï ³ Ýáõ- ÃÛ ³ Ý ³ Ùñ ³ åÝ ¹ Ù ³ ÝÁ: ê ³ Ï ³ ÛÝ áõñÇ ° ß ¿ ñ ³ ÝóÛ ³ É ¹³ ñÇ Ññ ³ Ù ³ Û ³ Ï ³ ÝÁ: Ð ³ Û ² é ³ ù »- É ³ Ï ³ Ý » Ï » Õ » óÇÝ áã à » å ³ ñ½ ³ å » ë å »- ïáõÃÛ ³ Ý ÏáÕùÇÝ ¿ ñ « ³ ÛÉ μ ³ ñÓñ ³ ëïÇ ×³ Ý Ñá · ¨áñ ³ Ûñ » ñÇ Ñ » ï ÙÇ ³ ëÇÝ í » ñ ³ Ï » Ý ¹³- Ý ³ óÝáõÙ ¿ ñ Ð ³ Ûáó å » ï ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ ª Ë ³- ãÁ ÷ áË ³ ñÇÝ » Éáí ½ » Ýùáí « Ñ ³ Û ½ÇÝíáñÇ áõ ·» Ý » ñ ³ ÉÇ Ñ » ï ³ Ù » Ý ³ à » Å Ù ³ ñï » ñáõÙ Ïéí » Éáí:
® Ø ³ Ûñ ² Ãáé êáõñμ ¾çÙÇ ³ ÍÝÇ ³ ñËÇíáõÙ å ³ Ñå ³ Ýí » É ¿ ÙÇ Éáõë ³ ÝÏ ³ ñ « áñáõÙ » ñ¨áõÙ ¿« à » ÇÝãå » ë ¿ ¶ ¨áñ · º êáõñ » ÝÛ ³ Ýó ì » Ñ ³- ÷³ éÝ ûñÑÝáõÙ Ù ³ ñïÇ · Ý ³ óáÕ Ï ³ Ù ³ íáñ- Ý » ñÇÝ: Ü ³ ³ Ù » Ýáõñ Ñ ³ Û ù ³ ç » ñÇ ÏáÕùÇÝ ¿ ñ:
1918à ©« » ñμ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý 36-ñ ¹ ¹ ÇíÇ½Ç ³ Ý Ý » ñËáõÅáõÙ ¿ ² ñ ³ ñ ³ ïÛ ³ Ý ¹³ ßï ¨ · ñ ³ íáõÙ ê ³ ñ ¹³ ñ ³ å ³ ïÇó 10 ÏÙ Ñ » éáõ · ïÝíáÕ §² ñ ³ ùë ¦ Ï ³ Û ³ ñ ³ ÝÁ « áñáí ³ ÝóÝáõÙ ¿ ñ ² É » ù- ë ³ Ý ¹ ñ ³ åáÉ- º ñ¨ ³ Ý ×³ Ý ³ å ³ ñÑÁ « Ñ ³ ÛÏ ³- Ï ³ Ý ½áñù » ñÇ » ñ¨ ³ ÝÛ ³ Ý Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ Øáíë » ë êÇÉÇÏÛ ³ ÝÁ º ñ¨ ³ ÝÇ ³ å ³·³ å ³- ñ » ï Þ ³ ÑË ³ ÃáõÝáõ áõÕ » ÏóáõÃÛ ³ Ùμ ³ Ûó » ÉáõÙ ¿ ¾çÙÇ ³ ÍÇÝ: Ü ³ ì » Ñ ³÷³ éÇÝ ³ é ³ ç ³ ñÏáõÙ ¿ ³ Ýíï ³ Ý · áõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ ï » Õ ³÷ áËí » É ê¨ ³ Ý ³ É × Ç ßñç ³ Ý: º í « ÇÝãå » ë ëå ³ ë » ÉÇ ¿ ñ « ¶ ¨áñ · º Ï ³ ÃáÕÇÏáëÇ å ³ ï ³ ëË ³ ÝÁ ÉÇÝáõÙ ¿ ËÇëï ¨ Ù » ñÅáÕ ³ Ï ³ Ý: êñμ ³ ½ ³ Ý Ñáíí ³- å » ïÁ Ññ ³ Ù ³ ÛáõÙ ¿ ½ûñ áõ · Çß » ñ ÑÝã » óÝ » É μáÉáñ » Ï » Õ » óÇÝ » ñÇ ½ ³ Ý ·» ñÁ ¨ áïùÇ Ñ ³ Ý » É ³ ÙμáÕç ³ ½ · ÇÝ: Ü ³ ³ ÕáÃáõÙ ¿ ÅáÕáíñ ¹ Ç ³ é ³ ç ª » ñ ¹ í » Éáí Ñ ³ ÙÁÝ ¹ Ñ ³ Ýáõñ Ý ³ Ñ ³ ÝçÇ ¹» åùáõÙ ³ Ý ·³ Ù ÙÝ ³ É ê © ¾çÙÇ ³ ÍÝáõÙ ¨ å ³ ßïå ³ Ý » É Ñ ³ Ù ³ ÛÝ Ñ ³ ÛáõÃÛ ³ Ý Ñá · ¨áñ Ï » ÝïñáÝÁ: Ü ³ ÅáÕáíñ ¹ ÇÝ ¹ ÇÙáõÙ ¿ Ïáãáí ©
