Upadhyaya April 2013 | Page 6

< ˚X¯ sê »< Ûëì & ©¢ ç Û eTVü ‰ q > ∑s ¡+ ˝À $< ë ´ Vü≤≈ îÿ £ #· ≥ º+ neT \ Trs Tô ¡ |’ CÀwt ( JOSH ) nH˚dü «#· à ¤+< ä dü + düú ( NGO ) $. j Tdt · . ˇ . ( VSO ) nH˚ eTs√ dü + düú düVü≤ø ± s ¡+‘ √ düπs « »]| æ < ëì Ä < Ûës ¡+>± ˇø £ ìy˚ ~ ø £

yÓ \ Te ]+ ∫ +~. ( 15`03`2013 < äVæ≤ +< ÷, ä q ÷´& ©¢) ç Û & ©¢ ç Û q > ∑s ¡+ ˝Àì ª 6μ õ˝≤ ¢\ ˝Àì 7 ÁbÕ +‘ ê \ qT Ms T ¡ dü πs «# ˚XÊs T ¡ . dü πs « ìs ¡« Væ≤ +#·& + É ø√dü + Ms ¡ T ù |¬ sìïø £> ∑qï $< ë ´ dü + düú \ $< ë ´ s ¡ Tú \ qT e \+{° s ¡ T ¢>± ñ | üjÓ ÷ –+#· Tø = ì á düπs « ìs ¡« Væ≤ +# ês ¡ T ( ˝Ò & û lsê + ø ± ˝Òõ , ôdsTT +{ Ÿ d ô ”º | òHé ‡ ø ± ˝Òõ , Væ≤ +< ÷ ä ø ± ˝Òõ , sêyéTpdt ø ± ˝Òõ , sêyéT˝≤˝Ÿ Äq +< é ø ± ˝Òõ , ◊ . ◊ .{. Ï & ©¢, Ûç & ©¢ Ûç ø ± ˝ÒCŸ Ä | òt Ç +» ˙ ]+>¥, ‘] Ó j T · ÷ ìe ] Ù {° ( Teri Uni ), & ©¢ Ûç dü ÷ ÿ˝Ÿ Ä | òt mø Hê £ $ Tø˘ ‡). Ms T ¡ 1425 ìyêdü > ∑èVü ‰\ qT , 290 bÕsƒ XÊ ¡ \\ qT < ] ä Ù + ∫ düe ÷# ês ¡+ ùdø £]+# ês T ¡ . á ÁbÕ +‘ ê \ T & Ûç ©¢ q > ∑s ¡+ ˝Àì < ä ] j ·÷> ∑ + CŸ , ‹ e ÷ sY | üPsY ]< ∏ë˝≤ , eTTìsêÿ , e ÷\ Mj Tq · > ∑sY , ìC≤eTTB Hé › , Á ‹ ˝Àø˘ | ⁄] ü ÁbÕ +‘ ê \ ˝À ñHêïsTT .

Á | üuÛÑT ‘ ê «\ T rdüTø = qï C≤Á > ∑ ‘· Ô \ T M ] n _ Ûeè ~ ΔøÏ | ü ⁄ Hê ~>± ñHêïsTT . » bÕHé bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ eT < Ûë ´ Vü≤ï + nø £ ÿ & ç $< ë ´ s ¡ Tú \ ≈ £ î n +~+# ˚ ÄVü ‰ s ¡+ ˝≤ +{ Ï ~ sêÁ ‹ y˚fi¯˝À ¢ Çfi¯fl˝À ‘·*¢< ä + Á & ÉT \ T n +~+#· ˝Òø £ b˛ ‘· THêïs ¡+ fÒ $< ë ´ s ¡+> ∑ + m & É \ » bÕHé bÕ \ ≈ £ î \ T ÁX¯ < äΔ eTq + ns ¡ ú + # ˚dæø√e #· Tà .

