"Эхэ нютаг Хоорхэмни" Эхэ нютаг Хоорхэмни | Page 100

Хэлэ бэшэгэй эрдэмэй эрдэмтэн С.Ш.Чагдуров түрэл хэлэеэ хүгжөөхын
тула ехэхэн удхатай ажал эмхидхэһэн байна. Үнэхөөрөөл үхибүүдые хэлэндэ
орохоһоонь шахуу, хүүгэдэй сэсэрлигһээ эхилжэ, буряад хэлэндэ һургаа һаа, ехэ
үрэ дүнтэй байха.
Сэсэрлигтэ эрхим бэлигтэй хүмүүжүүлэгшэд хүдэлхэ ёһотой: буряад
хүмүүжүүлэгшэ байбал, тон һайнаар буряад хэлэеэ мэдэхэ ёһотой. Мүн үхибүүдтэ
энэрхы энхэргэн сэдьхэлтэй, тэдэниие бэедээ суранзан шэнгеэр татаха шэдитэй
байха ёһотой.
Япон гүрэндэ үхибүүдэй хүмүүжүүлгын эхин шатада гол анхарал табигдахадаа,
тон харюусалгатай, үхибүүдэй ухаан бодолой болбосоролой эхин гэжэ тоолодог
байна.
Энэнь тон зүб гээшэ бэзэ. Байшан барихадаа, һуури һайнаар табиха гэдэгтэл,
«хүн болохо багаһаа, хүлэг болохо унаганһаа» гэдэг урданай сэсэн үгэ газаагуур
ошоногүйл даа.
Буряад хэлэеэ шудалан үзэлгэ хадаа үхибүүдые хүмүүжүүлгын асуудалтай
нягта холбоотой байха ёһотой гээшэ ааб даа. Тиимэһээ энэ асуудал һургуулиин
жэшээтэ ажалһаа дулдыдаха байна.
Багшын ажал хэды харюусалгатайб! Үхибүүд һургуулида олоһон эрдэм
бэлигэйнгээ хажуугаар хүн болохо шанараа, абари зангаа бүридүүлнэ гээшэ.
Арадай багша Ц.Н.Номтоев хотын нэгэдэхи интернат һургуулиин һурагшадта
хандажа: «Обоолжо үгэхэдэ, садахагүй, орилжо хэлэхэдэ, ойлгохогүй хүнүүд бү
бологты» - гэһыень мартадаггүйб. Һүбэлгэн үхибүүд хадуужа абаһан байха.
Багша болохын тула түрэлхиин бэлиг хэрэгтэй гэжэ зүб хэлсэдэг хаш даа. Би
6 жэлэй туршада хотынгоо 1-дэхи лицей-интернадта багшаар ажаллаха азатай
байгааб. Хүн наһан соогоо һургаал абажа ябадаг байна. Тус һургуулиин захирал,
Ороной габьяата багша Санжиев Жалсан Батуевич багша, хүтэлбэрилэгшэ
болохоор түрэһэн табисууртай, ямаршье үедэ һурагшадтаа, багшанартаа
зонхилжо, бадарганаар байдаггүй хүн юм даа. Тэрэ үедэ ороноймнай холо
ойрын нютагуудһаа гэр бүлэдөө хүшэр хүндэ байдалтай, үншэн хэнзэ бишыхан
үхибүүд олон үзэгдэдэг һэн. Жалсан Батуеви