БҚМУ жаршысы - Вестник ЗКГУ БҚМУ жаршысы - Вестник ЗКГУ | Page 265

БҚМУ Хабаршы №2-2019ж.
қажет ететінін айта отырып, теңеулердің қазақы тұрмыс пен бітімге сай
келетінін айтқымыз келеді.
Қорыта келгенде, жазушы тілінде батыс қазақстан өңірінде
қолданылатын диалектілік қолданыстар жиі қолданылатыны байқалды. Бұл
говорлар жүйесін жазушы кейіпкер мінезін ашу үшін және стильдік әдістер
ретінде қолданады. Жазушы тілінде арабизм русизмдердің қатары да көптеп
кездесетінін айта кету керек. Мәселен, «Әйтеке би» атты тарихи
шығармасында М.Есламғалиевтің кірме лексиканы қолдануындағы басты
мақсат – сол кездегі қазақ тілінің лексикалық қорын бейнелеуге тырысқаны
деп түсінгеніміз абзал. Жалпы алғанда, халқымыздың аяулы ұлы –
М.Есламғалиевтің тілі өзінің байлығымен, сөзінің дәлдігімен, тілінің
шұрайлығымен ерекшеленеді.
Әдебиеттер:
1. Серғалиев М. Көркем әдебиет тілі. – Алматы, 1995. – 172 б.
2. Тасымов А. Туған тілдің бір бұтағы. – Алматы, 1995. – 71 б.
3. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т. – Алматы, 1985. – 560 б.
4. Ғұбайдуллин С. «Ә.Кекілбаев прозасының тілі». Филология
ғылымының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған
диссертатциясының авторефераты. – Алматы, 1995. – 20 б.
5. Есламғалиұлы М. Әйтеке би. – Алматы, 2003. – 376 б.
6. Рүстемов Л. Қазіргі қазақ тіліндегі араб-парсы кірме сөздері. –
Алматы, 1982. – 160 б.
7. Қоңыров Т. Т. Қазақ теңеулері. – Алматы, 1978. – 192 б.
______________________________________________________
Хасанов Г.К., Нургалиева Г.Ж.
ЯЗЫКОВЫЕ ОСОБЕННОСТИ ПРОЗЫ М. ЕСЛАМГАЛИЕВА
В статье рассматриваются и анализируются диалектная лексика и
заимствованная лексика в произведениях М.Есламгалиева. В статье
подвергаются анализу особенности использования диалектной лексики,
арабизмов, русизмов на примере прозы писателя М. Есламгалиева. Также
исследуются особенности использования сравнении в прозе М. Есламгалиева.
Ключевые слова: Писатель, диалектная лексика, говоры,
заимствованная лексика, арабизм, сравнения, особенности.
***
Hasanov G.K., Nurgalieva G.Zh.
LANGUAGE ESSENCES OF PROSE BY M. ESLAMGALIEV
The article presents and analyzes the dialect vocabulary and borrowed
vocabulary in the works of M. Eslamgaliev. The article analyzes the features of the
use of dialect vocabulary, Arabisms, Russianisms on the example of the prose of
the writer M. Eslamgaliev. Аlso investigate the features of using the comparison in
M. Eslamgaliev's prose.
Key words: Writer, dialect vocabulary, dialects, borrowed vocabulary,
Arabism, comparison, features.
______________________________________________________
264