23 Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει , ή μήπως έχει ;;;
Από την Ευθυμία ®
�
23 Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει , ή μήπως έχει ;;;
Ηνηστεία αποτελεί βασικό θεμέλιο της ορθόδοξης πίστης . Είναι ένας πνευματικός αγώνας , μία μάχη με τον ίδιο μας τον εαυτό και τα πάθη μας και αυτό που μας δίνει δύναμη κάθε φορά να τον φέρουμε εις πέρας , είναι το γεγονός πως στο τέλος της διαδρομής , περιμένει να μας συναντήσει ο Χριστός , για να μας απονείμει το στέφος της εγκράτειας , της υπομονής και της αγιότητας . Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει θεσπίσει τις Μεγάλες Τεσσαρακοστές ως ένα προπαρασκευαστικό στάδιο για να προετοιμαζόμαστε καταλλήλως κάθε φορά , ώστε να υποδεχθούμε μεγάλα και σημαντικά γεγονότα της εκκλησίας μας , όπως π . χ . τη γιορτή των Χριστουγέννων και το Πάσχα .
Ωστόσο , με την πάροδο του χρόνου η αξία και το νόημα της νηστείας τείνει να χαθεί . Αυτό οφείλεται τόσο στην έλλειψη κατήχησης των πιστών για το νόημα της νηστείας , όσο και στην αδυναμία μας να τιθασεύουμε τα πάθη μας και να θέσουμε τον εαυτό μας σε περιορισμό και άσκηση . Συγκεκριμένα , πολλοί πιστοί έχουν μετατρέψει αυθαιρέτως τη νηστεία σε μία περίοδο δίαιτας και αποτοξίνωσης από τροφές που βλάπτουν την υγεία . Άλλοι πάλι , χωρίς καν την καθοδήγηση του πνευματικού τους πατέρα , διαμορφώνουν μόνοι τους τη διάρκεια και την ποιότητα της νηστείας τους σύμφωνα με τα δικά τους μέτρα και σταθμά .
Στη διάρκεια της Σαρακοστής , είναι συχνή η χρήση της ρήσης « ασθενής και οδοιπόρος ή ωδε ( ι ) πόρος αμαρτίαν ουκ έχει », προκειμένου να δικαιολογηθεί η κατάλυση της νηστείας . Αρχικά , χρειάζεται να διευκρινισθεί ότι η παραπάνω ρήση δεν αποτελεί παρά μία παροιμιακή φράση , ένα γνωμικό και δεν προέρχεται από κάποιο θεολογικό-εκκλησιαστικό κείμενο . Ο απλός λαός έχει κατασταλάξει στην εκφώνηση του γνωμικού , με την έκφραση « ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει », αναδεικνύοντας την ασθένεια και την οδοιπορία στις προϋποθέσεις εκείνες , που δίνουν τη δυνατότητα να παραβλεφθεί η νηστεία που ορίζουν οι κανόνες της εκκλησίας . Ωστόσο , κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ορθή διατύπωση και γραφή της φράσης είναι « ωδε ( ι ) πόρος », εννοώντας την εγκυμονούσα γυναίκα .
Ως προς την πρώτη εκδοχή , σίγουρα , η οδοιπορία στη σύγχρονη εποχή , όπου υπάρχουν όλα τα μέσα για ένα εύκολο και άνετο ταξίδι , δεν μπορεί να θεωρηθεί σοβαρή αιτία να καταλυθεί η νηστεία . Προφανώς , η φράση αφορά τα παλιά χρόνια , όταν τα ταξίδια ήταν μακρινά και οι ταξιδιώτες χρειάζονταν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις οδοιπορώντας για τον προορισμό τους . Κάτω από δύσκολες συνθήκες ήταν αναμενόμενο οι ταξιδιώτες να καταλύσουν το λάδι , ιδιαίτερα οι ασκητές , προκειμένου να ενισχυθούν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους .
Η εκδοχή ότι με τη φράση νοούνται οι έγκυες , δεν βρίσκει πολλούς υποστηρικτές , κυρίως φιλολόγους . Κατά πολλούς , ετυμολογικά η λέξη « ωδιπόρος » προέρχεται από τη λέξη ωδίς ( -ίνος ) και το ουσιαστικό « πόρος » που σημαίνει πέρασμα , οπότε « ωδιπόρος » σημαίνει αυτόν που περνάει πόνους . Ωστόσο , η λέξη , ως σύνθετη δεν συναντάται σε κανένα λεξικό , για αυτό και πολλοί φιλόλογοι εκφράζουν την δυσπιστία τους ως προς την ύπαρξη του όρου αυτού . Εξάλλου οι εγκυμονούσες γυναίκες μπορούν να συμπεριληφθούν στην κατηγορία των ασθενούντων , οπότε η κατάλυση της νηστείας επαφύεται στην κρίση του πνευματικού και δεν είναι αυθαίρετη .
Συμπερασματικά , αφενός μεν οφείλουμε να σεβόμαστε και να λαμβάνουμε υπόψη μας φράσεις και ρητά που αποτελούν καταστάλαγμα μακροχρόνιας παράδοσης και εμπειρίας , αφετέρου όμως δεν πρέπει να επιτρέπουμε να σκανδαλιζόμαστε από την αμφισημία που μπορεί να απορρέει από αυτά . Η νηστεία που έχει θεσπίσει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει μεγάλη βαρύτητα και σπουδαίο ρόλο για την πνευματική μας πρόοδο και εξέλιξη , οπότε μόνο με τη συμβουλή και την ευλογία του πνευματικού μας πατέρα μπορούμε να αποφασίζουμε περί κατάλυσης ορισμένων τροφών . �