Գլուխ երկրորդ
դեմքին գծագրվել էր առաջին կնճիռի ակոսը , հայացքի մեջ պարզ նկատելի թալկություն էր դրոշմվել , որ արտացոլումն էր հոգեկան ապրումների ։
Բայց դա նրան չանհանգստացրեց , ավելին , նա թույլ ժպտաց , որից բերանի անկյուններում հաճելի փոսիկներ հայտնվեցին ։
Ոչինչ պարտք չէր իրեն Լանիոնը . կեսօրին դրամն իր հետ տանելով եղբոր տուն , նա որոշել էր այս կերպ կոտրել որդու համառությունը ։
Գլուխ երկրորդ
Հետևյալ օրը Գայոսը հրաժեշտ տվեց հարազատներին ։ Բժշկից , ազատարձակից և երկու սպասավորներից զատ նրա շքախմբում կային նաև մեկ գրագիր ու թրակիացի պատգարակակիր չորս ստրուկներ , որոնք մինչ Հռոմ բերվելը նավավար զինվոր էին եղել և քաջատեղյակ էին Ասիա պրովինցիայի ծովափնյա քաղաքների նիստուկացին ։
Օստիա հասան բարեհաջող ։ Հռոմից քառասուն վերստ հարավ գտնվող նավահանգստային այս քաղաքը հիմնադրվել էր վեց հարյուր տարի առաջ , երբ լատինական , էտրուրական , սաբինյան ցեղերի միավորումից առաջացած հռոմեական ժողովուրդը զորեղանալով ՝ արտաքին աշխարհի հետ շփվելու խիստ կարիք էր զգացել ։ Այն Հռոմի ծովային դարպասն էր , այստեղից էին լեգեոններով բեռնված ռազմանավերը մեկնում արշավանքների , այստեղով էին հավերժական քաղաքի մեծահարուստների շքեղաշուք ննջարաններում կնանալու տարվում գեղաճեմ ու գեղամարմին կույսերը և , վերջապես , այստեղով էր Հռոմ հոսում աշխարհի ողջ ոսկին ։ Այդ գանձից որոշ բան մնում էր Օստիային . քաղաքի հիմնական եկամուտը ռազմավարներից արվող մասհանումներն էին ։ Իր ճոխությամբ այն , իհարկե , չէր կարող համեմատվել Հռոմի , Պոմպեյքի կամ Հերկուլանիումի հետ , բայց այստեղ ևս կային հոյակերտ բազմաթիվ կառույցներ ։ Առանձնապես հիշատակարժան էր նավամատույցից քիչ ետ ընկած եռահարկ մաքսատունը ՝ առաջ եկած կողաշենքերով ու սյուների վրա պահվող ծովահայաց պատշգամբներով ։ Այն կառուցել էր Մարիուսը ՝ ի հավերժացումն տևտոնների դեմ տարած խոշոր հաղթանակի ։
Քաղաքի կենտրոնում ՝ հիսուն հազար նստատեղով կրկեսի ու քաղաքապետարանի հարևանությամբ , իր բարձր դիրքով շրջապատի վրա իշխում էր Նեպտունոսի տրավերտինակերտ տաճարը ՝ բոլոր նավաստիների ու անդրծովյա վաճառականների ուխտատեղին ։ Իսկ Հռոմեական ճանապարհը ողջ Իտալիան գիտեր , այն սկսվում էր մաքսատան մոտից , երեք հարյուր կանգուն ձգվելով ծովեզրով ՝ շեշտակի թեքվում և խորանում քաղաքի մեջ ։ Ծովի մոտ այն երկու կողմից եզերված էր բարձր սյուների վրա կանգնած նշանավոր այրերի արձաններով , ովքեր բարեհաջող արշավանքներից հետո մեծ գումար էին նվիրել քաղաքին կամ զարդարել այն որևէ կառույցով ։
Քաղաքի մնացած մասը հեղեղված էր գինետներով , հազար ու մի պանդոկներով ու իջևանատներով , ուր , որպես կանոն , իրենց ձանձրույթն էին փարատում վատ եղանակի պատճառով ծով դուրս չեկած զինվորներն ու առևտրականները կամ էլ ափ իջած ու իրենց ուզած վայրը մեկնող քարավանների սպասող ճանապարհորդները ։
Երկար այս ու այն կողմ ընկնելու կարիք չզգացվեց . Գայոսի բախտից առևտրական մի առագաստանավ բուրդ պիտի հասցներ Հռոդոսի վերավաճառողներին ։