64
Î . I . Æóðáà
âñå âåòâè ãðàæäàíñêàãî áëà ãî äåí ñò âèÿ ðàçâèâàþòñÿ ñ áûñòðîòîþ åäâà âåðîÿòíîþ » [ 22 , c . 38 , 39 ].
Óæå ó ïåðøîìó ëіòåðàòóðíîìó àëüìàíàñі , ùî âèéøîâ â Îäåñі 1831 ð ., âèïóñê ÿêîãî ñàì ïî ñîáі ñòàâ çíàêîâîþ ïîäієþ іíòåëåêòóàëüíîãî æèòòÿ ìіñòà і ðåãіîíó â öіëîìó , îäèí ç éîãî âèäàâöіâ Ï . Ìîðîçîâ , íå áåç ïіäñòàâ ïåðåïîâíåíèé ïî ÷ óò òÿì ìіñöåâîãî ïàòðіîòèçìó , çàõîïëåíî çàñâіä ÷ óâàâ « ìîäåðíó » îðієíòàöіþ ìіñü êî ãî äóõîâíî-êóëüòóðíîãî ñåðåäîâèùà , éîãî ïðè ÷ åòíіñòü äî єâðîïåéñüêèõ ñòàí äàð òіâ : « Ïðèÿòíî ëè æèòü â Îäåññå ? – ñïîðÿò ëþáèòåëè óäîâîëüñòâèé , æå ëàþ ùèå ïîçíàêîìèòüñÿ ñ ãëàâíûì ãîðîäîì Íîâîé Ðîññèè . Áåç âñÿêîãî ñî ìíå íèÿ : çäåñü ïðåäñòàâëÿåòñÿ âñå , ÷ òî ìîæåò çàíèìàòü äåÿòåëüíîãî , îá ðà çî âàí íîãî ÷ åëîâåêà . Õîòèòå ëè ñ ïîëüçîþ óïîòðåáèòü âðåìÿ è êàïèòàëû â Îäåñ ñå – ïðåä âàìè îòêðûòî îáøèðíîå ïîïðèùå äëÿ ðàçíîãî ðîäà ïðåäïðèÿòèé . Ëþ áèòå ëè ÷ òåíèå – âàøó ñòðàñòü ê êíèãàì è æóðíàëàì âïîëíå óäîâëåòâîðÿò îäåñ ñêàÿ áèáëèîòåêà è çäåøíèå êíèãîïðîäàâöû . Ïðèõîäÿò ëè ÷ àñû äîñóãà – âàñ ïðèçûâàþò ïðèÿòíûå áàëû çèìîþ , ãóëÿíüÿ ïî ìîðþ ëåòîì è , íàêîíåö , èòà ëüÿíñêàÿ îïåðà , ãäå ëüþòñÿ çâóêè Ðîññèíèåâîé ìóçûêè . Æåëàåòå ëè çíàòü , ÷ òî äåëàåòñÿ â íàøåì îòå ÷ åñòâå è â èíûõ ãîñóäàðñòâàõ – âàøå ëþáîïûòñòâî âñòðå òèò îáèëüíóþ ïèùó : ïèñüìà èç Ïåòåðáóðãà , Âåíû è Êîíñòàíòèíîïîëÿ ïðèõîäÿò â Îäåññó ñ áîëüøîþ ñêîðîñòèþ : èç ïåðâîãî â íåäåëþ , èç âòîðîãî â 10 äíåé , èç ïîñëåäíåãî â 48 ÷ àñîâ » [ 22 , c . 72 , 73 ].
Îñîáëèâó ðîëü ó ôîðìóâàííі äóõîâíî-êóëüòóðíîãî ñåðåäîâèùà Îäåñè âіäіãðà âàëà ïðåñà . Ùå 1809 ð . äëÿ êîìåðöіéíèõ ïîòðåá ïî ÷ àâ âèïóñêàòèñÿ ùîòèæíå âèé іíôîðìàöіéíèé áþëåòåíü ïіä íàçâîþ « Ïðåéñêóðàíò ïðèõîäÿùèì â Îäåñ ñó èíîñòðàííûì òîâàðàì è èñõîäÿùèì ðîññèéñêèì òîâàðàì », ÿêèé , ñòðîãî êà æó ÷ è , â çâè ÷ àéíîìó ðîçóìіííі âàæêî íàçâàòè ãàçåòîþ , õî ÷ à іñíóє äóìêà ïðî ïî ÷ àòîê îäåñüêîї ïåðіîäèêè ñàìå ç öüîãî âèäàííÿ [ 18 , c . 1 , 56 ]. Ïåðøèì ñïðàâæ íіì äðóêîâàíèì ïåðіîäè ÷ íèì îðãàíîì Íîâîðîñії ñòàëà ñòâîðåíà 1820 ð . ãàçåòà ôðàí öóçüêîþ ìîâîþ « Messager de la Russie meridionale , ou feuille commerciale pub liee avec l ’ autorisation du governement » (« Âіñíèê Ïіâäåííîї Ðîñії , àáî êî ìåð öіéíèé ëèñòîê , ùî âèäàєòüñÿ ç äîçâîëó íà ÷ àëüñòâà », âèõîäèëà äî 1823 ð .). Îðієí òîâàíà íà іíîçåìíèõ òîðãîâöіâ , ãàçåòà çîñåðåäæóâàëàñÿ , íàñàìïåðåä , íà íîâèíàõ ñóäíîïëàâñòâà , êîìåðöії , öіí , âіäîìîñòÿõ ïðî ðóõ êîðàáëіâ , àëå ïîâіäîìëÿëà і ïðî ìіñöåâі íîâèíè , òåàòðàëüíå æèòòÿ .
Ó 1821 ð . íà ïðîõàííÿ äåÿêèõ âіò ÷ èçíÿíèõ êóïöіâ ðåäàêöіÿ « Massager » çðîáèëà ñïðîáó âèïóñòèòè ãàçåòó ðîñіéñüêîþ ìîâîþ . Âèäàííÿ òðèâàëî ëèøå òðè ìіñÿöі і , çіáðàâøè âñüîãî ñіìîõ ïåðåäïëàòíèêіâ òà ïðèíіñøè âèäàâöÿì çáèò êіâ íà 800 ðóáëіâ , ïðèïèíèëîñÿ . Àëå â íàñòóïíîìó , 1822 ðîöі , íåâäàëèé åêñïå ðèìåíò ç òèì ñàìèì óñïіõîì áóâ ïîâòîðåíèé . Ïîÿñíåííÿ ðåäêîëåãії ïðî ïðè ÷ è íè