« Доржин Сэбжэд гэжэ дунда шадалтай хүнэй ондоо нютагта нүүһэнэй һүүлээр яһала томохон байшан гэртэнь Зүүн Шанаада һургуули дахин нээгдээ һэн. Би 1-дэхи ангида ороһоноо һананаб. Эндэ Намжилон Хоца( X. Намсараевай үеэлэнь) багшалдаг байгаа. Удаань Тэндид гэжэ газар руу нүүгээбди.
1929 ондо нютагтамнай коммуна эмхидхэгдэжэ, бидэ Эдэрмэгтээ һурадаг болообди. Һурадаг үхибүүдэй тоо ниилээд олошоржо, багшанаршье нэмээ. 1930 оной намар заалгажа байтарнай, гэнтэ буу шуугай һүрэхэ абяан дуулдаба. Баруун добо руумнай хазаар моритон харайлгалдаба, гэртэ газаа үймөөн, хүлгөөн боложо, Тэжээбэри үбгэн— харуулшамнай, « буугай абяан соностожо байна, шангалагты!» гэн, бидэнэрые шала доогуур нюугаагша һэн. Хайран залуухан багша Рабдан Цыремпиловнай тэдэ золигуудай муухай хэрэгһээ ами наһанһаа нүгшэһэн байна,»— гэжэ Оросой Холбоото Уласай арадай зүжэгшэн Д. Д. Дондуков 1977 ондо һургуулидамнай айлшан боложо ерэхэдээ хөөрөө бэлэй.
Арбан юһэ наһатай багша Р. Цыремпиловэй алуулһанай һүүлээр Эдэрмэгэй һургуулида багшалхаяа залуухан басаган Александра Ильинична Ильина ерэһэн байгаа. Тэрэ зургаан жэлдэ багшалаа. Тиихэдээ тэрэ үеын ангиин хурса тэмсэлдэ яажа хабаадаһанаа, мүн 1977 ондо, 41 жэл үнгэрһэн хойно, аяар Эрхүүгэй можоһоо Эдэрмэгээ хүндэтэй айлшанаар уригдажа ерэхэдээ, иигэжэ хөөрэһыень мартахаар бэшэ. « Минии ерэхэдэ, Эдэрмэгэй һургуулида Агван Аюржанаев, Жалбу Батоин гэгшэд багшалжа байгаа һэн. Үдэрынь һурагшадтаа ном заагаад, һүниндөө буунуудые баринхай, гэрэй һарабша доогуур дээрмэшүүдһээ һэргылжэ хоногшо бэлэйбди. Залуухан басаган аад, бэрхээр буудажа шадаха байһандамни гайхагшад бэлэй »- гэжэ 70 наһа хүрэһэн хүгшэн багша омогорхон хөөрөө һэн.
Тэрэ үеын тэмсэл соогуур Эдэрмэгэй һургуули урган гараа. Тус һургуулиин богоһые анха түрүүн алхан ороһон бишыхан хүбүүд, басагад түрэһэн нютагаа, Буряад ороноо суурхуулжа шадаа.
Мүнөө манай һургуули танихаар бэшэ, һаруул ехэ ангиин таһагуудтай, тосхоной тэг дунда сэсэрлиг соо һалбаран хүгжэнэ, нютагайнгаа олон тоото үхибүүдые һургажа, хүмүүжүүлнэ. Һурагшадынь түрэл хамтын байдалайнгаа ажалда хам оролсон, шадаха зэргээрээ туһалдаг юм.
Тосхоной гол гудамжын урда хажууда үндэр сагаан хүшөө холоһоо сайжа харагдадаг. Энэ хадаа 1930 оной октябриин 29-дэ ангиин дайсадай гарһаа алуулһан зургаан улаантанда зорюулһан хүшөө— ерээдүйн жаргалта байдалай түлөө тэмсэгшэд— шулуун хүрэг болонхой, тэрэ үеын байдалые ойгуурнь гарагшадта һануулаан байдаг.
Бидэ, багшанар, һурагшадтаяа жэл бүхэндэ октябриин 29-дэ хүшөөгэй дэргэдэ пионерэй бүлгэмэй суглаан үнгэргэжэ, улаан засагай мандаһанай ашаар золтой жаргалтай ургажа, хүгжэжэ байһанаа зургаан коммунарта ёһолон элидхэдэгбди.
Һургуулиимнай пионерэй бүлгэм Р. Цыремпиловэй нэрэмжэтэ болонхой юм.
1982
102