ΙΣΤΟΡΙΚΗ- ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΕΡΙΒ ΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΗ- ΠΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ « ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ : ΚΑΛΛΙΕΡΓΩ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΟΥ ».
Ιωάννα Δεκατρή , Καθηγήτρια Φιλόλογος , Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Γ΄Δ / νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας
Ιωάννα Ντίνου , Καθηγήτρια Γαλλικής Γλώσσας , Yπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Γ΄Δ / νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας
Α . ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η παρούσα εργασία αποτελεί το επιστέγασμα της ίδρυσης και λειτουργίας του τοπικού θεματικού δικτύου « Σχολικοί Λαχανόκηποι : καλλιεργώ μέρος της τροφής μου », καθώς και την αποτύπωση αποτελεσμάτων των ερευνητικών διεργασιών που έλαβαν χώρα στα σχολεία της Γ΄ Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας , από μαθητές και εκπαιδευτικούς που ενεπλάκησαν στα προγράμματα αυτά , κατά τη διάρκεια αυτής της τριετίας ( 2012-2015 ).
Τα τελευταία χρόνια η σημασία του σχολικού κήπου , λόγω της περιβαλλοντικής υποβάθμισης , της ανάγκης για ποιοτική παραγωγή τροφής και της ιστορικής συγκυρίας της οικονομικής κρίσης είναι συνεχώς αυξανόμενη . Το φαινόμενο ανάπτυξης διατροφικών κήπων εμφανίζεται και στο παρελθόν , διαχρονικά και διαπολιτισμικά σε εποχές κρίσης και ανάγκης , με σκοπό είτε την βιολογική και πολιτισμική επιβίωση των κοινοτήτων , είτε την αισθητική και ψυχική ανάταση για την επικράτηση και τη νίκη μέσα από την αντίσταση και άντληση δυνάμεων κυριολεκτικά από τις ρίζες , σε καιρούς πολέμου ... Ως στόχος της εργασίας αυτής εκλαμβάνεται η ιστορική , πολιτισμική , παιδαγωγική διερεύνηση της πολύσημη έννοιας και οντότητας των κήπων της ανάγκης και της κρίσης . Θα παρουσιάσουμε τους οικιακούς -σχολικούς κήπους στις τομές του χρόνου και της ιστορίας ως πηγές επιβίωσης , προπαγάνδας ή ως ειρηνικά “ όπλα ” αντίστασης και νίκης ( π . χ . Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος- Κατοχή , Αντίσταση : 1940-1944 ). Επίσης , θα μελετήσουμε , μέσα στη σύγχρονη εποχή της οικονομικής κρίσης , την “ άνθιση ” των αστικών- σχολικών λαχανόκηπων που αποβλέπει αρχικά στη λιτή αισθητική αναβάθμιση του σχολικού προαυλίου χώρου , και κατά κύριο λόγο στην αξιοποίησή τους ως ένα δυναμικό- παιδαγωγικό μέσο , το οποίο εντάσσεται αρχικά στη θεματολογία και τις πρακτικές της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης , εδώ όμως θα επιχειρηθεί η ανάδειξη των α- θέατων όψεων της διδακτικής αξιοποίησης των οικιακών-σχολικών κήπων , κυρίως μέσα από ερευνητικές μεθόδους , εξατομικευμένης ή ομαδοσυνεργατικής μάθησης , με ειδικό ή διεπιστημονικό , ολιστικό και βιωματικό χαρακτήρα .
22