«Ψυχολογία :έρευνα & εφαρμογές»
Νοέμ, 2019
Tόμος 2, Τεύχος 5, ISSN: 2623- 3673
υποδειχθεί ότι υπάρχει σημαντική διαταραχή της νευρονοητικής
λειτουργίας με προχωρημένη ηλικία [8], ενώ μία δεύτερη ανέφερε
ότι η διαφορά μεταξύ ασθενών με ΔΔ και υγιών μαρτύρων
μειώνεται με την ηλικία, και πιθανόν αυτό συμβαίνει επειδή η
νευρονοητική απόδοση των υγιών ατόμων επιδεινώνεται με την
ηλικία, με ρυθμό που φαίνεται να είναι ταχύτερος σε σύγκριση με
αυτόν που παρατηρείται σε ασθενείς με ΔΔ [12] με αποτέλεσμα
τύπου floor effect. Παρόμοιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στη
σχιζοφρένεια [327-329]. Μια άλλη μετα-ανάλυση δεν ανέφερε
καμία επίδραση της ηλικία [66]
4.2 Ηλικία κατά την έναρξη
Η σοβαρότητα της νευρογνωσιακής συμπεριφοράς, συσχετίζεται
με την ηλικία κατά την έναρξη [94, 330], ειδικά στην ψυχοκινητική
ταχύτητα και στην προφορική μνήμη [9]. Η πρώιμη έναρξη της
νόσου και ιδιαίτερα η έναρξη κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία
σχετίζεται με σοβαρότερη δυσλειτουργία [319]. Σε παιδιατρικούς
ασθενείς με ΔΔ, το παρατηρούμενη νευρογνωσιακό έλλειμμα είναι
παρόμοιο με το έλλειμα που παρατηρήθηκε σε ενήλικες ασθενείς
με ΔΔ [331]. Ειδικότερα, η διαταραχή της προσοχής σχετίζεται με
την ηλικία κατά την έναρξη [332].
4.3. Ατομικό Αναμνηστικό
Κατά τη διάρκεια της ασθένειας, ο αριθμός των επεισοδίων [333], ο
αριθμός των προηγούμενων νοσηλειών [137, 188, 333, 334] και η
μεγαλύτερη διάρκεια [333] συσχετίστηκαν με χειρότερη
νευρονοητική λειτουργία. Η διάρκεια της ασθένειας σχετίζεται με
την απώλεια του ανασταλτικού ελέγχου [197] και με το γενικό
έλλειμμα μνήμης [175] και την επηρεασμένη προφορική μνήμη
[149]. Επίσης, η χειρότερη νευρονοητική λειτουργία μπορεί να
σχετίζεται με τον αριθμό των επεισοδίων αλλά όχι με τη διάρκεια
της ασθένειας [188, 275]. Η βλάβη στην προσοχή σχετίζεται με την
ηλικία πρώτης νοσηλείας και με τη διάρκεια της ασθένειας [332].
Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι οποιοδήποτε ιστορικό διαταραχής
της διάθεσης έχει δυσμενή επίδραση στη νευρογνωσία και
ιδιαίτερα στη μνήμη [137, 175]. Ο αριθμός παλαιότερων μανιακών
επεισοδίων,
νοσηλειών
και
προσπαθειών
αυτοκτονίας
συσχετίστηκε με σοβαρότερη νευρογνωσιακή ανεπάρκεια [149].
Έχει προταθεί ότι τα μανιακά επεισόδια συσχετίστηκαν με
ανεπάρκεια της προφορικής μάθησης και μνήμης [144] της
προσοχής και της εκτελεστικής λειτουργίας [297], ενώ ο αριθμός
παλαιότερων καταθλιπτικών επεισοδίων αναφέρθηκε ότι έχει
δυσμενείς επιπτώσεις στην προφορική μνήμη [335] και στους
χρόνους αντίδρασης [69]. Έχει επίσης προταθεί αντίστροφη
εξήγηση, με την νευρονοητική έκπτωση να είναι η αιτία και όχι η
επίδραση της χειρότερης πορείας και του αποτελέσματος [336].
Δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα οι νευρογνωστικές
διαφορές μεταξύ ψυχωσικών και μη ψυχωσικών ασθενών με ΔΔ
να είναι αποτέλεσμα προγενέστερης έναρξης ασθένειας ή