"Төрийн хүн" сэтгүүл Б.Мөнхсоёл "Төрийн хүн" сэтгүүл Б.Мөнхсоёл | Page 7

Ярилцлага 7
хууль тогтоох байгууллагын босго өндөр хэвээр байж болж байгаа юм уу ? Жендэрийн энэ ялгавартай байдал эдийн засгийн үр өгөөжтэй эх үүсвэр болох газар , тендер , зээл зэрэг санхүүгийн үйлчилгээг хүртэх гэх мэт тохиолдолд эмэгтэйчүүдэд хүндээр , том зөрүүтэй тусч , эрчүүдийн ард хоцорч байна . Наад захын жишээ гэхэд ажилд орох , албан тушаал цалин хангамж дээшлэхэд илт мэдэгддэг учраас дуугараад л байх ёстой асуудал .
Эмэгтэй хүн улс төр хийх хэцүү болов уу ?
Хэцүү . Тийм учраас миний хувьд сүүлийн үед эр , эм хүйсийн тэгш эрх , аливаа үйл ажиллагаанд оролцох эрхийн талаар нэлээд дуугардаг болсон . Ер нь улс төрд эрэгтэй ч бай , эмэгтэй ч бай чадварлаг хүмүүс орох ёстойгоос биш , олонд танигдсан эсвэл эм хүйсээрээ түрий барьж УИХ-ын гишүүн болох нь утгагүй юм . Харамсалтай нь , зарим УИХ-ын гишүүдийн манлайлалгүй , үлгэр дуурайлалгүй байдал нь “ хэн ч гишүүн болж болно , гишүүн заавал ажил хийх албагүй , ордонд суучихаад товчлуур дараад л байвал боллоо ” гэсэн ойлголтыг нийгэмд төрүүлчихжээ . Зарчимч сайн хүн гарч ирэхэд хэцүү тогтолцоо хэвээр байна . Эмэгтэй хүмүүс ар гэрийн амьдрал , үндсэн ажлынхаа хажуугаар цаг хугацааны давчуу нөхцөлд улс төрийн маш их зориг , тэвчээр , санхүү мөнгө , эрсдэл гарган энэ салбар луу орж ирж байна . Гэвч эмэгтэй улс төрчдийг гадаад төрх , харагдах байдал , гэр бүлийн бүтэц , ажил мэргэжлээр нь гоочилж , тохуурхан шоолдог байдал давамгайлж байна . Энэ зарчимгүй , ёс зүйгүй , тоглоомын дүрэм нь тодорхой бус байдалд өрсөлдөхөөр иргэний зориг гаргасан эмэгтэйчүүдээ зөв таньж , үнэхээр чадвартайг нь дэмжих хэрэгтэй .
За тэгвэл , залуу улс төрчид , тэр тусмаа нэр дэвшигчдийн тухай та юу хэлэх вэ ?
Залгамж чанар байлгүй яах вэ , гэхдээ залуусын сэтгэлгээ , олон нийттэй ярьдаг хэл их өөр болсныг улс төрийн хууччуул ойлгох хэрэгтэй . Бидэн шиг гадаад дотоодод арав гаруй жил боловсрол эзэмшсэн , өөр өөрийн салбарт шаргуу хөдөлмөрлөж туршлагажсан , багаар ажиллаад сурчихсан , ард түмнийхээ ахуй амьдралыг тодорхой хэмжээгээр ойлгож сэтгэл өвддөг , зөв зүйлүүдийг хийснээр нийгмийн хөгжил хурдсахыг мэдэрчихсэн олон залуус улс төр гэсэн хаалгаар орж ирж байна . Эвдрээгүй энэ залуус өндөр босготой хаалгаар орохдоо хэрхэн хор найруулж , өөртөө ямар ашиг хонжоо авчрах вэ гэж боддоггүй . Өөрийн талын хэнийг дээш нь гаргаж , хэнийг ялалтад хүргэх вэ гэдэгт биш улс эх орноо яаж аврах вэ , хэрхэн хөгжүүлэх вэ , ямар бодлого дээр алдаа гаргав , хүндээр
өвчилсөн эх орноо
богино
хугацаанд
яаж илааршуулах
вэ гэдэгт
төвлөрч , толгойгоо
ажиллуулна .
