Գլուխ երրորդ
— Բայց մենք այդ ամենն անում էինք ՝ հուսալով , որ վերջ կտրվի հանրապետության ներսում տիրող անհամաձայնությանը ։ Ի ՞ նչ իմանայինք , որ մինչ մեր հագուստները կարմրում էին բարբարոսների պիղծ արյունից , ուրիշները նենգ դավեր էին նյութում ։ Բայց ուշ չէ , Քվինտո ՛ ս , դեռ կարելի է չարիքի դեմն առնել ։ Լսել եմ ՝ Սուլլան խնամիանում է քեզ ։
— Դա չլինելու բան է , Հերակլեսը վկա ,— բորբոքվեց Հորտենգիոսը ,— ես թույլ չեմ տա Վալերիան երեխաներ ծնի այդ նողկանքից ։
Պատգարակակիրները և պրետորի արբանյակները , պահպանելով պատշաճ հեռավորություն , լուռ հետևում էին նրանց ։
— Լսի ՛ ր ինձ ուշադիր ,— ասաց Կոտտան կիսաձայն ,— այս ամենը Ֆուֆիդիայի ձեռքի գործն է , նա է ծերուկի գլուխը մտցնում սպանե ՛ լ սրան-նրան ։ Եվ քանի դեռ մենք չունենք մեր ազդեցիկ մարդը Սուլլայի շտաբում , հավատա ՛ ինձ , դեռ շատ փորձանքներ կգան մեր ժողովրդի գլխին ։ Այնպես որ , եթե քեզ իսկապես հուզում է այս ամենը և անկեղծորեն ուզում ես օգնել անմեղ մարդկանց , դեմ մի ՛ եղիր այդ ամուսնությանը ։ Բացի այդ , որքան ինձ հայտնի է , Վալերիան ինքն է առիթ տվել , և ոչ ոք նրան չի պարտադրում ամուսնանալ դիկտատորի հետ ։
Քվինտոսն ընկավ մտքերի մեջ , և նրանք երկար քայլում էին անխոս ։ Հանկարծ Քվինտոսը կտրուկ կանգ առավ և ասաց ՝ պրետորի աչքերի մեջ նայելով .
— Միևնույն է , վաղը ես մի ցուլ կնվիրաբերեմ Յուպիտերին և կխնդրեմ կայծակնահար անել այդ ճիվաղին ։
— Վաղն ուշ կլինի ,— ուղղեց նրան Կոտտան ։ Հորտենզիոսը բացատրություն պահանջող հայացքով նայեց նրան ։ — Յուպիտերի քուրմը վաղը կարող է այլևս ողջ չլինել , և ոչ ոք չի օրհնի զոհին ։ Եվ Կոտտան պատմեց , թե ինչու է եկել նրա ետևից ։
Հորտենզիոսը խոստացավ աջակցել ։ Նրա համար միևնույն էր , թե ում էր օգնելու . սեփական թշնամուն անգամ Սուլլայի ճիրաններից ազատելը մեծ բավականություն կլիներ նրա համար ։
Նրանք բաժանվեցին ։ Քվինտոսը մեկնեց քրոջ մոտ , իսկ պրետորը , որ ռեժիմը խախտել և լոգանքից հետո չէր քնել , վերադարձավ տուն ։ Սուլլան հարսնացուին այցելելու էր գլխավոր ճաշից հետո , և սպասումի երկար ժամերը կրճատելու նպատակով Կոտտան պառկեց քնելու ։ Բայց բավական էր աչքերը փակեր , նրան երևում էր , թե փախչում է Հռոմի փողոցներով , իսկ դաշունազեն ամբոխն ընկել է իր ետևից ։ Հետո նրան հայտնվում էր Գնեոս Ավրելիոսը և ափերով գլուխը բռնած ՝ տրտնջում , թե Ալբանիայի իր վիլլային տիրելու համար սպանեցին իրեն ։
Կոտտան ձայնեց սպասավորին , կարգադրեց գինի բերել և խմեց այնքան , մինչև սարսափելի պատկերները հալվեցին ու իսպառ չքացան ։
Գլուխ երրորդ
Սրբազան փողոցի վրա դիկտատորի ոսկե շղարշներով ու ջայլամի փետրափնջերով զարդարված ծիրանագույն պատգարակի հայտնվելուն պես աննկարագրելի իրարանցում առաջացավ ճանապարհի երկարությամբ խմբված բազմահարյուր