² Ï ³¹» ÙÇÏáë ¶ áñ ¹ É » õëÏáõ Ñ ³ Û ³ óùÁ
àñ ¹ ÇÝ » ñáõ Ýáñ ê ³ ÕÙ » ñÇ ëï » ÕÍÇã ¦, » õ ÏÍÝí » Ý §² éÛáõÍÝ » ñ ³ å ³ - ·³¦£
² Û ¹ å » ë åÇïÇ ÉÇÝ » ñ » õ ³ Û ¹ å » ë ¿ É » Õ ³ í , Ñ ³ Û Ù ³ Ûñ » ñÁ ÍÝ » óÇÝ Ñ ³ Ûáó Ýáñ Ñ ³ Ý ×³ ñÝ » ñ , áñáÝóÇó Ù » ÏÝ ¿ ñ Ù » Í ³ ÝáõÝ ¹» ñ ³ ë ³ Ý ì ³ Ññ ³ Ù ö ³÷³ ½Û ³ ÝÁ £ Üñ ³ ÍÝáõÝ ¹ Ý áõ Ñ ³ ëï ³ ïáõÙÁ áñå » ë ¹» - ñ ³ ë ³ Ý áõÕÕ ³ ÏÇáñ » Ý Ï ³ åí ³ Í » Ý Ñ » Ýó ì ³ ñáõÅ ³ ÝÇ § æ ³ ñ ¹ Ç ¦ Ñ » ï £
1909 à . ëϽμÝ » ñÇÝ ³ å ³·³ Ù » Í áÕμ » ñ ·³ ÏÁ Ñ ³ ÛïÝíáõÙ ¿ Î . äáÉëáõÙ , áñÝ Çñ ÍÝÝ ¹³ í ³ ÛñÝ ¿ ñ £ ÞÇßÉÇÇ ·» ñ » ½Ù ³ Ý ³ ï ³ ÝÝ ³ Û ¹ ûñ » ñÇÝ Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåíáõÙ ¿ ë · á ³ ñ ³ ñáÕáõÃÛáõÝ ª ÝíÇñí ³ Í 1896 ¬ Ç ç ³ ñ ¹ Ç Ý ³ Ñ ³ ï ³ ÏÝ » ñÇ ÑÇß ³ ï ³ ÏÇÝ £ ¸ñ ³ Ý Ù ³ ëÝ ³ ÏóáõÙ ¿ Ý ³» õ ö ³÷³ ½Û ³ ÝÁ £ Ð » ï » õ » Ýù Çñ ÇëÏ ÑÇßáÕáõÃÛáõÝÝ » ñÇÝ . §... Ü ³ ËÏÇÝ ÁÝÏ » ñÝ » ñë μ ³ ñÓñ ³ óñÇÝ ÇÝÓ ÙÇ ³ ÝÑ ³ Ûï Ù » éÛ ³ ÉÇ ·» ñ » ½Ù ³ Ý ³ ù ³ - ñÇ íñ ³ª å ³ Ñ ³ Ýç » Éáí ³ ñï ³ ë ³ Ý » É ì ³ ñáõÅ ³ ÝÇ § æ ³ ñ ¹ Á ¦£ º í » ë ³ ñï ³ ë ³ Ý » óÇ £ Ð ³ í ³ ù ³ Ï ³ Ý ïñ ³ Ù ³¹ ñáõÃÛ ³ Ý » Ýà ³ ñÏí » Éáí ª ³ í » - ÉÇ ß ³ ï ³ åñ » óÇ ³ Û ¹ Ïñ ³ Ïáï ù » ñÃí ³ ÍÁ , áñÇ Ûáõñ ³ ù ³ ÝãÛáõñ μ ³ éÝ ³ ÛÝù ³ Ý Ñ ³ ñ ³ ½ ³ ïáñ » Ý Ñ ³ Ù ³ ã ³÷ ¿ ñ ÅáÕáíñ ¹ Ç Ñá ·» Ï ³ Ý éÇÃÙÇÝ £ ´³ ñÓñ ³ ó ³ í ÙÇ ³ Ñé » ÉÇ ³ ÕÙáõÏ , á ·» õáñáõÃÛ ³ Ý ÙÇ ³ ÛÝåÇëÇ ³ ñ- ï ³ Ñ ³ ÛïáõÃÛáõÝ , áñÇó » ë ³ Ý ·³ Ù ëÏë » óÇ í ³ Ë » Ý ³ É ¦£
