Yazarkafa Dergi Mayıs-Haziran 2016 | Page 14

Hayatımız tuhaflıklar üzerine kurulu aslında . Önemli olan farkında olabilmek . Peki farkında olanlar neler yaşıyor hayatlarında ? Bunu görebilmek için ; Kafka ’ ya kulak vermeliyiz . Kafka , gerek yaşadığı dönemde gerekse günümüzde “ farklı bir yazar ” olarak anılmıştır ve anılmaktadır . Bu adlandırmayı ona verenleri iki gruba ayırmak gerek ; onu anlayarak , aynı hissedişi yaşayarak ona bu sıfatı verenler ve salt farklı bir tarzda yazdığından dolayı onu bu sıfatla onurlandıranlar . Kafka asla bu adla onurlanabilmek için yazmamıştır oysa . O , salt hissedişlerinden dolayı yazmıştır , kendini anlatmıştır . Kafka ’ nın incelemeye başlayacağım öyküsünün orijinal ismi “ Die Werwandlung ” . Kelimenin Türkçe karşılığı ise dönüşümdür . Günümüze kadar öykü , birçok kez dilimize çevrilmiş ( diğer çeviriler Vedat Günyol , Arif Gelen , Kamuran Şipal , Ahmet Cemal , Melek Nergiz ve Mehmet harmancı tarafından yapılmıştır ) fakat Ahmet Cemal hariç diğer çevirmenlerin tümü kitaba “ Değişim ” adını vermişlerdir . Halbuki değişim sözcüğünün Almanca karşılığı “ Die Weraenderung ” dur . Ve düşünüldüğünde değişim sözcüğü ile dönüşüm arasında farklılıklar bulmamız kaçınılmazdır . Dönüşüm , Kafka ’ nın yazdığı en uzun öyküsüdür . Öykü ilk kez 1915 yılında bir aylık dergide yayımlanmıştır . Günümüzde hala en çok okunanlar arasında yer alan Dönüşüm farklı farklı yayınevleri tarafından birçok kez basılmıştır . Bende bulunan baskısı İlya Yayınevi ’ ne ve 2003 yılına ait baskısı . Hikayenin bendeki çevirisini Gülperi Sert yapmıştır . Bundan başka hikayenin birde Kamuran Şipal ’ ın yaptığı çevirisini okudum ve gerçekten çeviriden çeviriye belirgin bir fark gördüğümü söyleyebilirim . Gülperi Sert ’ in çevirisi daha kısa cümlelerden ve dolayısıyla kelimelerin iyi seçilmesinden dolayı daha rahat anlaşılır . ( Ve uzun cümleler beni tedirgin ediyor , bana eskiyi hatırlatıyor , geri dönmek istemediğim zamanlara ) Dönüşüm , Kafka ’ nın “ Amerika ” adlı romanı üzerine çalışırken ilerleme kat edemediği için sıkıldığı ve sıkıntıdan yataktan kalkamadığı bir anda , biraz ara vermek ve kendine gelebilmek için yazdığı öyküsüdür . Kafka ’ nın öyküyü okuduktan sonraki düşünceleri iğrenç olduğuna dairdi ( 23 Ekim 1914 ) . Ve Kafka ’ nın güncesinden alınan bir not ise yazarın öykünün sonu için “ Okunmaz bir son . Neredeyse baştan aşağı kusurlu .” dediğidir . Hikaye , Samsa ’ nın bir sabah uyanınca kendini bir böcek olarak bulmasıyla başlar . Eleştirmenler bu konuda ayrılmıştır : bir grup Gregor ’ un sıkıntılı bir düşten uyanıp yarı uykulu bir haldeyken kendini bir böcek olarak düşündüğünü iddia eder böyle düşünülmesinin tek nedeni bizim gerçeklik kavramımıza uydurulabilmeye çalışılmasından kaynaklanır . Psikolojik yorumlar ise dönüşümün kahramanın bilincinde gerçekleştiğini ve bu nedenle de Kafka ’ nın böceğin resminin kitabın kapağına konmasına karşı çıktığını savunur . Getirilen bir başka yorumu ise göz ardı etmemek gerekir . “ Yabancı bir ortamda uykuya dalmışken , uyandığımızda bir an şaşalamamız , Birden bir gerçek dışılık duygusuna kapılmamız doğaldır ve öyküyle bağlantılı olarak Samsa ’ nın bir pazarlamacı oluşu bu durumun ortaya çıkmasına neden olmuş olabilir , bu koşullar içinde bu imkansız değildir . Aslına bakılırsa bir böcek olarak uyanmak Napoléon ya da George Washington olarak uyanmaktan pek farklı değildir .” Edebiyat bilimcilerine göre ise Kafka , ( önümüze sürekli konulduğu gibi ) Bir dönüşüm anlatmış ve sonuçlarını da büyük bir titizlikle işlemiştir .

14