§²° ½ · Ñ ³ Ûáó « ÃáõñùÁ ª Ù » ñ μ ³ Ý ³ Ï ³ Ý ÑáïÇ ¹³ ñ ³ íáñ ÃßÝ ³ ÙÇÝ « Ýí ³×» É ¿ ² É » ù- ë ³ Ý ¹ ñ ³ åáÉÁ « ß ³ ñÅíáõÙ ¿ ¹» åÇ ëÇñïÁ Ù » ñ » ñÏñÇ « Ù » ñ Ñ ³ í ³ ïÇ « Ù » ñ Ï » Ýë ³· ñáõÃÛ ³ Ý: ¶³ ÉÇë ¿ ² ñ ³ ñ ³ ïÛ ³ Ý º ñÏñÇ íñ ³: ÂáõñùÁ « Ïáïáñ ³ Í áõ ³ í » ñ ÷ é » Éáí ·³ ÉÇë ¿« ¨ Ù » ñ ½áñ ³ å » ïÝ » ñÝ ³ ÛÉ » Éù ã » Ý · ïÝáõÙ ³ Û ¹ ³ Õ »- ïÇó « ù ³ Ý Ñ ³ Ûáó Ñ ³ Ûñ ³ å » ïÇÝ ÷³ ËáõëïÇ ÙÕ » É: Üñ ³ Ýù ÇÝÓ ³ é ³ ç ³ ñÏáõÙ » Ý áëáËÇ μ » ñ ³ ÝÇÝ ÃáÕÝ » É Ø ³ Ûñ ² Ãáé êμ © ¾çÙÇ ³ ÍÇ- ÝÁ « Ù » ñ ëñμ ³ ñ ³ ÝÁ « Ñ ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç í » ñçÇÝ ÏïáñÁ: à ° ã ¨ á ° ã: Ð ³ ½ ³ ñ ³ Ý ·³ Ù á ° ã: º ë ã » Ù ÉùÇ Ù » ñ ëáõñμ Ý ³ ËÝÇÝ » ñÇó ³ í ³ Ý ¹ ÙÝ ³ ó ³ Í Ø ³ Ûñ ² ÃáéÁ: º à » Ñ ³ Û ÅáÕáíáõñ ¹ Á ãÇ Ï ³ ñáÕ
ÃßÝ ³ Ùáõ ³ é ³ çË ³ Õ ³ óáõÙÁ Ï ³ ë » óÝ » É « » à » Ç ½áñáõ ã ¿ ÷ ñÏ » Éáõ Ù » ñ ëñμáõÃÛáõÝÝ » ñÁ « ³ å ³ » ë ÇÝùë ëáõñ Ïí » ñóÝ » Ù ¨ ÏÁÝÏÝ » Ù Ø ³ Ûñ î ³×³ ñÇ ·³ íÇÃáõÙ « μ ³ Ûó ã » Ù Ñ » é ³- Ý ³ å ³ å » ñÇó ³ í ³ Ý ¹ ÙÝ ³ ó ³ Í êáõñμ ² ÃáéÇó: ÆëÏ » à » » Ï » É ¿ í » ñçÁ « ³ å ³ ³ ÛÝ ÇÝãá ± õ ãÁÝ ¹ áõÝ » Ýù å ³ ïíáí áõ ù ³ çáõÃÛ ³ Ùμ ¨ áã à » áÕáñÙ » ÉÇ ëïñáõÏÇ å » ë áëáËÇ ³ é ³ ç ëáÕ ³- Éáí: Ø » ñ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý ³ ÝóÛ ³ É ¹³ ñ » ñÁ ÉÇùÝ » Ý ù ³ çáõÃÛ ³ Ùμ Ý » ñÏí ³ Í Ý ³ Ñ ³ ï ³ ÏÝ » ñÇ ³ ñÛ ³ Ùμ: ¸ñ ³ Ýáí ãÇ ëå ³ éí » É Ù » ñ ³ ñÛáõÝÁ ¨ áõÅÁ: ¸ ³ ñ » ñ ß ³ ñáõÝ ³ Ï Ñ ³ Û ³ ½ · Ý ³ åñ » É ¿ ÇÝùÝáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ å ³ Ûù ³ ñ » Éáí: ¸ñ ³ Ñ ³- Ù ³ ñ ¿« áñ ½ ³ Ý · í ³ Í ³ ÛÇÝ Ïáïáñ ³ ÍÝ » ñáí Ñ ³ ñáõëï Ù » ñ Ï » Ýë ³· ñáõÃÛáõÝÁ ãÇ ° áõÝ » ó » É ¨ ãÇ ° áõÝ » Ý ³ í » ñçÇÝ í » ñç ³ Ï » ï: àõñ » ÙÝ ¿ É ÇÝãá ± õ ³ ½ · áíÇ ãμ ³ ñÓñ ³ Ý ³ Ýù ÃßÝ ³ Ùáõ ¹» Ù « áñÁ ·³ ÉÇë ¿ Í ³ ñ ³ í Ù » ñ í » ñçÇÝ ³ ñÛáõÝÇÝ ¦:
