Σχολειο της Νέας Ελληνικής Ελληνικά για πρόσφυγες ΣΝΕΓ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ | Page 8

κειμένων και δραστηριοτήτων ανάλογων με τα ενδιαφέροντα, τις γνώσεις, την ηλικία, το πολιτισμικό υπόβαθρο των σπουδαστών είναι κρίσιμη για την προσέλκυση του ενδιαφέροντός τους και την ενίσχυση της διάθεσής τους για ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη συμμετοχή των σπουδαστών στο μάθημα, καθώς και στην εμπλοκή τους σε επικοινωνιακές δραστηριότητες και γεγονότα, στα οποία δεν είναι παθητικοί δέκτες, αλλά παίρνουν πρωτοβουλίες και χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να τις διεκπεραιώσουν μπαίνοντας σε μια διαδικασία κατανόησης και παραγωγής λόγου που επιδιώκει την επίτευξη συγκεκριμένου επικοινωνιακού αποτελέσματος. Με τον τρόπο αυτό η γλώσσα δεν μαθαίνεται αλλά κατακτάται με τη βοήθεια του διδάσκοντα και με επικοινωνιακές δραστηριότητες στην τάξη, οι οποίες προσομοιώνουν / αναπαράγουν πραγματικές περιστάσεις που ωθούν στη χρήση της γλώσσας( η γλώσσα κατακτάται με βιωματικό τρόπο). Παραδείγματα επικοινωνιακών δραστηριοτήτων είναι η επίλυση προβλημάτων σε δεδομένες επικοινωνιακές περιστάσεις, παιχνίδια ρόλων, διάλογοι, συνεντεύξεις, παιχνίδια, αυτοσχεδιασμοί, δραστηριότητες σε ζευγάρια ή ομάδες κ. ά.( Χαραλαμπόπουλος 1999, Lee & Van Patten 2003, Μήτσης 2004). Μέσω των μικρών ομαδικών δραστηριοτήτων ή των δραστηριοτήτων σε ζεύγη αλλά και ατομικών εργασιών, οι σπουδαστές ενθαρρύνονται να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα-στόχο έστω και στην πιο στοιχειώδη μορφή για να ανταλλάξουν πληροφορίες και αποκτούν έτσι αυτοπεποίθηση, ενώ κατακτούν τη γλώσσα με πιο φυσικό και λιγότερο συνειδητό τρόπο από ό, τι με τη χρήση ρητής και άμεσης διδασκαλίας τύπων μορφολογίας και σύνταξης( Baker 2001), χωρίς να υποστηρίζεται ότι και η ρητή και άμεση διδασκαλία δεν βρίσκει τη θέση της στο γλωσσικό μάθημα. Είναι σημαντικό οι επικοινωνιακές δραστηριότητες που οργανώνονται από τον διδάσκοντα να είναι ανάλογες των ενδιαφερόντων και των δημιουργικών ικανοτήτων των σπουδαστών. Επίσης, πρέπει να στοχεύουν στην κάλυψη των γλωσσικών και επικοινωνιακών τους αναγκών, να προβλέπουν τη συμμετοχή όλης της τάξης, να ευνοούν και να επιδιώκουν τη συνεργασία μεταξύ των σπουδαστών, να συνδυάζουν την άσκηση περισσοτέρων από μιας γλωσσικών δεξιοτήτων και να οδηγούν τους σπουδαστές να χρησιμοποιούν τη γλώσσα-στόχο συνδυάζοντας γραμματική και λεξιλόγιο που έχουν κατακτήσει( Χαραλαμπόπουλος 1999, Baker 2001, Μήτσης 2004: 260).
Παρ’ όλη την έμφαση στη χρήση της γλώσσας η γνώση της μορφολογίας και της σύνταξης δεν είναι δυνατόν να παραβλεφθεί. Η διαφορά είναι ότι η γραμματική δεν αντιμετωπίζεται ως αυτοσκοπός, αλλά ως μέσο που υπηρετεί την αποτελεσματική επικοινωνία. Η διαπίστωση και συνειδητοποίηση των αρχών του γλωσσικού κώδικα είναι καλό να αποτελεί ανακάλυψη από μέρους των σπουδαστών. Για τον λόγο αυτό οι αρχές του πρέπει να συνάγονται μέσα από τη γλωσσική χρήση και στη συνέχεια να εμπεδώνονται και πάλι μέσα από αυτήν ακολουθώντας το σχήμα: χρήση- > γλωσσικό σύστημα- > χρήση( Μήτσης 2004: 40).
Στο πλαίσιο της επικοινωνιακής προσέγγισης έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα για τη διδασκαλία της γραμματικής όπως για παράδειγμα η εστίαση στον τύπο( focus on form), όπου, σύμφωνα με τον M. H. Long, ο διδάσκων παρεμβαίνει επιλεκτικά και περιστασιακά για να στρέψει την προσοχή των σπουδαστών του στη μορφή της δεύτερης / ξένης γλώσσας κατά τη διάρκεια μιας επικοινωνιακής δραστηριότητας πάντα στην υπηρεσία της μετάδοσης του νοήματος κι όχι ανεξάρτητα από αυτό. Το ίδιο μπορεί να επιτευχθεί και με άλλους τρόπους όπως για παράδειγμα το να τονιστεί με εντονότερα, άλλου χρώματος, υπογραμμισμένα ή πλαγιογραφημένα τυπογραφικά στοιχεία ο υπό εστίαση τύπος( Παπαδοπούλου & Αγαθοπούλου 2014). Άλλο ένα νεότερο τέτοιο μοντέλο είναι η διδασκαλία βάσει γλωσσικής επεξεργασίας η οποία δέχεται την άποψη ότι η επεξεργασία κατανοητών γλωσσικών εισαγομένων σταδιακά έχει ως αποτέλεσμα τη
Μ. Κοκκινίδου- Λ. Τριανταφυλλίδου, ΣΝΕΓ ΑΠΘ, 2017 8