болохогүй— баялигаа хаяхаш ». « Носожо байһан гал хүлөөрөө этэржэ болохогүй ». « Ганса сусал гал болохогүй, ганса хүн хүн болохогүй » гэхэ мэтэ гал гуламта тухай ехэ һонин мэдээнүүдые хөөрэжэ үгэхэдэнь, илангаяа залуу багшанарта ехэл һонин байгаа ёһотой. Арадайнгаа угһаа сахижа ябаһан ёһо заншалнуудые һурагшадтаа тэдэнэр дэлгэрэнгыгээр хөөрэхэл бэзэ.
Багша уранаар тэмдэглэгдэһэн таһагайнгаа үүргэ, шэглэлэй түсэблэлгэ, ангиһаа гадуур ажал тухайгаа хөөрэбэ.
Таһагаймнай ажалай хоёрдохи хубида үнинэй дүршэлтэй багша Гачеева Ханда Дамдиновна музейнгээ ажалтай танилсуулаа. Багшын эдэбхи үүсхэлээр дэлхэйн урлалай зурагуудай үзэсгэлэн эмхидхэгдэһэн байна. Олон ороной уран зураашадай баялигуудай дунда буряад уран зураашадай бүтээлнүүд онсо һуури эзэлдэг байна. Багша зурагуудаа удхаарнь 15 сэдэбдэ хубаарилжа, һунган һуралсаха хэшээлнүүдые үнгэргэдэг. Һурагшад зурагуудай удхатай танилсахаһаа гадна, өөһэдөө 20— 30 минутын турша соо түрэл хэлэн дээрэ тайлбарилжа хөөрэжэ шададаг болоно. Энэнь тон һонирхолтой, баясамаар. Ажалдаа зохёохы ёһоор хандалга бэлигтэй багшын онсо илгаань болоно. Һурагшадайнгаа хэлэ хүгжөөлгэдэ хэды ехэ ажал хэгдэнэ гээшэб?
Бултанай ехэ һонирхомоор уулзалга эндэ болоо. Уран зурааша Дашиева Татьяна Цыреновна һарлагай нооһоор нэхэһэн хибэс-гобеленүүдые харуулба. Зурагуудаарнь тэдэнэй бодолнуудтай танилсабабди. Элдэб оронуудаар 20— 30 үзэсгэлэндэ хабаадалсаһан байна. Жэшээнь, « Сэсэгүүд » мүнөө Энэдхэгтэ, « Моя Бурятия »— Япондо, США-да, СССР-эй зүгһөө Англида « Хула морид » гэһэн зурагууд, Москвада « Бүлэ » гэһэн гобелен( 6x9 метр) байдаг. Буряадаймнай иимэ бэлигтэй уран гартай басагадай бүтээлнүүдэй олон оронуудаар харуулагдадаг байһандань баясамаар, омогорхомоор.
Энэ һонин хэрэгтэ бэрхэшээлнүүд олон ушардаг хаш. Һарлаг үхэрнүүд Буряадтамнай тон үсөөн боложо, нооһониинь хомор болонхой гэжэ мэдүүлбэ.
Иимэ һонин мэргэжэлдээ залуушуулые һургадаг байна. Ажалдань ута үргэн зам, амжалта хүсэе.
Мүнөө һуралсалай жэлэй эхиндэ ехэ үрэ дүнтэй, һайшаалтай, олон шэнэ бодол түрүүлһэн хэмжээ ябуулга эмхидхэгшэдтэ баяр хүргэнэбди.
Гэхэтэй хамта, ажалдамнай шиидхэгдээгүй асуудалнууд тон олон. Зарим һурагшаднай номгүйгөөр эрдэм шудалһаар. Үнгэрэгшэ жэлдэ хэблэгдэһэн( 4-5-дахи ангида гэжэ хараалагдаһан) номүүдые дэлгүүрнүүдээр һула табижархихадань, һурагшад, багшанар алга һула үлэдэгбди.
3-дахи хүтэлбэреэр хараалагдаһан 4-5-дахи ангиин номууд( бүри һая дуулабабди) хамтын байдално ногоон захын дэлбайдалда оронхой, үнэтэй номуудай дунда үндэр сэнтэй( 800 түх.) болонхой. Эдэ номууднай « ута мүнгэнэй » эзэнтэй болонхой гэлсэдэг байна.
Иихэдээ аха захагүй һула табигдаһан үнэ сэн гээшэмнай хаанаш хүрэдэг юм байна. Эрдэм һуралсалай яаман яахадаа һургуулиингаа номуудые хонжоо наймаашадта барюулба гээшэб?!
Гансахан түрэл һонинмнай мүр улыень мүрдэжэ, зүб харгыдань оруулалсажа, олон тоото һурагшад, багшанартаа яаралтай туһалха гэжэ найданабди.
160