¶ ¨áñ · º êáõñ » ÝÛ ³ ÝóÇ ³ Ûë ÏáãÝ ³ ÏÁ Ñ ³- Ù ³ ËÙμ » ó ³ ÙμáÕç Ñá · ¨áñ ¹³ ëÇÝ ÝáõÛÝå » ë ® ê ³ ñ ¹³ ñ ³ å ³ ïÇ Ñ » ñáë ³ Ù ³ ñïÇ ³ Ï- ïÇí Ù ³ ëÝ ³ ÏÇóÝ » ñÇó ¿ ñ ¶³ ñ »· ÇÝ » åÇëÏáåáë Ðáíë »÷ Û ³ ÝÁ( Ñ » ï ³·³ ÛáõÙ ª ¶³ ñ »· ÇÝ ² Ðáíë »÷ Û ³ Ý © Ø » ÍÇ î ³ ÝÝ ÎÇÉÇÏÇá Î ³ Ãá- ÕÇÏáë): Ü ³ · ÉË ³ íáñáõÙ ¿ ñ Õ ³ ñ ³ μ ³ ÕóÇÝ »- ñÇó μ ³ ÕÏ ³ ó ³ Í ÑÇÝ ·» ñáñ ¹ · áõÝ ¹ Á « áñÁ ëï ³ ó ³ í § Ø ³ Ñ ³ å ³ ñïÝ » ñ ¦ ³ Ýí ³ ÝáõÙÁ: êÇÙáÝ ìñ ³ óÛ ³ ÝÁ Ýñ ³ Ý Çñ ³ í ³ Ùμ Ñ ³ Ù » Ù ³- ï » É ¿ Ô¨áÝ ¹ º ñ » óÇ Ñ » ï, · ñ » Éáí © § ¾çÙÇ ³ ÍÝÇ ÙÇ ³ μ ³ ÝÁ ßñçáõÙ ¿ ñ ÙÇ Ù ³ ëÇó ÙÛáõëÁ ¨ Çñ ׳ é » ñáí μ ³ ñÓñ ³ óÝáõÙ ½áñù » ñÇ ïñ ³ Ù ³¹- ñáõÃÛáõÝÁ £ ÎñÏÝíáõÙ ¿ ÇÝ ì ³ ñ ¹³ Ý ³ Ýó å ³ ï- Ù ³ Ï ³ Ý ûñ » ñÁ ©©©¦: ÐÇß » Ýù ´³ ß- ² å ³ ñ ³ ÝÇ ×³ Ï ³ ï ³ Ù ³ ñïáõÙ Ñ » ñáë ³ ó ³ Í Ù » ñ ÙÛáõë Ñá · ¨áñ ³ Ï ³ ÝÝ » ñÇÝ © î » ñ î ³×³ ï ¨ î » ñ ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë ù ³ Ñ ³ Ý ³ Ý » ñÇ Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñå ³ Í ³ ßË ³ ñÑ ³ ½áñ ³ ÛÇÝ çáÏ ³ ïÝ » ñÝ ³ é ³ çÇÝ ³ Ý ·³ Ù ¹ ÇÙ ³· ñ ³ í » óÇÝ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ½áñù »- ñÇ Ñ ³ ñÓ ³ ÏáõÙÝ » ñÇÝ: ´³ ß ² å ³ ñ ³ ÝÇ å ³ ßïå ³ ÝáõÃÛ ³ Ý ³ Ù » Ý ³ Í ³ Ýñ ûñ » ñÇÝ ª ÙÇÝ㨠³ ßË ³ ñÑ ³ ½áñ ³ ÛÇÝÝ » ñÇ û · ÝáõÃÛ ³ Ý ·³ ÉÁ « î » ñ î ³×³ ïÇ ßáõñç 40-50 Ñá ·³ Ýáó çáÏ ³ ïÝ ³ é ³ çÇÝÝ ¿ Ïñ ³ Ï μ ³ ó » É ÃßÝ ³ Ùáõ áõÕÕáõÃÛ ³ Ùμ ª Ï ³ ë » óÝ » Éáí Ýñ ³ Ýó ÙáõïùÁ º ñ¨ ³ Ý:
Ô ³ ñ ³ ùÇÉÇë ³ ÛÇ ×³ Ï ³ ï ³ Ù ³ ñïáõÙ Ñ ³ Û- Ï ³ Ï ³ Ý ½ÇÝí ³ Í áõÅ » ñÇÝ ³ ç ³ ÏóáõÙ ¿ ÇÝ Ï ³- Ù ³ íáñ ³ Ï ³ Ý ß ³ ñÅÙ ³ Ý Ñ ³ ÛïÝÇ Õ » Ï ³ í ³ ñ- Ý » ñÇó Ø » ëñáå ³ ñù » åÇëÏáåáë ØáíëÇëÛ ³- ÝÁ « ¸ ³ ñå ³ ë · ÛáõÕÇ ù ³ Ñ ³ Ý ³ î » ñ ÎáÙÇï ³ ë ù ³ Ñ ³ Ý ³ ê ³ ñ · ëÛ ³ ÝÁ: Üñ ³ Ýù Ñ ³- Ù ³ ËÙμ » Éáí μÝ ³ ÏÇãÝ » ñÇÝ « ÑáõÅÏáõ ¹ ÇÙ ³¹- ñáõÃÛáõÝ óáõÛó ïí » óÇÝ ÃßÝ ³ ÙáõÝ:
