ΙΣΤΟΡΙΚΗ- ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ- ΠΕΡΙΒ ΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΗ- ΠΟΥ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ « ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ: ΚΑΛΛΙΕΡΓΩ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΜΟΥ ».
Ιωάννα Δεκατρή, Καθηγήτρια Φιλόλογος, Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Γ΄Δ / νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας
Ιωάννα Ντίνου, Καθηγήτρια Γαλλικής Γλώσσας, Yπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Γ΄Δ / νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η παρούσα εργασία αποτελεί το επιστέγασμα της ίδρυσης και λειτουργίας του τοπικού θεματικού δικτύου « Σχολικοί Λαχανόκηποι: καλλιεργώ μέρος της τροφής μου », καθώς και την αποτύπωση αποτελεσμάτων των ερευνητικών διεργασιών που έλαβαν χώρα στα σχολεία της Γ΄ Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας, από μαθητές και εκπαιδευτικούς που ενεπλάκησαν στα προγράμματα αυτά, κατά τη διάρκεια αυτής της τριετίας( 2012-2015).
Τα τελευταία χρόνια η σημασία του σχολικού κήπου, λόγω της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, της ανάγκης για ποιοτική παραγωγή τροφής και της ιστορικής συγκυρίας της οικονομικής κρίσης είναι συνεχώς αυξανόμενη. Το φαινόμενο ανάπτυξης διατροφικών κήπων εμφανίζεται και στο παρελθόν, διαχρονικά και διαπολιτισμικά σε εποχές κρίσης και ανάγκης, με σκοπό είτε την βιολογική και πολιτισμική επιβίωση των κοινοτήτων, είτε την αισθητική και ψυχική ανάταση για την επικράτηση και τη νίκη μέσα από την αντίσταση και άντληση δυνάμεων κυριολεκτικά από τις ρίζες, σε καιρούς πολέμου... Ως στόχος της εργασίας αυτής εκλαμβάνεται η ιστορική, πολιτισμική, παιδαγωγική διερεύνηση της πολύσημη έννοιας και οντότητας των κήπων της ανάγκης και της κρίσης. Θα παρουσιάσουμε τους οικιακούς-σχολικούς κήπους στις τομές του χρόνου και της ιστορίας ως πηγές επιβίωσης, προπαγάνδας ή ως ειρηνικά“ όπλα” αντίστασης και νίκης( π. χ. Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος- Κατοχή, Αντίσταση: 1940-1944). Επίσης, θα μελετήσουμε, μέσα στη σύγχρονη εποχή της οικονομικής κρίσης, την“ άνθιση” των αστικών- σχολικών λαχανόκηπων που αποβλέπει αρχικά στη λιτή αισθητική αναβάθμιση του σχολικού προαυλίου χώρου, και κατά κύριο λόγο στην αξιοποίησή τους ως ένα δυναμικό- παιδαγωγικό μέσο, το οποίο εντάσσεται αρχικά στη θεματολογία και τις πρακτικές της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, εδώ όμως θα επιχειρηθεί η ανάδειξη των α- θέατων όψεων της διδακτικής αξιοποίησης των οικιακών-σχολικών κήπων, κυρίως μέσα από ερευνητικές μεθόδους, εξατομικευμένης ή ομαδοσυνεργατικής μάθησης, με ειδικό ή διεπιστημονικό, ολιστικό και βιωματικό χαρακτήρα.
22