Улс
төрийн
аль
нэг намд харьяалагдаж эсвэл
бие
даан
гарч
ирж
байгаа
залуусыг
сонгогчид
ойлгож
дэмжээсэй .
Буруу
хүмүүсийг
төрийн
сонгуульд
оролцуулж
сонгоод байвал манай улс улам
их хохирол амсана . Байдал улам
хүндэрнэ . Нийгэм , геополитик ,
эдийн засаг , байгаль орчны гэх
мэт салбарууд хүнд байдлаас
босч ирэхгүй байх вий .
Ингэхэд та олон улсын санхүү , бизнесийн чиглэлээр сургууль төгссөн ч бизнесийн салбарт биш , иргэний нийгмийн байгууллагад ажилласны учир шалтгаан юу вэ ?
Зүгээр нэг байгууллагад ороод үйл ажиллагааг нь өргөтгөж , орлогыг нь сайжруулан , ашгийг нь нэмэгдүүлэхийн төлөө ажиллана гэдэг миний хувьд хязгаарлагдмал юм шиг санагдсан . Нийгэмд чиглэсэн , илүү олон хүнд хүртээлтэй , улсынхаа хэмжээнд үлдэцтэй
юм хийх
зорилгоор иргэний
нийгмийн байгууллагад эдийн
засгийн
хөтөлбөр
хариуцаж
ажиллаж
байсан .
Сургуулиа
төгсөөд Монголдоо ирснийхээ
дараа
НҮБ-ын
Хөдөлмөр
эрхлэлтийг дэмжих төсөл , АНУ-ын олон улсын хөгжлийн байгууллагын санхүүжилттэй << Говийн бүсийн эдийн засгийн хөгжлийг дэмжих санаачлага >> зэрэг төслүүд дээр ажилласан .
Нээлттэй нийгэм форумд Эдийн засгийн хөтөлбөр хариуцсан менежерийн ажлыг 11 жил хийжээ . Ажиллах явцдаа АНУ-д эдийн засгийн чиглэлээр сурсан гэсэн . Эдийн засагч болох эхлэл тань тэр үеэс тавигдсан уу ?
Миний амьдралын нэлээн олон жил эдийн засгийн шинжлэх ухааныг ойлгох , судлахад зориулагдсан гэж хэлж болно . Нээлттэй нийгэм форумд ажиллаж байхдаа , 2010-2011 онд Мичиганий их сургуульд эдийн засгийн чиглэлээр сурсан . АНУ-ын Засгийн газрын тэтгэлэг л дээ . Ажил мэргэжлийн шат ахих ид насандаа байгаа , манлайлах чадвартай залуу боловсон хүчнийг дэмжсэн хөтөлбөр юм . Хөтөлбөрт хамрагдах хугацаандаа “ Экономист ” сэтгүүл , Дэлхийн банк , Олон улсын валютын сангаас ( ОУВС ) жил бүр зохион байгуулдаг уулзалтуудад оролцож байлаа . ОУВС-гийн жилийн программд нэлээд идэвхтэй оролцож , дэлхийн нөлөө бүхий эдийн засагчидтай санал бодлоо солилцож тодорхой хэмжээнд танигдаж чадсан . Монголдоо ирсэн хойноо хоёр ч удаа уг хөтөлбөрт уригдаж оролцсон .
Та одоо Үндэсний стратегийн хүрээлэнгийн гүйцэтгэх захирлаас гадна өөр ямар алба хашиж байгаа вэ ? Эдгээр ажлынхаа талаар товч ярьна уу .
Үндэсний стратегийн хүрээлэнгийн хувьд эдийн засгийн асуудал , бизнесийн орчныг сайжруулах чиглэлээр иргэдийн болон дотоод , гадаадын бизнес эрхлэгчдийн дуу хоолойг нийгэмд хүргэх чиглэлээр ажилладаг . Эцсийн зорилго нь иргэдийн байр суурийг бодлого боловсруулагчдад хүргэх юм . Канадад эдийн