≈ £ L ´ u≤ : ` 780 bÕsTT + ≥ ¢‘ √ 59e kÕúq + ˝À e ⁄+~. uÛ≤s ¡‘ Y ‘ √ b˛ * ùdÔ n ‹ dü «\ Œ eqs ¡ T \ Tqï < ˚X¯ +. n +‘ ˚ø ±< äT nqTì ‘·´+ nyÓT ] ø ± Ä + ø £ å \ | ü & É > ∑˙ & É˝À ã ‘· T≈ £ î ‘· Tqï < ˚X¯ +. nsTT ‘ ˚ nø £ ÿ & ç sê » ø ° j · T Hêj · Tø £‘·«+ Á | ü »\ ≈ £ î $< ä ´ yÓ ’< ë ´ ìï ñ∫ ‘·+>± n +~+#·& É +, Ä ] úø £ ndüe ÷ q ‘·\ T ‘· ≈ îÿe £ >± ñqï +< äTe \¢ kÕe ÷ q ´ Á | »\ ü ≈ î £ düVæ≤ ‘·+ uÛ ÑÁ < äyÓTÆq J $‘ êìï n +~+#·> ∑ *>± s ¡ T . yÓìE˝≤ : ` Ç ~ 748 bÕsTT + ≥ ¢‘ √ 71e kÕúq + ˝À ñ +~. 15 dü + ˆˆ \ ÁøÏ ‘·+ < ëø ± Bì ÄsTT˝Ÿ eqs ¡ T \ qT nyÓT ] ø £ Hé ø £+ ô | ˙ \ T ø =\¢>= ≥T ¢ ≈ £ î b˛j˚T ~. nsTT ‘ ˚ # ÛêyÓCŸ n ~ Ûø ± s ¡+ ˝ÀøÏ e∫à M { Ï < √ | æ & ûøÏ ø =+‘· n & ÉT ¶ ø £ ≥ º y˚j · T & É +‘ √ $< ë ´, yÓ ’< ä ´ kÂø £ sê ´\ T ñ∫ ‘ ê \ sTT

ñbÕ < Ûë ´ j · T

$< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #· ≥ º+ neT \ T rs ¡ Tô |’ ª CÀwtμ düπs «

düπs « ˝À yÓ \¢& ÉsTTq yêdüÔyê \ T !

` 73 % bÕsƒ XÊ ¡ \\ T ø ±+ Á { ≤≈ î £ º {°#· s ¢‘ ¡ √ $< ë ´ uÀ < äq Û kÕ – düTÔHêïsTT . ` 99 % bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ dü ÷ ÿ˝Ÿ y˚TH˚CŸyÓT +{ Ÿ ø £$ T {°\ T @ sêŒ≥T

# ˚j · T˝Ò < äT . ` 46 % eT +~ $< ë ´ s ¡ Tú \ T ‘· eTô |’ uÛÖ ‹ ø £ Væ≤ + dü ( ø ± s = Œs ¡ ˝Ÿ | üìwtyÓT +{ Ÿ ) » s T ¡ > ∑T ‘· Tqï < äì Äs√ | +# æ ês T ¡ .

` 55 % ‘·*¢ ‘·+ Á & ÉT \ T , ‘· eT HÓ | üapple & É ÷, ù |¬ s +{ Ÿ ø £$ T {° MT { +> Ï ∑T \ ≈ î £ ÄVü ‰« ì +#· ˝Ò < äì # ÓbÕŒs T ¡ . ` 71 % eT +~ ‘·*¢ ‘·+ Á & ÉT \ T ‘· eT≈ î £ bÕsƒ XÊ ¡ \\ $ wüj T · + ˝À

Çã “+< äT \ T m < äTs sTTq ¡ | ⁄& ü ÉT , yê { Ïì bÕsƒ XÊ ¡ \ j ·÷» e ÷ Hê ´\ < äèwæ º øÏ rdæø = ì yÓfi¯fl & É + ˝Ò < äì nHêïs ¡ T . m +< äT≈ £ î rdæø = ì yÓfi¯fl & É + ˝Ò < äì Á | ü • ï + ∫q | ü ⁄& ÉT nø £ ÿ & É ‘· eT Çã “+< äT \ qT , düeTdü ´\ qT | ü ] wüÿ ]+# ˚ j · T + Á ