— Մի ՞ թե նման բան եղել է ,— տարակուսանքով հարցրեց Մումերկոսը , չհասկանալով պրետորի միտքը ։
— Տեսնո ՞ ւմ ես , ինքդ էլ կասկածեցիր , թեև լավ գիտես , որ չի եղել ,— գոհունակությամբ պատասխանեց Կոտտան ։— Ոչ ոք չի կարող հերքել այդ ։ Հորտենգիոսն իսկապես ծառայել է ավագ Կեսարի զորաբանակում , երբ Էվնուսը ապստամբեցրեց Հռոդոսի ստրուկներին , իսկ պատերազմի ժամանակ ամեն ինչ հնարավոր է ։
— Սուլլան այսօր այցելելու է հարսնացուին ,— ասաց Մումերկոսը ոգևորված . նա այդ մասին իմացել էր երեկ ՝ դիկտատորին երկրորդ անգամ այցելելու ժամանակ ։
— Այդ դեպքում շտապել է պետք ,— ասաց Կոտտան վճռական տոնով և փութով ելավ տեղից ,— մեկ ժամն էլ կարող է բախտորոշ լինել ։ Հորտենգիոսը հիմա ֆորումում կլինի , ես կմեկնեմ նրա մոտ , իսկ դու ...
Այստեղ պրետորի ոգևորությունը հանկարծ մարեց , նա դարձավ Մումերկոսի կողմն ու տագնապով հարցրեց .
— Լսիր , ի ՞ նչ ես ասելու նրան , չէ ՞ որ մինչև սենատի նիստը պիտի զեկույց տանես Պալատինիում ։
— Դա թող ինձ ,— պատասխանեց Մումերկոսը հանգստությամբ ,— որոշ բան մտածել եմ ։
Պրետոր Գայոս Կոտտան ֆորումը հեղեղված գտավ հռոմեացիներով , որոնք հավաքվել էին իմանալու , թե վերջին օրվա ընթացքում ովքեր են մտցվել պրոսկրիպցիաների մեջ ։ Կաստորի սյունազարդ տաճարի բակում ՝ ռոստրայի մոտ , կանգնել էր սենատոր Գնեոս Ավրելիոսը և խզված ձայնով կարդում էր օրենքից դուրս համարվածների անունները ։ Տաճարի մուտքի մոտ ՝ զոհասեղանների միջև , հանգիստ ճեմում էր Ֆուֆիդիան ՝ ձեռքերը մեջքին հավաքած , պճնված լեգեոնի հրամանատարի զինվորական ողջ հանդերձանքով ։ Ստիլոբադի վրա ուղիղ գծով շարված մեկ տասնյակի չափ սպառազեն վիգիլներն աչալուրջ հետևում էին կարգ ու կանոնին ։
Հրապարակում ասեղ գցելու տեղ չկար , և Կոտտան պրետորական տարբերանշաններ կրող իր երկու արբանյակների [ 14 ] հետ , առաջացավ աջակողմյան կրկնակի սյունաշարով ։ Պատգարակից իջնելիս նրա աչքովն էր ընկել Հորտենզիոսի ազատագրյալը [ 15 ] , և հիմա խորապես համոզված էր , որ հռետորն այստեղ է ՝ արևի տակ արձանացած այս մարդկանց մեջ ։
Բավականին մոտենալով տաճարին ՝ պրետորը կանգ առավ ։ Հորտենզիոսին որոնելով ՝ նա զննեց հավաքվածներին ու զարմանքով նկատեց , թե որքան շատ են հիացմունք արտահայտող դեմքերը ։ Դրանք քիչ առաջ իրենց հակառակորդի , ինչ-ինչ պատճառներով իրենց նախանձը գրգռած համաքաղաքացիների անունները լսած քվիրիտներն էին ու մեկ էլ բախտախնդիրները , որոնք չմոռանալու համար քթի տակ կրկնում էին մահապարտների անունները ։
Ավրելիոսը գալարը պահել էր աչքերի դեմ , երկարատև անշարժությունից նրա ձեռքերը դողում էին , նա ճիգ էր թափում տողերը չխառնելու համար ։ Նկատելով , որ մի քանի անուններ են մնացել , Ավրելիոսն արագացրեց ընթերցումը ։ Հանկարծ նրան թվաց , թե հենց նոր արտասանված անվան մեջ ծանոթ ինչ-որ բան կար ։ Հայացքը