ki , gənc hegelçilər ancaq şüurun bu illüziyalarına qarşı mübarizə etməlidirlər . Gənc hegelçilərin fantaziyasına görə insanların münasibətləri , bütün hərəkətləri və bütün rəftarı , onların buxov və hədləri öz şüurlarının məhsulu olduğuna görə , gənc hegelçilər tam ardıcıllıqla insanların qarşısına belə bir mənəvi tələb qoyurlar ki , indiki şüurlarını insani , tənqidi və ya eqoist şüurla 8 əvəz etsinlər və beləliklə , onları sıxışdıran hədləri aradan qaldırsınlar . Şüuru dəyişdirmək haqqında irəli sürülən bu tələb , mövcud şeyi başqa cür təfsir etmək tələbindən ibarətdir ki , bu da mövcud olanı təsdiq edib başqa şəkildə təfsir etmək deməkdir . Gənc hegelçi ideoloqlar , onların guya “ dünyanı sarsıdan ” ibarələrinə 4 əks olaraq , çox böyük mühafizəkardırlar . Gənc hegelçilərin ən gəncləri öz fəaliyyətləri üçün ən dəqiq bir ifadə tapıb bildirmişlər ki , onlar ancaq “ ibarələrə ” qarşı mübarizə edirlər . Ancaq onlar unudurlar ki , özləri bu ibarələrin qarşısına ibarədən başqa bir şey qoymurlar və mövcud olan həqiqi dünyanın yalnız ibarələrinə qarşı mübarizə edirlərsə , heç də bu dünyaya qarşı mübarizə etmirlər . Bu fəlsəfi tənqidin əldə edə bildiyi yeganə nəticə xristianlıq haqqında bir neçə izahatdan , özü də dinin tarixi haqqında birtərəfli izahatdan ibarətdir ; onların bütün başqa iddiaları isə , bu əhəmiyyətsiz izahatla guya dünya miqyasında tarixi əhəmiyyətli kəşflər etdikləri haqqındakı iddialara verilən bəzək-düzəkdən başqa bir şey deyildir .
Bu filosoflardan heç birinin ağlına belə gəlməmişdir ki , alman fəlsəfəsinin həqiqi alman gerçəkliyi ilə əlaqəsi olduğuna , onların tənqidi fikirləri ilə öz yaşadıqları maddi mühit arasında əlaqə olduğuna dair özlərinə bir sual versin 9 .
8 L . Feyerbax , B . Bauer və M . Ştirner nəzərdə tutulur . Red . 9 Əlyazmasının üzü ağardılmış əsas variantında sonra səhifənin qalan
hissəsində mətn yoxdur . Sonra yeni səhifədən başlayan mətn indiki nəşrdə § 3 şəklində verilir . Red .
8