ΑΕΡΟΝΕΑ
AMYNA / ΔΙΕΘΝΗ ΝΕΑ / ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ο ουκρανικός εναέριος χώρος μετά το συμβάν, μια «μαύρη τρύπα».
έμενε ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο χρήσης
πυραύλου αέρος - αέρος από ρωσική μαχητικό.
Το άμεσο αποτέλεσμα της κλιμάκωσης αυτής
ήταν η επέκταση της απαγόρευσης πτήσεων
στα 32.000 πόδια. Η ουκρανική αυτή ενέργεια,
όμως, όπως και οι αποφάσεις για τα ακριβή ύψη
των απαγορεύσεων (με δεδομένο ότι η απειλή MANPADS εκτιμάται ότι εκτείνεται έως και τα
15.000), δε μπορούν να ερμηνευτούν πέραν
του γεγονότος ότι το Κίεβο θεωρούσε πολιτικά
απαράδεκτη την εφαρμογή καθολικής απαγόρευσης πτήσεων και το κλείσιμο του εναέριου
χώρου πάνω από τις περιοχές υπό τον έλεγχο
των αυτονομιστών.
Αμέσως μετά την κατάρριψη της Πτήσης MH17,
η αρμόδια ουκρανική υπηρεσία για την παροχή
ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας UkSATSE έκλεισε
όλους τους αεροδιαδρόμους στην περιοχή του
FIR του Ντνιπροπετρόφσκ, το οποίο έχει την ευθύνη όλης της ανατολικής Ουκρανίας.
Η κατάρριψη του An-26 στις 14 Ιουλίου κλιμάκωσε τον «αντιαεροπορικό πόλεμο» στην περιοχή.
8
08/2014
Τα (αδιέξοδα) σενάρια
Ένα σχεδόν δεκαήμερο μετά την τραγική κατάληξη της Πτήσης MH17, όταν γράφονται αυτές
οι γραμμές, πολλά πράγματα απέχουν πολύ από
το να είναι ξεκάθαρα, ενώ καίρια ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα κάτω από την ομίχλη μιας
νεοψυχροπολεμικής κατάστασης αντιπαράθεσης
Ουάσιγκτον -Μόσχας, η οποία διαμορφώνεται με
αφορμή το τραγικό συμβάν αλλά όχι μόνο γύρω
από αυτό.
Υπό αυτό το πρίσμα, η αναφορά σε σενάρια αλλά
και τις πιθανότητες που έχει το καθένα να ανταποκρίνεται στην αλήθεια, είναι μια αδιέξοδη κατάσταση με τον κίνδυνο, μάλιστα, να παρασυρθούμε
σε αυθαίρετα συμπεράσματα.
Σύμφωνα, πάντως, με τη θέση της ουκρανικής κυβέρνησης, το αεροπλάνο καταρρίφθηκε από τουλάχιστον έναν αντιαεροπορικό πύραυλο, πιθανότατα από σύστημα «Buk» (SA-11 «Gadfly» κατά
ΝΑΤΟ, αν και η ευρύτερη οικογένεια περιλαμβάνει
πολλές εκδόσεις, συμπεριλαμβανομένου και του
νεώτερου SA-17 «Grizzly») υπό τον έλεγχο των
αυτονομιστών. Η προέλευση αυτών των συστημάτων αποτελεί ένα από τα καίρια ερωτήματα
στην υπόθεση, αν και, όπως προαναφέραμε, δεν
είναι το μόνο.
Το σύστημα, σε κάποιες από τις εκδόσεις του,
βρίσκεται σε ευρεία χρήση με τις ουκρανικές
χερσαίες δυνάμεις σε επίπεδο συνταγμάτων αντιαεροπορικής άμυνας. Έτσι, θα ήταν θεωρητικά δυνατό κάποια τέτοια συστήματα από μονάδες που
έδρευαν στις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας
(συμπεριλαμβανομένης μιας στο Ντονέτσκ) να
πέρασαν στα χέρια των αυτονομιστών. Σύμφωνα,
πάντως, με επίσημη ανακοίνωση του ουκρανικού Υπουργείου Άμυνας, κανένα βαρύ οπλικό
σύστημα δεν εγκαταλείφθηκε κατά την «αναδιάταξη των μονάδων που έδρευαν στην περιοχή»
ούτε υπήρξε εγκατάλειψη στο πεδίο της μάχης σε
μετέπειτα επιχειρήσεις. Οι αυτονομιστές, πάντως,
είχαν - σε χρονική στιγμή προ της κατάρριψης ισχυριστεί ότι «διέθεταν βαριά αντιαεροπορικά
όπλα, συμπεριλαμβανομένων και μονάδων του
συστήματος «Buk», δηλώσεις τις οποίες ανασκεύασαν μετά την κατάρριψη, αρνούμενοι την
κατοχή τους. Θα πρέπει, όμως, να σημειωθεί ότι
στις 23 Ιουλίου, σε συνέντευξή του στο Reuters,
o αρχηγός μιας από τις ομάδες των αυτονομιστών,
Alexander Khodakovsky, επικεφαλής του αποκαλούμενου «Τάγματος Βοστόκ» στην περιοχή του
Ντονέτσκ, επιβεβαίωσε την ύπαρξη ενός τέτοιου
συστήματος, το οποίο, όπως είπε, «έφτασε από το
Λουγκάνσκ και επέστρεψε εκεί μετά το συμβάν».
Τις δηλώσεις Khodakovsky αποκήρυξαν οι άλλες
ομάδες που δρουν στο Ντονέτσκ.
Το σύστημα «Buk»
Οι αναφορές σε συστήματα «Buk» πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν αφορούν σε «συστοιχίες» ή
τάγματα, όπως είναι ενταγμένα σε τακτική χρήση
στις ουκρανικές ή ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
Εκεί, για παράδειγμα, στη βασική έκδοση SA-11,
ένα ραντάρ πρόσκτησης και ένα κέντρο διοίκησης συνεργάζονται και ελέγχουν τρεις λόχους
των τριών εκτοξευτών, όλα σε αυτοκινούμενα
ερπυστριοφόρα οχήματα. Κάθε ένας από τους
τελευταίους συγκροτείται από δυο εκτοξευτές με
τέσσερα έτοιμα για βολή βλήματα και ραντάρ TELAR (Transporter Erector Launcher And Radar)
και ένα όχημα αναχορηγίας των δυο προηγούμενων με οκτώ βλήματα, που όμως μπορεί επίσης
να βάλει τέσσερα από αυτά ως εκτοξευτής TEL
(Transporter Erector Launcher), αν και απαιτεί τη
συνεργασία ενός TELAR.
Η περαιτέρω ανάλυση του σοβιετικής σχεδίασης
(ως διαδόχου του SA-6) και ρωσικής στη συνέχεια
εξέλιξης, ικανότατου συστήματος ξεφεύγει από
τους σκοπούς αυτής της αναφοράς. Το σημαντικό,
όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι να αναφερθεί ότι, από τη σχεδίασή του, το «Buk» έχει τη
δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας των TELAR,
τα οποία, μάλιστα, μπορούν να ελέγξουν έως και
έξι TEL, εάν αυτό είναι απαραίτητο, δρώντας ανεξάρτητα από την τακτική σύνθεση τάγματος, όταν
το επιβάλλουν οι καταστάσεις. Κάθε TELAR διαθέτει το δικό του ραντάρ ελέγχου πυρός στο εμπρός
μέρος του συγκροτήματος του περιστρεφόμενου