«Ψυχολογία :έρευνα & εφαρμογές»
Νοέμ, 2019
Tόμος 2, Τεύχος 5, ISSN: 2623- 3673
έλλειψη προσοχής και μνήμης σε οικογένειες ασθενών με ΔΔ,
υπάρχουν ορισμένα αρνητικά στοιχεία σχετικά με τη συγκέντρωση
[98] , την ψυχοκινητική απόδοση [396, 400] , τη μνήμη εργασίας
[393] , τη χωρική μνήμη εργασίας [171] , την προφορική μάθηση
[391] , την προφορική μνήμη [396] και τις νευρογνωσιακές
λειτουργίες [400]. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το IQ δεν μπορεί να
χρησιμεύσει ως ενδοφαινότυπος της ασθένειας. Οι ανασκοπήσεις
και οι μετα-αναλύσεις υποδεικνύουν ότι η εκτελεστική λειτουργία
και το έλλειμμα της προφορικής μνήμης θα μπορούσαν να
χρησιμεύσουν ως βασικοί ενδοφαινότυποι για την ΔΔ [8, 367, 404]
, αλλά τα συμπεράσματα είναι πρόωρα. Τα αναφερόμενα μεγέθη
επίδρασης είναι 0,49 με τη δοκιμή Stroop και 0,37 με την TMT-B,
ενώ όσον αφορά την άμεση λεκτική μνήμη το μέγεθος επίδρασης
είναι 0,42. Έτσι, σε συγγενείς πρώτου βαθμού, τα μεγέθη
επίδρασης ήταν μικρά (d<0,5), αλλά σημαντικά διαφορετικά από
τους υγιείς μάρτυρες, ιδίως όσον αφορά την εκτελεστική λειτουργία
και τη λεκτική μνήμη [8]. Σύμφωνα με τα παραπάνω, μια άλλη
μετα-ανάλυση ανέφερε μικρά μεγέθη επίδρασης, δηλαδή 0,20 για
το τρέχον IQ, 0,18-0, 36 για την προσοχή και 0,17-0, 22 για την
πνευματική ταχύτητα, 0,13-0, 33 για διάφορες πτυχές της μνήμης,
0,27 για λεκτική ευχέρεια και 0,24-0,51 για εκτελεστικές λειτουργίες
με αποτέλεσμα η δοκιμή Stroop να είναι η υψηλότερη (0,51). Αυτή
η μετα-αναλυτική μελέτη έδειξε ότι η μειωμένη αναστολή της
ανταπόκρισης μπορεί να αποτελεί τον πιο εξέχοντα νευρονοητικό
ενδοφαινότυπο της ΔΔ. Άλλο εκτελεστικό μέτρο, η μετατόπιση
(TMT-B, 0,38 και WCST, 0,36) και δύο άλλοι νευρογνωστικοί
τομείς, η λεκτική μνήμη (0,27-0, 33) και η παρατεταμένη προσοχή
(0,36) πληρούσαν επίσης τα κριτήρια ως δυνητικοί ενδοφαινότυποι
της ΔΔ. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν ότι το έλλειμμα
αναστολής της απόκρισης , ένας πιθανός δείκτης της κοιλιακής
προμετωπιαίας δυσλειτουργίας, φαίνεται να είναι ο πιο εξέχων
ενδοφαινότυπος της ΔΔ [9].
Συζήτηση
Πολλοί τομείς της νευρογνωστικής λειτουργίας της ΔΔ
παραμένουν αχαρτογράφητοι. Φαίνεται ότι λιγότερο από τους
μισούς ασθενείς με ΔΔ πάσχουν από σημαντική νευρογνωσιακή
ανεπάρκεια και παρόλο που η πλειονότητα των ασθενών ενδέχεται
να μην διαφέρει από τους υγιείς μάρτυρες, είναι επίσης αλήθεια ότι
ορισμένοι άλλοι ασθενείς δεν διαφέρουν από τους ασθενείς με
σχιζοφρένεια. Και οι δύο ομάδες ασθενών έχουν παρόμοιο προφίλ
γνωστικής δυσλειτουργίας με διαφορετικούς βαθμούς ελλειμμάτων
και, επομένως, η διαφορά μεταξύ τους φαίνεται να είναι
περισσότερο ποσοτική παρά ποιοτική [405]. Η πολυπλοκότητα της
ασθένειας είναι εμφανής και στη νευρογνωσιακή λειτουργία και την
αξιολόγησή της. Το βασικό έλλειμμα, το οποίο αποτελεί άμεση
συνέπεια της ίδιας της νόσου, φαίνεται να είναι ανεξάρτητο όχι
μόνο από τα άλλα συστατικά της νόσου, αλλά και από τα
συμπτώματα της διάθεσης. Αυτό το βασικό έλλειμμα είτε αυξάνεται
είτε, αντιθέτως, μειώνεται από πολλούς παράγοντες όπως τη φάση