ԱՇԽԱՐՀԻ ՀԱՅ ԲԱՐԵՐԱՐՆԵՐԸ ARMENIAN PHILANTHROPISTS OF THE WORLD
քով Կովկասում հայտնված Արևմտյան Հայաստանից գաղթած հայության աջակցության ծրագրերին , փախըստականների համար Թիֆլիսում գործող ճաշարաններին : Մասնակցել է այդ ծրագրերի հոգաբարձուական աշխատանքներին : Միքայել Արամյանցը նաև կրթության և գիտության հովանավոր էր : Տասնյակ ուսանողներ է պահել արտասահմանյան բարձրակարգ բուհերում , հոգացել նրանց ուսման և կեցության ծախսերը , որ հետագայում նրանք ծառայեն ազգի բարօրությանը :
Միքայել Արամյանցը եղել է Թիֆլիսի Հայոց ազգագրական ընկերության հիմնադիրը , անդամն ու հիմնական հովանավորը , այդ ընկերությանը կից ստեղծվել է թանգարան , որն էլ հետագայում դարձել է Հայաստանի պատմության թանգարանի հիմքը : Հայտնի է , որ Միքայել Արամյանցն է եղել Անիի պեղումների հիմնական հովանավորը : Առաջին աշհարհամարտի տարիներին հնարավոր է եղել Անիի թանգարանից շտապ Երևան տեղափոխել պեղած նյութերը , որոնք այսօր պահվում են Երևանի պատմության թանգարանում :
Լոռիում , Ախթալայում գործել է Արամյանցի անունը կրող ուսումնական հաստատություն : Այստեղ է նաև Արամյանցի դղ յակը , որն այժմ մասնավոր սեփականություն է : Ախթալայի կալվածքն Արամյանցին է անցել վրացի իշխան Բարատաշվիլիից : Նա հրավիրել և տեղավորել է տասնյակ արևմտահայ գաղթականների , որոնք եռանդով մշակել են այդ կալվածքը : Այստեղ ժամանակին հանգստացել և որսի են գնացել անվանի մեծերը ՝ Խրիմյան Հայրիկը , Ալեքսանդր Մանթաշյանցը ,
Akhtala estate passed down to Aramyants from the Georgian prince Baratov . Aramyants invited and gave shelter to Turkish refugees who had looked after the estate with great care . The famous greats such as Khrimyan Hayrik , Alexander Mantashyants , Hovhannes Tumanyan , Gevorg Bashinjaghyan and other prominent intellectuals spent their time there relaxing and hunting . In 1918 , the estate was looted and damaged by the Georgian Army . In 1921 , at the request of Hovhannes Tumanyan , Alexander Myasnikyan handed the estate over to Armenian writers . The estate served as a tuberculosis sanatorium and later as a resort house . The stay at this castle enabled Aramyants to understand the regional issues more closely and put efforts for their solutions . Aramyants ’ estate embraced about 500 tithes of Haghpat Monastery lands . There is documented evidence that at the request of Supreme Patriarch , the Primate of the Tiflis diocese Satunyan sent a delegation to Akhtala with a request to return the lands to ownership of Hakhpat Monastery . Along with the estate of 500 tithes of Haghpat Monastery , Aramyants generously agreed to hand over Kayan Fortress with the surrounding 30 tithes of land . In addition to all this , he founded a school in Haghpat for children of Turkish workers from surrounding villages and dwellings . On December 15 , 2016 , the castle was included in the State List of Immovable Monuments of History and Culture and received the status of a historical and cultural monument by the decision of the government .
50