Ð ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç ³ ÝÏáïñáõÙ á · áõ ³ é ³ ç ËáÝ ³ ñÑí » ó ³ Ý ·³ Ù ÃßÝ ³ ÙÇÝ: ä ³ ïÙáõ- ÃÛáõÝÁ íÏ ³ ÛáõÙ ¿« áñ ÎáíÏ ³ ëÇ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý μ ³ Ý ³ ÏÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ ì » ÑÇμ ÷³ ß ³ Ý Ñ »- ï ³·³ ÛáõÙ Ëáëïáí ³ Ý » É ¿« áñ Ô ³- ñ ³ ùÇÉÇë ³ ÛÇ ×³ Ï ³ ï ³ Ù ³ ñïÁ ª §® μ ³ ó ³ éÇÏ ×³ Ï ³ ï ³ Ù ³ ñï ¿ ñ ³ Ûë å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý Ù » ç: ® Ô ³ ñ ³ ùÇÉÇë ³ ÛÇ Ùáï Ñ ³ Û » ñÁ óáõÛó ïí » óÇÝ « áñ Ï ³ ñáÕ » Ý ³ ß- Ë ³ ñÑÇ É ³ í ³· áõÛÝ ½ÇÝíáñÝ » ñÁ ÉÇ- Ý » É ¦:
ÆëÏ Ñ ³ Û » ñÁ ³ ßË ³ ñÑÇ É ³ í ³· áõÛÝ ½ÇÝíáñÝ » ñÝ » Ý » Õ » É ÙÇ ° ßï: Ð ³ Û ·» Ý » ñ ³- ÉÇ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ý ×³ ñÁ ÷³ ÛÉ » É ¿ Ý ³ ¨ ûï ³ ñ » ñÏñÝ » ñÇ μ ³ Ý ³ ÏÝ » ñáõÙ ª ³ Ý ·³ Ù ³ ÛÝ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï « » ñμ ÇÝùÝ » ñë Ïáñóñ ³ Í » Ýù » Õ » É å » ï ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ: ÐÇß » Ýù èáõë ³ Ï ³ Ý Î ³ ÛëñáõÃÛ ³ Ý é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý-å » ï ³- Ï ³ Ý · áñÍÇãÝ » ñ ØÇù ³ Û » É ÈáñÇë-Ø » ÉÇùáíÇÝ « Æí ³ Ý( ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë) È ³ ½ ³ ñ¨ÇÝ « ÐáõÝ ·³ ñÇ ³- ÛÇ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ Ï ³ ñ¨áñ ³· áõÛÝ ßñç ³ ÝáõÙ ª 1848-49Ãà © ÑáõÝ ·³ ñ ³ Ï ³ Ý Ñ » Õ ³- ÷ áËáõÃÛ ³ Ý Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ Ý · Ý ³ Ñ ³ ï » ÉÇ ¹» ñ Ï ³ ï ³ ñ ³ Í Ñ ³ Û ³ ½ · Ç Ñ » ñáëÝ » ñ áõ ½áñ ³- å » ïÝ » ñ Ú ³ Ýáß ò » óÇÝ « ìÇÉÙáß È ³ ½ ³ ñÇÝ « ¾éÝá ø » ßÇÝ « áñáÝó ³ ÝáõÝÝ » ñÝ ³ ÝÙ ³ Ñ » Ý ³ Û ¹ ÅáÕáíáõñ ¹ Ý » ñÇ ³ ÝóÛ ³ ÉÇ ¿ ç » ñáõÙ: ÜÙ ³ Ý ûñÇÝ ³ ÏÝ » ñÁ ³ ßË ³ ñÑÇ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý §· ñ- ùáõÙ ¦ μ ³ ½Ù ³ ÃÇí » Ý: º í ³ Ñ ³« 1918-Ç Ù ³ ÛÇëÇÝ Ñ ³ ë » É ¿ ñ Å ³ ÙÁ « » ñμ å » ïù ¿ Ñ ³ ÛÁ ÙÇÝã¨ í » ñç Çñ ÏéÇíÁ ÙÕ » ñ ÃßÝ ³ Ùáõ ¹» Ù ª í » ñ ³· ï- Ý » Éáõ ³ ½ ³ ïáõÃÛáõÝÝ áõ ³ ÝÏ ³ ËáõÃÛáõÝÁ: º í
Ù » Ýù Ù ³ ñïÝã » óÇÝù áõ Ñ ³ Õà » óÇÝù: ¸ ³ é- Ý ³ Ýù ¨ ÑÇß » Ýù Ý ³ ¨ ³ ÛÝ μáÉáñ Ñá · ¨áñ ³- Ï ³ ÝÝ » ñÇÝ áõ Ï ³ ÃáÕÇÏáëÝ » ñÇÝ « áñáÝù å ³ ïÙ ³ Ï ³ Ý ûñÑ ³ ë ³ Ï ³ Ý å ³ Ñ » ñÇÝ ½ÇÝíáñ ³· ñí » É » Ý Ð ³ Ûñ » ÝÇùÇ å ³ ßïå ³ Ýáõ- ÃÛ ³ ÝÁ: ² Û ¹ ³ éÇÝùÝáÕ Ï » ñå ³ ñÝ » ñÇó ¿ ¶³ Ý- Ó ³ ë ³ ñÇ Ï ³ ÃáÕÇÏáë º ë ³ ÛÇ Ð ³ ë ³ Ý-æ ³ É ³ É- Û ³ ÝÁ ª 17-18-ñ ¹ ¹³ ñ » ñÇ Ñ ³ Û Ýß ³ Ý ³ íáñ Ñá · ¨áñ ³ Ï ³ Ý « Ù ³ ï » Ý ³· Çñ « Ñ ³ Û ³ ½ ³ ï ³·- ñ ³ Ï ³ Ý ß ³ ñÅÙ ³ Ý Ëáßáñ » ñ ³ Ëï ³ íáñ: Î ³- ÃáÕÇÏáë ¹³ éÝ ³ ÉáõÝ å » ë º ë ³ ÛÇ Ð ³ ë ³ Ý- æ ³ É ³ ÉÛ ³ ÝÁ ¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñÁ ¹³ ñÓñ » É ¿ ñ ù ³ Õ ³- ù ³ Ï ³ Ý ÙÇ Ï » ÝïñáÝ ¨ ² ñó ³ ËÇ É » éÝ ³ ÛÇÝ ÇßËáÕÝ » ñÇ ËáñÑñ ¹³ ñ ³ Ý « áñï » Õ Ùß ³ ÏíáõÙ ¿ ÇÝ ¹ Çí ³ Ý ³· Çï ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝÝ » ñ ¨ ùÝÝíáõÙ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý Íñ ³· ñ » ñ £ àñå » ë ² ñ- ó ³ ËÇ Ù » ÉÇùÝ » ñÇ ³ åëï ³ ÙμáõÃÛ ³ Ý( 1700- 1728) å ³ ñ ³· ÉáõËÝ » ñÇó Ù » ÏÁ ª · ñ » É ¨ ë »- ñáõÝ ¹ Ý » ñÇÝ ¿ ÷ áË ³ Ýó » É Çñ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÇ ³ Ýóù » ñÇ Ù ³ Ýñ ³ Ù ³ ëÝ å ³ ïÙáõÃÛáõÝÁ:
² Ûá °« ³ ÛëåÇëÇÝ ¿ » Õ » É Ñ ³ Û Ñá · ¨áñ ³ Ï ³ ÝÇ Ï » ñå ³ ñÁ Ù » ñ ÅáÕáíñ ¹ Ç å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý ³ Ù- μáÕç ÁÝà ³ óùáõÙ « ê ³ ñ ¹³ ñ ³ å ³ ïáõÙ « ´³ ß- ² å ³ ñ ³ ÝáõÙ ¨ Ô ³ ñ ³ ùÇÉÇë ³ ÛáõÙ ª ³ Ù » Ýáõñ Ñ ³ Û ½ÇÝíáñÇ áõ ·» Ý » ñ ³ ÉÇ ÏáÕùÇÝ: àõ à » ¨ Ñ » ñáë ³ Ï ³ Ý Ù ³ ù ³ éáõÙÝ » ñÇó ÍÝáõÝ ¹ ³ é ³ Í Ð ³ Ûáó å » ï ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ Ï ³ ñ × ÏÛ ³ Ýù áõ- Ý » ó ³ í « μ ³ Ûó Ýñ ³ · áÛáõÃÛáõÝÝ ³ ÝÑ » ï¨ ³ Ýù ã ³ Ýó ³ í: 1920à © Ýñ ³ Ñ » ÝùÇ íñ ³ ³ ßË ³ ñ- Ñ ³ ù ³ Õ ³ ù ³ Ï ³ Ý Ýáñ Çñ ³¹ ñáõÃÛ ³ Ý ³ ñ ¹- ÛáõÝùáõÙ Ó¨ ³ íáñí » ó ÊáñÑñ ¹³ ÛÇÝ Ð ³ Û ³ ë- ï ³ ÝÁ « áñÇ · áÛáõÃÛ ³ Ý 70 ï ³ ñÇÝ » ñÇ ÁÝ- à ³ óùáõÙ Ñ ³ Û ÅáÕáíáõñ ¹ Á ïÝï » ë ³ Ï ³ Ý ¨ Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ í » ñ » Éù ³ åñ » ó: ² ñ ¹» Ý å ³ ï- Ù ³ Ï ³ Ý ÷³ ëï ¿« áñ ÊáñÑñ ¹³ ÛÇÝ ØÇáõÃÛ ³ Ý ÷ Éáõ½áõÙÇó Ñ » ïá í » ñ Ñ ³ éÝ » ó ³ Ûëûñí ³ ³ Ý- Ï ³ Ë Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÁ:
¸ÛáõñÇÝ ã ¿ ñ å » ï ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ í » ñ ³- Ï ³ Ý · Ý » Éáõ Ù » ñ áõÕÇÝ © ³ ÛÝ ÍÝí » ó ÃßÝ ³ Ùáõ ÏáÕÙÇó Ù » ½ å ³ ñï ³¹ ñí ³ Í Ñ » ñà ³ Ï ³ Ý å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ å ³ ÛÙ ³ ÝÝ » ñáõÙ: 20-ñ ¹ ¹³ ñÇ ³ í ³ ñïÇÝ ª 1988-94Ãà © ÃßÝ ³ Ùáõ ë ³ ÝÓ ³- ½ » ñÍ ³ Í å ³ ï » ñ ³ ½ÙÁ ÏñÏÇÝ áïùÇ Ñ ³ Ý » ó Ñ ³ Û Ï ³ Ù ³ íáñÇÝ áõ ½ÇÝíáñÇÝ « ·» Ý » ñ ³ ÉÇÝ áõ Ùï ³ íáñ ³ Ï ³ ÝÇÝ « ù ³ Ñ ³ Ý ³ ÛÇÝ áõ ³ ñù » åÇë- ÏáåáëÇÝ: Üñ ³ Ýù ÙÇ ³ ëÇÝ Ù ³ ñïÇ » É ³ Ý ª ³ ½ ³ ï ³· ñ » Éáõ ² ñó ³ Ë ³ ßË ³ ñÑÁ ³¹ ñμ »- ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý ·» ñáõÃÛáõÝÇó:
1992à © ³ Ùé ³ ÝÁ Çñ ³ íÇ ×³ ÏÁ ûñÑ ³ ë ³- Ï ³ Ý ¿ ñ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ½ÇÝí ³ Í áõÅ » ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ: ²¹ ñμ » ç ³ ÝÁ μéÝ ³ ½ ³ íà » É ¿ ñ ² ñó ³ ËÇ ÑÛáõëÇë ³ ÛÇÝ Ñ ³ ïí ³ ÍÁ: ÄáÕáíáõñ ¹ Á ï ³ ñÇÝ »- ñÇ Ñ » é ³ íáñáõÃÛáõÝÇó ¹» é ÑÇßáõÙ ¿« à » ÇÝãå » ë êå ³ ñ ³ å » ï ì ³ ½ ·» Ý ê ³ ñ · ëÛ ³ ÝÁ 1992à © û · áëïáëÇ 15-ÇÝ Ñ » éáõëï ³ ï » ëáõ- ÃÛ ³ Ý » à » ñáõÙ ÑÝã » óñ » ó Çñ` ³ ñ ¹» Ý å ³ ï-
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü ä ² ÞîàÜ ²  º ðÂ
Ù ³ Ï ³ Ý ¹³ ñÓ ³ Í áõÕ » ñÓÁ: Ü ³ Ïáã ³ ñ » ó Ñ ³ Û ïÕ ³ Ù ³ ñ ¹ Ï ³ Ýó Ï ³ Ù ³ íáñ ³· ñí » É ¨ Ñ » ï ÙÕ » É ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ · ñáÑÝ » ñÁ ² ñó ³ ËÇ ÑÛáõëÇëáõÙ:
§ Úáõñ ³ ù ³ ÝãÛáõñ ßñç ³ ÝÇó 10-15- ³ Ï ³ Ý Ñá · Ç « ÑÇÝ ïÕ ³ Ý » ñÇó « ÷ áñÓ ³ éáõÝ » ñÇó « Ù ³- Ñ ³ å ³ ñïÝ » ñÇó « áñáÝù · Ý ³ Éáõ » Ý « Ïéí » Éáõ » Ý ³ Ù » Ý ³« ³ Ù » Ý ³¹ Åí ³ ñÇÝ Ñ ³ ïí ³ ÍáõÙ « áñï » Õ « ÝáñÇó » Ù ³ ëáõÙ « Ù » éÝ » Éáõ ¨ Ï » Ý ¹³- ÝÇ ÙÝ ³ Éáõ Ñ ³ í ³ Ý ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ Ï » ëÇ-Ï » ë ¿£ º à » Ù » Ýù í ³ ÕÁ ã ¿ ÙÛáõë ûñÁ Ñ ³ í ³ ùí » óÇÝù « ¨ » à » Ù » Ýù Ï ³ ñáÕ ³ ó ³ Ýù 500 Ñá ·³ Ýáó Ù ³- Ñ ³ å ³ ñïÝ » ñÇ ³ Û ¹ · áõÙ ³ ñï ³ ÏÝ ëï » ÕÍ » É « áõñ » ÙÝ Ù » Ýù ¹» é Ï ³ Ýù « Ù » Ýù ¹» é Ïéí » Éáõ ¨ Ñ ³ Õà » Éáõ » Ýù £ º à » ãÑ ³ Õà » óÇÝù « ³ ÛÝ Å ³- Ù ³ Ý ³ Ï » ë ÏÑ ³ Ù ³ ñ » Ù « áñ ÇëÏ ³ å » ë ÇÙ Ññ ³- Å ³ ñ ³ Ï ³ Ý ï ³ Éáõ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÁ » Ï » É ¿£ ÞÝáñÑ ³ Ï ³ É » Ù ¦£ Ð » ñáë ïÕ ³ Ý » ñÁ ãáõß ³ ó ³ Ý: ÆÝãå » ë Ñ »- ïá ÑÇßáõÙ ¿ ñ êå ³ ñ ³ å » ïÇ Ù ³ ÛñÁ ª Éáõë ³ Ñá- · Ç ¶ ñ » ï ³ Ù ³ ÛñÇÏÁ « Ñ ³ çáñ ¹ ûñÝ ÇëÏ » Ï » É ¿ ÇÝ áã à » 500 « ³ ÛÉ Ñ ³ ½ ³ ñ ³ íáñ Ñ ³ Ûáñ ¹ ÇÝ » ñ: ê ³ ñ · ëÛ ³ ÝÇ Ïáãáí 1992à © û · áëïáëÇ 30-ÇÝ Ó¨ ³ íáñí ³ Í · áõÙ ³ ñï ³ ÏÁ ª §² ñÍÇí Ù ³ Ñ ³- å ³ ñïÝ » ñÁ ¦« å ³ ñïáõÃÛ ³ Ý Ù ³ ïÝ » ó ³¹ ñ- μ » ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý ½áñù » ñÇÝ Ø ³ ñï ³ Ï » ñïÇ ßñç ³ ÝÇ ¶³ ÝÓ ³ ë ³ ñ í ³ Ý ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ÉÇñÇ ¨ âÉ ¹ ñ ³ Ý · ÛáõÕÇ Ùáï` Ñ ³ Ù ³ å ³ ï ³ ëË ³ Ý ³- μ ³ ñ` 1992à © û · áëïáëÇ 31-ÇÝ ¨ ë » åï » Ùμ »- ñÇ 1-ÇÝ: Ø ³ Ñ ³ å ³ ñïÝ » ñÇ · áõÙ ³ ñï ³ ÏÁ Ï ³ Ý · Ý » óñ » ó ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇÝ » ñÇ ³ é ³ çË ³- Õ ³ óáõÙÁ ¨ μ » Ï » ó å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ ÁÝà ³ óùÁ ª Ù » ½ Ùáï » óÝ » Éáí Ù » ñ í » ñçÝ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Õà ³- Ý ³ ÏÇÝ ®
