бүри эхын дүрэ, нангин һургаалынь бүри эли тодо болодог байна: « зүб даа!» гэхэ гэхэдэш, адлиш хүн үгыл байдагынь харамтай. Гансал һургаал, захяаень үринэр, ашанартаа һанан дурсан, уяран, үреэн дамжуулдаг гээшэбди. Энээхэн наһандаш гансахан эжышнил дахин эрьежэл ерэхэгүйнь хайрамтайл. Эжыһээшни бэшэн: үрэ бэе, эд зөөри, нүхэсэхэ нүхэр, нүхэд – булта олдохо.
Минии эжы хэлэгшэ һэн: « Эжы гээшэ ехэ үгэ юм. Амиды бурхадтай сасуулха ёһотой. Сэгнэжэ, сээрлэжэ шадахагүйһаа, эжы гэжэ хэлэһэнэй хэрэггүй »,- гэһэн захяа заабаринь минии бодолдо бүхөөр хадуугданхай. Аша, үринэртөө удхалан хэлэдэг заншалтайб.
Хүндэтэ уншагшад, эжыгээ хайрлажа, хүндэлжэ шадабалнай, ашатын буян арьбадахал, үри бэеын харгы арюун байхань дамжаггүйл. Матвей Рабданович үндэр түрэлтэ багша, абарагша-
Олигой холын үндэртэ Огторгойн зурагаар, Олон түмэн мүшэдөөр сэнгэжэ ябаһанаа...
оршолоной далайда буужа, олон түмэн хүн түрэлтэнөө абаралсажа, харалсажа ябанал даа. Хүнэй бэе олоол хадаа хүнэй заяанда үгтэдэг хубиингаа жаргал дүүрэн эдлэнхэй. Халуун дуранай охиндошье абтаа. Үетэн нүхэдөөш зохёолдоо дурсан харалсажа ябана.
Юрын хүнэй мэдэрэлдэ абтажа, шог зугаа дэлгэжэ, олон уншагшадаа хүхеэнэ.
Долоон хоногой шүдхэрнүүд, Домогто ороһон шумуулнууд, Салин хүлеэһэн сарафангууд, Сковорода тойроһон тархаангууд...
* * * Мархагар хамартай хүнтэй тудабал, Үргэеэ үргэжэ гарадаг бай. Һарнагар хамартай хүнтэй золгобол, Уруугаа хаража үнгэрдэг бай.
« Сэнхир хадаг » гэһэн ном соонь элдин нютагтаа, зон нүхэдтөө зорюулһан дуунуудынь олоной дунда зэдэлжэ, урма баяр түрүүлнэ. Жэшээнь, « Ноёхоной аялга », « Тэбхэр сагаан табин наһан » гэһэн дуунуудынь хододоо зэдэлжэ, арадайнгаа дунда мэдээжэ болонхой.
Мүнөө шэнэ номойнь мүнгэн дуһалнуудһаа, мүнхын аршаанһаань хүртэжэ баясабабди даа.
1996
177