πs | ü˝ …¢ CÀHé ñ < ä ´ eT n < Ûä ´ j · Tq‘· s ¡> ∑‘· T \ T
@.| æ.{ Ï. m | òt. πs | ü˝ …¢ CÀHé Ä < Ûä « s ¡´+ ˝À j · Tdt.$. ÄsY. j · T +. ø £ fi≤XÊ \, q > ∑s ¡+ ˝À ñ < ä ´ eT n < Ûä ´ j · Tq‘· s ¡> ∑‘· T \ T @ Á | æ˝Ÿ 29, 30‘ ˚B \+< äT »]>± sTT. á‘· s ¡> ∑‘· T \ ÁbÕs ¡+ uÛÑ düe ÷ y˚XÊìøÏ õ˝≤ ¢ XÊK ø ± s ¡´< ä ] Ù, CÀq˝Ÿ ø £ ˙ « qsY | æ.& ç. k˛wü *»+ n < Ûä ´ ø £ å‘· eVæ≤ +# ês ¡ T. á düe ÷ y˚X¯ + ˝À õ˝≤ ¢ XÊK n < Ûä ´ ≈ £ åî \ T düj · T ´< é # ê +< éu≤cÕ, Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù yÓ’. H˚‘ ê +» H˚j · TÁ | ükÕ < é | üPs ¡« n < Ûä ´ ≈ £ åî \ T | æ. yÓ + ø £ Á { ≤eTj · T ´, j · T +. dæ. ôV≤ # Y. sê » s ¡‘· ï +, sêÁwü º e ÷ J Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù mHé. | üs ¡ y˚TX¯ « s ¡ sêe ⁄, ñbÕ < Ûë ´ j · T Á | ü < Ûëq dü + bÕ < ä≈ £ î \ T j · Tdt.¬ ø. õ˝≤ì, d” ìj · TsY Hêj · T≈ £ î \ T j · T +.& ç. j ·÷ K ÷ uŸ dü +< ˚XÊ *# êÃs ¡ T. m +.& ç. j ·÷ ≈ £ LuŸ‘· eT dü +< ˚X¯ + ˝À ñ < ä ´ eT n < Ûä ´ j · Tq‘· s ¡> ∑‘· T \ ˝À # Ó | æŒq $ wüj ·÷\ qT ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ T ne >± Vü≤q # ˚dæø = ì ñ < ä ´ e ÷ ìï eTT +< äT≈ £ î rdæ ¬ øfi≤fl \ ì Äø ±+ øÏå +# ês ¡ T.
¬ s +& Ée ôdwüHé düe ÷ y˚XÊìøÏ sêÁwü º øöì ‡\ sY ÄsY. sê » X ‚ Ks ¡ sêe ⁄ n < Ûä ´ ø £ å‘· eVæ≤ +# ês ¡ T. á düe ÷ y˚X¯ + ˝À ªª H˚ { Ï kÕe ÷ õø £ | ü ] dæú‘· T \ T ` ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ bÕÁ‘· μμ nH˚ n + X¯ + ô |’ e ÷ J Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù mHé. | üs ¡ y˚TX¯ « s ¡ sêe ⁄ e ÷{ ≤ ¢& ÉT‘·÷ uÛ≤s ¡‘·< ˚X¯ + ˝À e ´ ekÕj · T + < ës ¡ TDyÓTÆq | ü ] dæú ‹ øÏ HÓ { Ï º y˚j · Tã & ç +< äì, – ≥T º u≤≥T < Ûäs ¡\ T ˝Òø £ ms ¡ Te ⁄\ T, | ü ⁄ s ¡ T > ∑TeT +< äT \ T n +< äTu≤≥T < Ûäs ¡ ˝À ¢ \ uÛÑ ´+>± ø £ ¬ s’‘· T \ Ä‘· àVü≤‘·´\ T ô |]– b˛j ·÷ j · Tì, < ëì | òü *‘·+>± C≤rj ·÷< ëj · T + ˝À e ´ ekÕj · Ts ¡+> ∑ yê { ≤‘·– Zb˛sTT +< äHêïs ¡ T. 1991 qT +& ç q ÷‘· q Ä ] úø £ $< ÛëHê \ neT \ T | òü *‘·+>± bÕ ] ÁXÊ $ Tø £ s ¡+> ∑ + | üsêsT ÷ ø £ s ¡ D # Ó +~+< äì, ãVüQfi¯C≤ ‹ ø ± s = Œπs { Ÿ dü + düú \ Ä ~ Û | ü‘·´+ ˝À Ä ] úø £ e ´ edüú e ⁄ qï < äì‘ Ó * bÕs ¡ T. $< ë ´ s ¡+> ∑ + ≈ £ L & Ü Áô |’ y˚ { Ÿ, ø ± s√Œπs { Ÿ X¯≈ £ îÔ \ Ä ~ Û | ü‘·´+ ˝ÀøÏ yÓfi¯óÔqï +< äTq Á | ü »\ ≈ £ î n +< äTu≤≥T˝À ˝Ò≈ £ î +& Ü b˛sTT +< äì, yÓTT‘· Ô +>± uÛ≤s ¡‘·< ˚X¯ + ˝À kÕ «‘·+ Á‘ ê ´ q +‘· s ¡+ kÕe ÷ õø £, Ä ] úø £, kÕ + düÿè ‹ ø £ | ü ] dæú‘· T \ T yÓTs ¡ T > ∑T | ü & É˝Ò < äì nHêïs ¡ T. á H˚ | ü < ∏ä ´+ ˝À ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ T ÁøÏj ·÷ o \+>± ñ < ä ´ eT # Ó’‘· q ´+ ô |+ bı +~+#· T ≈ £ î + ≥ ÷ kÕe ÷ õø £ e ´ edüú eTÚ [ ø £ e ÷ s ¡ TŒ \ ≈ £ î Á | üC≤‘·+ Á‘· e ´ edüú≈ £ î ø £ èwæ # ˚j ·÷\ ì‘ Ó * j · TCÒXÊs ¡ T.
eT ÷& Ée ôdwüHé düe ÷ y˚XÊìøÏ õ˝≤ ¢ XÊK ø ± s ¡´< ä ] Ù $. \ ø ° åàø ±+‘ Y n < Ûä ´ ø £ å‘· eVæ≤ +# ês ¡ T. düe ÷ y˚X¯ + ˝À ªª yÓT & çø £ ˝Ÿ ØsTT + ãsY ‡ yÓT +{ Ÿ, ôV≤˝ŸÔø ± s ¡ T ¶\ Tμμ nH˚ n + X¯ + ô |’ õ˝≤ ¢ XÊK n < Ûä ´ ≈ £ åî \ T düj · T ´< é # ê +< éu≤cÕ e ÷{ ≤ ¢& ÉT‘·÷ ôV≤˝ŸÔø ± s ¡ T ¶\ T H˚ { Ïes ¡ ≈ £ î C≤Ø # ˚j · Tø £ b˛e & É + XÀ #· ˙j · TeTHêïs ¡ T. ôV≤˝ŸÔø ± s ¡ T ¶\ $~ Û $< ÛëHê˝À ¢ # Ó | æŒq $ wüj ·÷\ T bÕ‘· Øj · T + ãsY ‡ yÓT +{ Ÿ $< ÛëHê˝À ¢ ñqï k \ uÛ≤ ´ ìï ≈ £ L & Ü bı +< ä≈ £ î +& Ü # ˚XÊj · Tì á ndü +> ∑‘ ê \ ˙ï ◊ø £´ ñ < ä ´ e ÷\ < ë « sê | ü ] wüÿ ]+#· T ø√yê \ ì‘ Ó * bÕs ¡ T.
¬ s +& ÉTe s√E yÓTT < ä { Ï ôdwüHé düe ÷ y˚XÊìøÏ õ˝≤ ¢ XÊK Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù yÓ’. H˚‘ ê +» H˚j · TÁ | ükÕ < é n < Ûä ´ ø £ å‘· eVæ≤ +# ês ¡ T. ªª ñbÕ < Ûë ´ j · T düeTdü ´\ T ` ñ < ä ´ e ÷\ Tμμ nH˚ n + X¯ + ô |’ sêÁwü º Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù | æ. bÕ +& ÉTs ¡+> ∑ es ¡ Á | ükÕ < é e ÷{ ≤ ¢& ÉT‘·÷ ñbÕ < Ûë ´ j · T ñ < ä ´ eT + H˚ { Ïes ¡ ≈ £ î ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ Ä ] úø £ k \ uÛ≤ ´\ T, kÂø £ sê ´\ kÕ < Ûäq≈ £ î m +‘ √ ø £ èwæ # ˚dæ +< äì, Çø £ qT +& ç $< ë ´ s ¡+> ∑ düeTdü ´\ T, bÕsƒ ¡ XÊ \\ eTÚ [ ø £ düeTdü ´\ | ü ] cÕÿs ¡+ ø√dü + b˛sê { ≤ \ T # ˚j ·÷\ ì, ˝Ò≈ £ î + fÒ ø ± s = Œπs { Ÿ X¯≈ £ îÔ \ # ˚ ‹ ˝À $< ë ´ s ¡+> ∑ + ø °\ Tu § eTà˝≤ e ÷] b˛sTT ` Á | üuÛÑT‘·«
bÕsƒ ¡ XÊ \\ e ´ edüú eT ]+‘· ~> ∑C≤ ] b˛‘· T +< äì nHêïs ¡ T. ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ $< ë ´ s ¡+> ∑ + ˝À Á | üuÛÑT‘·«+ dü + ˆˆsêìøÏ ˇø £ Áø =‘· Ô | ü < ∏äø £+ neT \ T # ˚dü ÷ Ô $< ë ´_ Ûeè ~ Δì > ∑ +< äs ¡> √fi¯ + # ˚düTÔ +< äì, dæ. dæ. Ç. Bì˝À uÛ≤ > ∑y˚Tqì, á ø ± s ¡´ Áø £ e ÷ ìï neT \ T # ˚j ·÷\+ fÒ‘· s ¡> ∑ ‹ øÏ ˇø £ ñbÕ < Ûë ´ j · TTDÏí ìj · T $ T + ∫, uÛ≤wü, > ∑DÏ‘·, $ C≤ „ qXÊÁkÕÔ \ Á | üjÓ ÷> ∑XÊ \\ qT @ sêŒ≥T # ˚j ·÷\ ì, n | üapple & ˚ Ç ~ kÕ < Ûä ´ eTì‘ Ó * bÕs ¡ T. $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ ˝À uÛ≤ > ∑ +>± ø ± s = Œπs { Ÿ bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ 25 % eT +~ ù |< äyê ] øÏ Á | üy˚X¯ + ø £* Œ +# ês ¡ ì # ÓbÕŒs ¡ T. nsTT‘ ˚ Ä #· s ¡ D˝ÀnH˚ø £ ndüe ÷ q‘·\ ≈ £ î < ë ] rdüTÔ +< äì, á ù |< ä | æ \¢\ T ø ± s = Œπs { Ÿ dü ÷ ÿfi¯fl˝À ~« rj · T ÁX ‚ DÏ $< ë ´ s ¡ Tú \ T >± #·÷& Éã & É‘ ês ¡ ì nHêïs ¡ T. á düeTdü ´\ | ü ] cÕÿs ¡+ ø√dü + ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ T dü +| òüT { Ï‘· yÓTÆ b˛sê & Ü \ ì‘ Ó * bÕs ¡ T.
Ç < ˚ düe ÷ y˚X¯ + ˝À ñbÕ < Ûë ´ j · T Á | ü < Ûëq dü + bÕ < ä≈ £ î \ T ùwø˘ õ˝≤ì ªª$< ë ´ s ¡+> ∑ | ü ] dæú‘· T \ T ` düeTdü ´\ Tμμ nH˚ n + X¯ + ô |’ e ÷{ ≤ ¢& ÉT‘·÷ eTq $< ë ´ s ¡+> ∑ nuÛÑT ´ qï ‹ øÏ ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ T, $< ë ´ s ¡ Tú \ T ñ < ä ´ e ÷\ T kÕ –+# ê \ ì‘ Ó * j · TCÒXÊs ¡ T. 1966 ø = sƒê ] $< ë ´ ø £ MTwüHé dü ÷#· q \ qT Á | üuÛÑT‘ ê «\ T ô |& É # Ó $ q ô | ≥ º& É + e \¢ $< ä ´ n +< ä ] ø ° n +< äTu≤≥T˝À ˝Ò≈ £ î +& Ü b˛sTT +< äì nHêïs ¡ T.