®² ñó ³ ËÝ ³ ½ ³ ï ³· ñí » ó: 20-ñ ¹ ¹³ ñÇ ³ í ³ ñïÇÝ Ñ ³ Û é ³ ½ÙÇÏÁ · ñ » ó ÙÇ Ýáñ Ñ » ñáë ³ Ù ³ ñïÇ å ³ ïÙáõÃÛáõÝ ª í » ñ ³ Ï ³ Ý · Ý » Éáí å ³ ïÙ ³ Ï ³ Ý ³ ñ ¹³ ñáõÃÛáõÝÁ: Ð ³ Û ÅáÕáíáõñ ¹ Á 21-ñ ¹ ¹³ ñ áïù ¹ ñ » ó » ñÏáõ Ñ ³ ÛÏ ³- Ï ³ Ý Ñ ³ Ýñ ³ å » ïáõÃÛáõÝ ëï » ÕÍ ³ Í: ² ñó ³- ËÇ ³ ½ ³ ï ³· ñáõÙáí ëÏǽμÝ ¿ ¹ ñí » É Ù » ñ ³ å ³·³ Ñ ³ Õà ³ Ý ³ ÏÝ » ñÇ: º í Ï ·³ ûñÁ « » ñμ Ð ³ Ûáó º é ³· áõÛÝÁ ÏÍ ³ Í ³ ÝíÇ Ð ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý μ ³ ñÓñ ³ í ³ Ý ¹³ ÏÇ ³ ÛÝ ÙÝ ³ óÛ ³ É Ñ ³ ïí ³- ÍáõÙ « áñÁ Ù » Ýù ³ Ûëûñ ä ³ ïÙ ³ Ï ³ Ý Ð ³ Û ³ ë- ï ³ Ý » Ýù ÏáãáõÙ:
² Ûë ï ³ ñÇ Ù » Ýù ÝßáõÙ » Ýù 1918à © Ù ³ ÛÇë- Û ³ Ý Ñ » ñáë ³ Ù ³ ñï » ñÇ ¨ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ ² é ³- çÇÝ Ð ³ Ýñ ³ å » ïáõÃÛ ³ Ý 100- ³ ÙÛ ³ Ñáμ » ÉÛ ³ Ý- Ý » ñÁ ª ³ ßË ³ ñÑÇÝ óáõÛó ï ³ Éáí « áñ áãÇÝã ãÇ Ï ³ ñáÕ Ñ ³ Õà » É ³ ÛÝ ÅáÕáíñ ¹ ÇÝ « áñÁ í ³ ëÝ Ð ³ Ûñ » ÝÇùÇ « Ý ³ ËÝÇÝ » ñÇó Çñ » Ý ³ í ³ Ý ¹ í ³ Í Ð ³ í ³ ïÇ áõ Øß ³ ÏáõÛÃÇ å ³ Ûù ³ ñ » É ¨ ³ åñ » É · ÇïÇ: º ñÇóë × Çßï ¿ Ñ ³ ÛïÝÇ · ñáÕÝ áõ å »- ï ³ Ï ³ Ý · áñÍÇãÁ` ² í » ïÇë ² Ñ ³ ñáÝÛ ³ ÝÁ « áñÁ ÉÇÝ » Éáí Çñ ³¹³ ñÓáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Å ³ Ù ³ Ý ³- Ï ³ ÏÇóÁ` · ñ » É ¿©
§º í ÃßÝ ³ ÙÇÝ « áñ ÙÇ ù ³ ÝÇ ³ Ý ·³ Ù ³ í » ÉÇ Ù » Í ÏáñáõëïÝ » ñ áõÝ » ó ³ í « » ñÏ ³ ñ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï åÇïÇ ÑÇß » ³ Û ¹( ê ³ ñ ¹³ ñ ³ å ³ ïÇ) ׳- Ï ³ ï ³ Ù ³ ñïÁ « ÇÝãå » ë å ³ ñëÇÏÝ » ñÁ ª
² í ³ ñ ³ ÛñÁ( 451à ©)« ¨ ³ ñ ³ μÝ » ñÁ ª ì ³ ñ-
¹³ Ý ³ Ï » ñïÁ( 703à ©): ² ñ ¹³ ñ¨ « ³ Û ¹ » ñ » ù Ñ » ñáë ³ Ù ³ ñï » ñÁ Ù » ñ å ³ ï- ÙáõÃÛ ³ Ý ³ É » Íáõ ÷ ÍáíÇó ¹ áõñë óóí ³ Í · ñ ³ ÝÇï » Å ³ Ûé » ñ » Ý « áñáÝó íñ ³ » ñ » ù ³ Ý ·³ Ù Ñ ³ Û Ñ ³ Ûñ » ÝÇùÇ ÃßÝ ³ ÙÇÝ » ñÇ Ï ³- ï ³ ÕáõÃÛ ³ Ý ³ ÉÇùÝ » ñÁ ÷ ßñí » óÇÝ ®¦:
Ð ² êØÆÎ äàÔàêÚ ² Ü
9