— Սուլլային անշուշտ արդեն զեկուցել են , որ Կեսարը տաճար չի ներկայացել ,— երկար մտորելուց հետո ասաց Կոտտան ,— և նա լսել անգամ չի կամենա ինձ ։ Դու Սուլլային ինձանից լավ ես ճանաչում և գիտես , որ եթե հանկարծ իմ միջնորդությունը նրա սրտով չլինի , Յուպիտերն անգամ անկարող կլինի փրկել իր քրմին ։ Հարկավոր է գտնել ավելի ազդեցիկ որևէ մեկին , ում նա հաստատապես չի մերժի ։ Բայց ո ՞ ւմ ,— հարցրեց Կոտտան ինքն իրեն ,— Կրասոսը բացառվում է . Մարիուսի կարգադրությամբ սպանվել են նրա հայրն ու եղբայրը ։ Պոմպեոսն Իսպանիայում կռվում է Մերտորիոսի դեմ ։ Գուցե Լուկուլլոսի ՞ ն դիմենք . Սուլլան նրան համակրում է բոլորից առավել ։ Չէ ՛, անհույս գործ է ,— պրետորը դառնությամբ հոգոց հանեց ,— նա դիկտատորից որևէ բան խնդրելու սովորություն չունի , և համոզված չեմ , թե բացառություն կանի այս անգամ , մանավանդ , որ կոնսուլները ժամանակին նրան էլ են նեղել ։
— Այդ ամենը ես քննել եմ հարյուր անգամ և գրեթե բոլորն էլ ստուգել ,— հառաչելով ասաց Մումերկոսը ։— Ավրելիան երեկ տեսնվել է նրանց կանանց հետ ։ Կրասոսը լսել անգամ չի ցանկացել , իսկ Լուկուլլոսը ցավակցել , բայց խուսափել է ընդհարվել Ֆուֆիդիայի հետ ։
— Խեղճ կին ,— կարեկցանքով արտաբերեց Կոտտան ,— սգից չելած ՝ Աիդը հիմա էլ թևերը փռել է մինուճար որդու վրա ։ Չէ ՛, Էմիլիո ՛ ս , Կեսարին փրկել է պետք , չպիտի թույլ տանք բնաջնջվի Հուլիոսների տոհմը ։
— Ավրելիան այսօր առավոտյան գնացել է Վեստայի տաճար . ավագ քրմուհին նրա ազգականուհին է ։
— Խելացի միտք է ,— հավանություն տվեց Կոտտան ,— վեստալուհիներին ևս հարկավոր է ոտքի հանել ։ Լավ , իսկ ի ՞ նչ կարող ենք անել մենք ։
Պրետորն ափով բռնեց գլուխը , և նրա դեմքը կնճռոտվեց մտածմունքից ։
— Այս գիշեր ես լուսացրել եմ բաց աչքով և ահա ինչ մտքի եմ եկել . ամբողջ Իտալիայում հիմա միայն մի մարդ կարող է փրկել նրան ։
— Ո ՞ վ է այդ մարդը ,— հետաքրքրությամբ հարցրեց Կոտտան ,— և ի ՞ նչ կապ ունեմ ես նրա հետ ։
— Սուլլան ամուսնանում է Մեսելայի դստեր հետ ։
— Իսկապե ՞ ս ,— պրետորը քմծիծաղ տվեց ,— ի ՞ նչ քամի է մտել ծերուկի գլուխը ՝ ամուսնանալ հիսունյոթ տարեկանում ։ Իսկ ես կարծում էի հերթական հրապուրանք է և ...
Նա չավարտեց միտքը , քանի որ միանգամից պարզ դարձավ ՝ ինչպես է սենատորը մտադիր փրկել իր նախկին սանին և ինչու է եկել հենց իր մոտ . Մեսելայի որդին ՝ հայտնի հռետոր Քվինտոս Հորտենգիոսը , իր մտերիմ ընկերն է ու խոհակիցը , երկուսն էր ակադեմիկոս [ 12 ] են ։
— Չէ , սանիդ բախտն ուղղակի բերում է ,— ասաց Կոտտան ՝ գլուխը տարուբերելով ,— երևում է ՝ ճիշտ էին Գենիուսի [ 13 ] քրմերը , երբ գուշակեցին , թե նա ծնվել է Վեներայի հովանու ներքո և մեծ մարդ է դառնալու ։ Կարծում եմ ՝ Սուլլան չի մերժի հարսնացուին , եթե նա խնդրի ամուսնությունից առաջ նվեր մատուցել իրեն ՝ ներելով ... — Կոտտան մտածեց մի պահ .— իր եղբոր փրկչի որդուն ։