‘· sê «‹ ôdwüHé˝À »]– q düe ÷ y˚XÊìøÏ õ˝≤ ¢ ñbÕ < Ûä ´ ≈ £ åî \ T ø £ èbÕsêe ⁄ n < Ûä ´ ø £ å‘· eVæ≤ +# ês ¡ T. ªª ìsêàD | ü ] dæú‘· T \ T ` | üì $< Ûëq + μμ nH˚ n + X¯ + ô |’ õ˝≤ ¢ XÊK Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< ä ] Ù yÓ’. H˚‘ ê +» H˚j · T Á | ükÕ < é e ÷{ ≤ ¢& ÉT‘·÷ ìã +< ÛäHêe [ $< Ûëq | üÁ‘·+ yÓ \ T > ∑T˝À @.| æ.{ Ï. m | òt | üì # ˚düTÔ +< äHêïs ¡ T. á ¬ s +& ÉT s√E \ n < Ûä ´ j · Tq‘· s ¡> ∑‘· T˝À ¢ ñ < √ ´> ∑ $ s ¡ eTD # ˚dæq d” ìj · TsY ø ± s ¡´ ø £ s ¡ Ô \ T _. kÕ + ã • esêe ⁄, $. ø√fÒX¯ « s ¡ sêe ⁄, ¬ ø. yÓ + ø £ fÒX¯ « s ¡ sêe ⁄, mdt. dü ÷ s ¡´#·+ Á < äsêe ⁄, mHé. | üs ¡ y˚TX¯ « s ¡ T & ÉT \ ≈ £ î n _ Ûq +< äq ø ± s ¡´ Áø £ eT + »]–+~. á yÓTT‘· Ô + ø ± s ¡´ Áø £ e ÷ ìøÏ q > ∑s ¡+ eT +& É \ XÊK Ä ‹< ∏ä ´+ Ç∫à +~. ø ± s ¡´ Áø £ eT + ˝À õ˝≤ ¢ XÊK ñbÕ < Ûä ´ ≈ £ åî \ T m +.& ç. õÁøÏj ·÷ nVü≤à < é, sêÁwü º øöì ‡\ sY m +. yÓ + ø £ fÒX¯ « s ¡ sêe ⁄, πs | ü˝ …¢ CÀHé˝Àì q > ∑s ¡+, ìC≤ +| ü≥ï +, uÛÑ { Ï º Áb˛ \ T, # Ós ¡ T≈ £ î | ü *¢, πs | ü˝ …¢ eT +& É \ XÊK \ n < Ûä ´ ø £ å, Á | ü < Ûëq ø ± s ¡´< äs ¡ TÙ \ T Áø £ eT +>± j · T +. Vü≤ ] Á | ükÕ < é, yÓ’. # ÓqïπøXē ⁄\ T, j · T +. yÓ + ø £ fÒX¯ « s ¡ sêe ⁄, _. > √bÕ˝Ÿ, j · T +. j˚TdüTbÕ < ä +, $. \ ø ° åàø ±+‘ Y, j · T +.& ç. ìkÕ ‡ sY nVü≤à < é, | æ. sêe ÷ sêe ⁄, $» j · T≈ £ îe ÷ sY, | æ. lìyêdüsêe ⁄, nìï eT +& É \ XÊK \ ø ± s ¡´ ø £ s ¡ Ô \ T, ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ T bÕ˝ § ZHêïs ¡ T. j · Tdt. Hêsêj · TD
{°#· sY,
j · T +.| æ.| æ bÕsƒ ¡ XÊ \ b˛‘· TsêE≥ ÷ s ¡ T, ns ¡ úM & ÉT( eT +) Á | üø ± X¯ + õ˝≤ ¢
ñbÕ < Ûë ´ j · T≈ £ î Ç∫Ãq $ sêfi¯ + s ¡ T. 1000 / ` pHé 2013
21 ñbÕ < Ûë ´ j · T