² ñ ³ ñáÕáõÃÛ ³ ÝÁ Ý » ñÏ ³ ¿ » Õ » É Ý ³» õ Ñ ³ Ûáó Ù » Í ¹» ñ ³ ë ³ ÝáõÑÇ êÇñ ³ ÝáõÛßÁ £ ÐÇ ³ ó ³ Í 21- ³ ÙÛ ³, ¹» é » õë ³ ÝÑ ³ Ûï ¹» ñ ³ ë ³ ÝÇ ³ ë- ÙáõÝùáí ª Ý ³ ì ³ Ññ ³ Ù ö ³÷³ ½Û ³ ÝÇÝ Ññ ³ íÇñáõÙ ¿ Çñ à ³ ï » ñ ³ - ËáõÙμ , Ñáí ³ Ý ³ íáñáõÙ Ýñ ³ ³ é ³ çÇÝ ù ³ ÛÉ » ñÁ ¹» åÇ ³ ñí » ëïÇ ï ³ - ׳ ñ £
² Û ¹ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ÞÇßÉÇÇ ·» ñ » ½Ù ³ Ý ³ ï ³ ÝÁ Ñ ³ í ³ ùí ³ ÍÝ » ñÇó áã áù ã · Çï » ñ , áñ ßáõñç 5 ï ³ ñÇ Ñ » ïá Ñ ³ ÙÇ ¹ Û ³ Ý ç ³ ñ ¹» ñÁ ß ³ ñáõÝ ³ Ïí » - Éáõ » Ý » ñÇïÃáõñù ³ Ï ³ Ý ó » Õ ³ ëå ³ ÝáõÃÛ ³ Ùμ £ ÈÇÝ » Éáõ ¿ 1915-Ç Ø » Í » Õ » éÝÁ , áñÇ ëáõñμ Ý ³ Ñ ³ ï ³ ÏÝ » ñÇó ¿ ÉÇÝ » Éáõ Ý ³» õ § æ ³ ñ ¹ Ç ¦ Ñ » ÕÇ- Ý ³ ÏÁ ª Ñ ³ Û åá » ½Ç ³ ÛÇ ßáÕßáÕáõÝ ³ ëïÕ ¸ ³ ÝÇ » É ì ³ ñáõÅ ³ ÝÁ £
Üß ³ Ý ³ íáñ ß ³ ï Ù ³ ñ ¹ ÇÏ » Ý ³ Ï ³ Ý ³ ï » ë » Õ » É áõ ³ ñ- Ó ³·³ Ýù » É 1915-Ç » õ ¹ ñ ³ ÝÇó Ñ » ïá ÁÝÏ ³ Í Å ³ Ù ³ Ý ³ - Ï ³ ßñç ³ ÝÇ áÕμ » ñ ·³ Ï ³ Ý Çñ ³¹³ ñÓáõÃÛáõÝÝ » ñÇÝ , å ³ ßïå ³ Ý Ï ³ Ý · Ý » É Ñ ³ Û » ñÇÝ £ ¸ñ ³ ÝóÇó Ù » ÏÝ ¿ ³ ñ » õ » É ³ - ·» ï ¬ Ãáõñù ³·» ï , ³ Ï ³¹» ÙÇÏáë ìÉ ³¹ ÇÙÇñ ¶ áñ ¹ ɨëÏÇÝ £ 1907-ÇÝ Ý ³ ¹³ ë ³ í ³ Ý ¹» É ¿ ØáëÏí ³ ÛÇ È ³ ½ ³ ñÛ ³ Ý ×» - Ù ³ ñ ³ ÝáõÙ » õ ÙáïÇÏÇó ß ÷ í » É Ñ ³ Û » ñÇ Ñ » ï , Ñ » ÕÇÝ ³ ÏÝ ¿ §² ÛÝï » Õ , áõñ ÑÝáõÙ ³ åñ » É » Ý Ñ ³ Û » ñÁ ¦ áõëáõÙÝ ³ ëÇñáõ- ÃÛ ³ Ý , áñï » Õ μ ³ ½Ù ³ ÃÇí ÷³ ëï » ñáí áõ ÁÝ ¹ Ñ ³ Ýñ ³ óáõÙ- Ý » ñáí óáõÛó ¿ ïí » É Ñ ³ Û » ñÇ Ýß ³ Ý ³ Ï ³ ÉÇ ¹» ñÁ úëÙ ³ Ý- Û ³ Ý Ï ³ ÛëñáõÃÛ ³ Ý ïÝï » ë ³ Ï ³ Ý » õ Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ ÏÛ ³ Ý- ùáõÙ , Ù » ñÏ ³ óñ » É Ãáõñù ³ Ï ³ Ý Ï ³ é ³ í ³ ñáÕ ßñç ³ ÝÝ » ñÇÝ ª áñå » ë Ñ ³ Û » ñÇ ó » Õ ³ ëå ³ ÝáõÃÛ ³ Ý Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåÇãÝ » ñÇ £
1917-ÇÝ ¶ áñ ¹ ɨëÏÇÝ ³ Ï ³ Ý ³ ï » ë ¿ » Õ » É , à » Ïáïáñ ³ - ÍÇó ÷ ñÏí ³ Í Ñ ³ Û » ñÁ , ÃáÕ ³ Í ÍÝÝ ¹³ í ³ Ûñ , áõÝ » óí ³ Íù , ³ Ù » Ý ÇÝã , éáõë ³ Ï ³ Ý Ý ³ Ñ ³ ÝçáÕ ½áñùÇ Ñ » ï ÇÝãå » ë » Ý ß ³ ñÅí » É ¹» åÇ ² Ý ¹ ñÏáíÏ ³ ë £ êáëÏ ³ ÉÇ ¿ » Õ » É ·³ ÕÃÇ ×³ Ý ³ å ³ ñÑÁ ª ÉÇ óÝóáÕ ï » ë ³ ñ ³ ÝÝ » ñáí , ÏáñáõëïÝ » ñÇ ó ³ íáí áõ ï ³ é ³ å ³ Ýùáí £ ¶ áñ ¹ ɨëÏáõ Ñ ³ Û ³ óùÁ Ï ³ Ý · ¿ ³ é » É ï ³ Ýç ³ Ñ ³ ñ ÙÇ ÏÝáç íñ ³. §² Ñ ³ » ½Á ¹³ Ý ¹³ Õ ù ³ ßáõÙ ¿ × éé ³ óáÕ ë ³ ÛÉÁ , áñÇ íñ ³ ¹³ ñëí ³ Í » Ý ïÝ ³ ÛÇÝ Ï ³ Ñ ¬ Ï ³ ñ ³ ëÇùÁ £ ÆëÏ ÏáÕùÇó ù ³ ÛÉáõÙ ¿ ÙÇ ÏÇÝ ª Ù » Ï Ó » éùÇÝ Ñ ³ Û » ÉÇ , ÙÛáõëáõÙ ª ëáõñ £ ¸ ³ ï » ó » ù ª Ç ± ÝãÝ ¿ Ýñ ³ Ù » ç ³ í » ÉÇ áõÅ » Õ ª ÏáÏ » ïáõÃÛ ³± Ý μÝ ³ ½ ¹ Á , à »± ÇÝùÝ ³ - å ³ ßïå ³ ÝáõÃÛ ³ Ý ¦£
ÊáñÑñ ¹³ Ýß ³ Ï ³ Ý ß ³ ï μ ³ Ý Ï ³ · ÇïÝ ³ Ï ³ ÝÇ ÝÏ ³ - ñ ³· ñ ³ Í ³ Ûë ï » ë ³ ñ ³ ÝÇ Ù » ç . Ñ ³ ÛáõÑÇÝ Çñ ÝÙ ³ Ý Ñ ³ ñ- Ûáõñ Ñ ³ ½ ³ ñ ³ íáñÝ » ñÇ å » ë Ïáñóñ » É ¿ ïáõÝ-ï » Õ , Ñ ³ ñ ³ - ½ ³ ïÝ » ñÇ , μéÝ » É ·³ ÕÃÇ ×³ Ù ÷³ Ý , μ ³ Ûó ³ åñ » Éáõ Ï ³ Ù- ùÁ ãÇ Ïáñóñ » É , íÏ ³ª Ñ ³ Û » ÉÇÝ , Çñ ³ ÝÏáñÝã » ÉÇ Ï ³ Ý ³ óÇáõÃÛ ³ Ý Ýß ³ ÝÁ , áñ ï ³ ÝáõÙ ¿ Ñ ³ ½ ³ ñ áõ ÙÇ ¹ Åí ³ ñáõÃÛáõÝ- Ý » ñÇ ÙÇçáí , ÙÛáõë Ó » éùÇÝ ëáõñÝ ¿, áñáí å ³ Ñå ³ Ý » Éáõ , å ³ ßïå ³ Ý » Éáõ ¿ Çñ ÏÛ ³ ÝùÁ £ î » ë ³ ñ ³ ÝÇ ³ Ûë ÇÙ ³ ëïÝ » Ýù ï » ëÝáõÙ ¶ áñ ¹ ɨëÏáõ Ñ ³ çáñ ¹ ïáÕ » ñáõÙ . §º í » ë Ñ ³ í ³ ïáõÙ » Ù ª Ï ³ ÝóÝÇ ÙÕ- Ó ³ í ³ ÝçÇ å » ë Í ³ Ýñ ³ Û ¹ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÁ , » õ Ù ³ ñ ¹ Ý ³ Ùáà Ͻ ·³... Ð ³ ñÛáõñ Ñ ³ ½ ³ ñ ³ íáñ ³ ÝÙ » Õ Ñ ³ Û » ñ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ·³ ½ ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ½áÑ ¹³ ñÓ ³ Ý £ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ ½ ³ - í ³ ÏÝ » ñÁ ÑëÏ ³ Û ³ Ï ³ Ý ³ ñÇáõÃÛ ³ Ùμ ¹» åÇ Ù ³ Ñ ¿ ÇÝ · ÝáõÙ £ Üñ ³ Ýù · Çï » ÇÝ , áñ Ù ³ Ñí ³ Ý ÙÇçáí Ñ ³ Û ÅáÕáíáõñ ¹ Á É ³ í ³· áõÛÝ ÏÛ ³ ÝùÇ Ïí » ñ ³ ÍÝíÇ £ àõ Ï ³ åñÇ Ð ³ - Û ³ ëï ³ ÝÁ £ ÆÙ Ýá¯ñ Ñ ³ Ûñ » ÝÇù , нá¯ñ Ñ ³ Ûñ » ÝÇù ... ² Ûëå » ë á ·» ßÝãí ³ Í » ñ ·» É ¿ ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë ÂáõÙ ³ Ý-
Û ³ ÝÁ ª Ñ ³ Ûáó åá » ½Ç ³ ÛÇ å ³ ïñÇ ³ ñùÁ ¦£
Ð » ï ³·³ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÝ » ñÝ ³ å ³ óáõó » óÇÝ ³ Ûë Ëáëù » ñÇ × ßÙ ³ ñï ³ óÇáõÃÛáõÝÁ ª Ñ ³ ÛÁ , ³ ÝóÝ » Éáí Ù ³ Ñí ³ Ý ÙÇçáí , ³ åñ » ó £ Ð ³ ÛÁ Ñ ³ Õà » ó Ù ³ ÑÇÝ £
ä ³ ïñ ³ ëï » ó Ü . ØÆø ² Ú º ÈÚ ² ÜÀ
ÂÆì 18 ( 1483 ) 10 - 16 Ø ² ÚÆêÆ 2023
25