БҚМУ жаршысы - Вестник ЗКГУ БҚМУ жаршысы - Вестник ЗКГУ | Page 47

БҚМУ Хабаршы №2-2019ж.
Зерттеу әдістері. Балаларды тәрбиелеудің әр саласы өздігінше бір көзделген
бағытты ұстайды, бірақ бәрі қосылып келгенде толыққанды дене тәрбиесінің
міндеттерін атқарады [7]. Әрқайсысының өз бетінше қойылған әдіс-тәсілдері,
міндеттері бар. Балалардың дене тәрбиесін ұйымдастыру салалары:
- әр сыныпта міндетті, Үкімет қаулысы мен жергілікті органдардың шешіміне
сәйкес – аптасына 3 рет өтілетін дене шынықтыру сабақтары – сыныптық-
сабақтық түрлері ретінде;
- оқу күні тәртібіндегі дене шынықтыру-сауықтыру іс-шаралары: сабаққа
дейінгі гимнастика, бір мезеттік дене шынықтыру жаттығулары, дене
мәдениетілік үзілістер, ұзартылған үзілістегі дене шынықтыру жаттығулары;
- ұзартылған күндік топтарындағы дене қимылы жаттығуларымен күнделікті
айналысу;
- 1-4 сыныптар үшін дене шынықтыру үйірмелеріндегі сабақтарды қоса,
сыныптан тыс жұмыстар. Жалпы дене қимылын дамытатын жаттығулар және
Елбасы сынамаларындағы, спорт түрлері үйірмелеріндегі спорттық жарыстар,
жалпы ойындар, туристік слеттер мен саяхаттар [8].
Аталмыш зерттеу әдістері мектептен тыс мекемелердегі дене тәрбиесін
ұйымдастыру түрлерімен толықтырылады:
- балалар және жасөспірімдер спорттық мектебі, Оқушылар үйіндегі ерікті
дене шынықтыру-спорттық қоғамдарда, спорттық үйірмелерде, тұрғылықты жері
бойынша, әртүрлі типтегі демалыс шатыржайларындағы жүйелі спорттық
жарыстар мен оқу-жаттықтырушылық сабақтар;
- бұқаралық жаппай дене шынықтыру-сауықтыру іс-шаралары: таңертеңгілік
гимнастика, күнделікті суға шомылулар, тұрғылықты жері бойынша ойындар т.б.
Зерттеу нәтижелері. Сабақтың дайындық бөлімінде жекеленген міндеттер
шешілді – сапқа тұруға үйрету, дұрыс мүсінді қалыптастыру, бұйрықты мінсіз
орындауға үйрету т.б. Басты міндет – сабақтың алда тұрған негізгі бөліміне
ағзаны қызметтік жағынан даярлау [9]. Оған сабақтың 10-20% бөлінген. Негізгі
бөлімді орындауға жағдай жасайды, келесі құрамнан тұрады:
а) қатысушыларды ұйымдастыру (білім алушыларды сапқа тұрғызу, орында
топтық жаттығулар, т.б.);
ә) сабақ мақсатымен таныстыру;
б) білім алушыларды ойындар арқылы сабаққа буырқанды сезімдік және
психологиялық дайындау;
в) сергіту жаттығулары, ағзаны келесі күрделірек жаттығуларға дайындау (аса
қиындық туғызбайтын жаттығулар жасау, шамалы жүгіріс, спорттық жүріс, т.б.);
г) негізгі бөлімде жасалатын жаттығуларға дайындық.
Сабақтың негізгі бөліміне барынша күрделі міндеттерді шешу жүктелген.
Соның барысында оқудың кезеңдері ескеріліп, міндеттерді қоюдың төмендегі
тәртібі сақталады: таныстыру, үйрету, жетілдіру [10]. Сабақтың бұл бөліміне
жалпы уақыттың 75-85% бөлінген. Сабақтың мақсаты мен жоспарына
байланысты жаттығулар мен тапсырмалар:
а) ағзаның мүмкіндіктерін пайдаланып, тірек-қимыл жүйесінің жаттығуларын
орындау;
ә) жаттығулар техникасын игеру арқылы дененің қимыл-қозғалысына үйрену;
б) арнайы білімді қалыптастыру;
в) негізгі және арнайы қозғалыс қимылдарын дамыту;
д) зияткерлік қасиеттерге және адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың бұл бөлімі бағдарлама материалымен белгіленеді [11].
46