ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - Έρευνα και Εφαρμογές ΤΕΥΧΟΣ 3 | Page 52

«ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έρευνα & εφαρμογές» Τόμος 1, Τεύχος 3, 2018 ISSN: 2623-3673
ντοπαμίνης ή να εμφανίζονται σε πιο προχωρημένα στάδια (>5,5 έτη) και
συνδέονται με την γνωστική έκπτωση 22 .
Εκτελεστική λειτουργία και νόσος του Πάρκινσον
Ο όρος εκτελεστική λειτουργία αναφέρεται στην ικανότητα σχεδιασμού οργάνωσης
και ρύθμισης μιας συμπεριφοράς με βάση συγκεκριμένο στόχο. Στις εκτελεστικές
λειτουργίες
περιλαμβάνονται
η
ικανότητα
σχεδιασμού,
η
αντίσταση
στην
παρεμβολή, η ικανότητα αλλαγής ενός τρόπου συμπεριφοράς σε έναν άλλο, η
ικανότητα συνέχισης μιας δραστηριότητας όταν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, η
ταχύτητα επεξεργασίας των πληροφοριών, η νοητική ευελιξία για την μετάβαση σε
μια νέα δραστηριότητα όταν αυτό είναι αναγκαίο, ο προγραμματισμός, η νοητική
ευελιξία, η προσοχή κατά την εναλλαγή έργου, η αφηρημένη σκέψη, η θέσπιση
κανόνων και η καταστολή της ανάρμοστης συμπεριφοράς. Ο μετωπιαίος λοβός
παίζει σημαντικό ρόλο στην εκτελεστική λειτουργία ενώ η έκπτωση των
εκτελεστικών λειτουργιών αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νοητικής
διαταραχής στη νόσο του Πάρκινσον. Οι ασθενείς δυσκολεύονται να αναπτύξουν
ένα δικό τους πρόγραμμα δράσης και να εκπληρώσουν ένα συγκεκριμένο στόχο.
Διαταράσσονται επίσης η αφηρημένη σκέψη και ο αυτοέλεγχος της συμπεριφοράς.
Οι ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον συμπεριφέρονται άνετα σε οικείο περιβάλλον,
ενώ παρουσιάζουν μεγάλη δυσκολία προσαρμογής σε καινούργιο χώρο. Η
δυσλειτουργία του εκτελεστικού συστήματος στη νόσο του Πάρκινσον παρατηρείται
τόσο στις κληρονομικές όσο και στις σποραδικές μορφές της νόσου. Κάποιες
μελέτες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν κλινικές διαφορές μεταξύ των δύο μορφών
23
. Άλλες βρίσκουν διαφορές σχετικές με την ηλικία έναρξης της νόσου, ενώ κάποιοι
μελετητές υποστηρίζουν ότι η εκτελεστική διαταραχή είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη
στην σποραδική μορφή της νόσου 24 .
Νευροψυχολογική εκτίμηση της εκτελεστικής λειτουργίας στη νόσο
Πάρκινσον
Η ικανότητα προγραμματισμού ελέγχεται με δοκιμασίες λεκτικής ευφράδειας (Word
fluency task) και δοκιμασίες οπτικοχωρικής αλληλουχίας (spatial sequences
generation task) 25 . Η αντίσταση στην παρεμβολή σε ασθενείς με νόσο του
Παρκινσον ελέγχεται με δοκιμασίες διπλής δράσης (dual-task paradigm) και η
ικανότητα εναλλαγής έργου με τη δοκιμασία WCST(Wisconcin Card Sorting Test).Η