ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Εξοπλισμοί και μαύρο χρήμα
ενδημεί έτσι και αλλιώς στο όλο πλαίσιο.
Εδώ είναι απολύτως απαραίτητο, επίσης, να υπενθυμίσουμε ότι οι καταγγελίες για σκάνδαλα στη διαβόητη «αγορά του αιώνα» (που ποτέ δε
διερευνήθηκε ουσιαστικά), οδήγησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990
σε ένα επικίνδυνο φαινόμενο. Ουδείς (και δεν αναφερόμαστε μόνο σε πολιτικά πρόσωπα) ήταν διατεθειμένος να αναλάβει την ευθύνη προώθησης του οποιουδήποτε εξοπλιστικού προγράμματος, ώστε να μην βρεθεί
κάποια στιγμή στη δύσκολη θέση να πρέπει να αποδείξει την αθωότητά
του, καθώς η ενοχή ήταν… εκ’ προοιμίου δεδομένη. Το αποτέλεσμα ήταν
ότι η συστημική αυτή ολιγωρία οδήγησε τελικά τη χώρα να βρεθεί απροετοίμαστη προ της κρίσης των Ιμίων, καθώς δεκάδες εντελώς απαραίτητα
εξοπλιστικά προγράμματα χρόνιζαν στα συρτάρια. Αυτός ήταν και ο λόγος
για τη «φρενίτιδα» εξοπλισμών της περιόδου 1996-2004, όπου, βέβαια,
η σχεδόν παντελής έλλειψη πλαισίου ελέγχου επέτρεψε, κατά τα φαινόμενα, στους επιτήδειους να εκμεταλλευτούν την κατάσταση.
Άρα, η απάντηση στο αρχικό ερώτημα για την «κότα και το αυγό», είναι ότι
τα προγράμματα της αποκαλούμενης «χρυσής εποχής» των εξοπλισμών
- που προέκυψαν, όμως, μέσα από τις τεράστιες αδυναμίες στην Άμυνα
της χώρας - υπήρξαν πράγματι πλατφόρμα διαφθοράς. Δεν ήταν, όμως,
η δεύτερη που γέννησε ή μεγιστοποίησε τους εξοπλισμούς της περιόδου
για να επωφεληθεί.
Αποκτήθηκαν οπλικά συστήματα μη αναγκαία ή άχρηστα ως
αποτέλεσμα χρηματισμού;
Αυτό, προφανώς αποτελεί ένα από τα κρισιμότερα ερωτήματα από όσα
θέσαμε παραπάνω και θα πρέπει να αποτελέσει το κορυφαίο ζήτημα περαιτέρω έρευνας, καθώς άπτεται, πέραν τυχόν ζημίας του Δημοσίου, και
του κρίσιμου τομέα της Άμυνας.
6
02/2014
Παρόλα αυτά, όμως, υπάρχουν πολλά δεδομένα που κανείς δε μπορεί να
αγνοήσει. Όλες οι μεγάλες αγορές οπλικών συστημάτων της περιόδου
1998-2005 προέρχονται από σαφείς ανάγκες που προϋπήρχαν και διολίσθαιναν ανικανοποίητες σε αλλεπάλληλα ΕΜΠΑΕ και εισηγήσεις της
στρατιωτικής ηγεσίας μετά την κρίση των Ιμίων.
Με εξαίρεση κάποιους σποραδικούς και πλήρως αναιτιολόγητους ισχυρισμούς (στην πλειοψηφία τους διατυπωμένους με κομματική λογική ή
προερχόμενους από «επαγγελματίες αρνητές» της απειλής που αντιμετωπίζει η χώρα μας) δεν έχει υπάρξει σοβαρή θέση για μη αναγκαία εξοπλιστική προμήθεια, πολύ δε περισσότερο για αγορά άχρηστων οπλικών
συστημάτων. Από την άλλη, βέβαια, καθώς η εξοπλιστική προσπάθεια
1998-2005 υλοποιήθηκε, όπως προαναφέρθηκε, χωρίς πλαίσιο διαφάνειας και ελέγχου, έτσι, δεν υπήρχε και η κατάλληλη τεχνογνωσία και
εμπειρία αλλά μόνο ένα με ατελές (όπως διαπιστώθηκε εκ του αποτελέσματος) νομικό και θεσμικό πλαίσιο. Το αποτέλεσμα ήταν πολλά από τα
προγράμματα να εμφανίσουν στη συνέχεια σοβαρά προβλήματα υλοποίησης, που, όμως, ούτε πρωτόγνωρα είναι στη διεθνή αγορά, ούτε, φυσικά,
αφορούν αποκλειστικά στη χώρα μας, όπως πολλοί θέλουν ανοήτως να
επιμένουν.
Στο σύνολο των ελληνικών διαγωνισμών εξοπλισμών, αλλά ακόμη και
στις απ’ ευθείας αναθέσεις, όπως είναι η περίπτωση των υποβρυχίων
214 ή των πυροβόλων PzH 2000, τα συστήματα που επιλέχθηκαν και
αποκτήθηκαν ήταν τα καλύτερα του είδους τους, κάτι που αποδεικνύεται
και από την αντίστοιχη προτίμηση που έδειξαν άλλες χώρες σε αντίστοιχες διαδικασίες.
Να υπενθυμίσουμε, για παράδειγμα, ότι το Leopard 2, που επικράτησε
στον ελληνικό διαγωνισμό νέου άρματος μάχης, έχει σαρώσει στη διεθνή
αγορά, ενώ το δεύτερο επικρατέστερο, το αμερικανικό M1A2, δεν έχει κα-