"Эхэ нютаг Хоорхэмни" Эхэ нютаг Хоорхэмни | Page 181

Һанажа, һүгэдэжэ ябаашье һаа Хэтын жаргал мэдэрээгүйш. Сүн сагаан сэдьхэлээрэээ Хүн болгожо табяалши, Амтан уурагта һүмбэйгөөр Алтан амииемни залгаалши …
Юртэмсын ажамидаралай эхин – Эхэ. Зохёолшонай хэблэгдэһэн номууд соонь эжыдээ зорюулһан шүлэгүүдынь хүнэй сэдьхэл хүлгүүлдэг, уяруулдаг, олон һайхан бодол түрүүлдэг. Тиимэһээ эжы тухай шүлэгүүдыень ород, англи хэлэнүүд дээрэ оршуулжа, хүүгэдэй « Одон » журнаалда хэблүүлээ һаа, бишыхан хүүгэдэй сэдьхэлдэ үрэжэлтэй үрэхэһэнүүд таригдаха бэлэйл. Мүн бэлигтэй багшанар, һуралсалай хүтэлбэринуудта зохёолшонай уянгата зохёолнуудыень оруулжа, һурагшадтаяа шудалан үзэбэл, хэды үрэ дүнтэй байхаб даа.
« Эжы гээшэ амиды Бурхантай адли юм даа »,- гэжэ минии хайрата эжы хэлэгшэ бэлэй даа. Би хододоо һанажа, сэгнэжэ үринэртөө хэлэжэ ябагшаб.
Уняар торгон хүбөөтэй, Үлгын дуунай үреэлтэй, Зулаар мүнхэ гэрэлтэй, Зулгы наһан буянтай, Ая гангын хангалтай, Алтараа хүбшөөр үлзытэй, Ами наһанай найдалтай, Аглаг дайдам үрэжэлтэй, Домог түүхым үндэһэтэй, Дороһоо сохилоо аршаатай Сэдьхэл һанал үндэртэй Сэлгеэ Буряадни сэржэмтэй.
Огторгойн Бурхадай заяаһан үлзы һайхан Буряад орондо түрэһэн буянтай Буряад арадни, Эхэ һайхан байгаалияа, хүбшэ тайгын эзэд болоһон сэнтэй булган, ан гүрөөлнүүд, эхэ нютагтаа үри дальбараануудаа дэгжээхэеэ олон мянган километр гадаада ехэ далайнуудые, Гималайн үндэр хадануудые гаталжа ерэһэн жэгүүртэн булта энэ юртэмсэтэй маха бада бэеэрээ нягта холбоотой тула үрэжэл ехэтэй аглаг дайдаяа магтан дуулажа, сэгнэжэ, арьбадхажа ябаха болонобди гэн гэтэр, гэмшэлтэй байдал ушаржа, тохёолдоно.
Бүхы хорото хэрэгүүд хүнэйл гараар хэгдэнэ: уһа голой һаба, сэбэр агаарай бэлүүр, ой тайгаяа галданабди, амитад галай аюулһаа хосорно. Хойшолонгынь ехэ: ерээдүйн аша, гуша, дүшэ дэнзэнэртэ байгаалиин баялигһаа юун үлэхэб?! Бултанай сэдьхэл үбдэнэ. Бишыхан ашанараа харахадаа, миниишье сэдьхэл үбдэдэг болонхой.
Иимэ зэбүүн байдалай түлөө 56 жэлэй саана сэрэгшэ баатар хүбүүднай Эсэгэ ороноо хамгаалаа, ами наһаяа үгөө аал?!
179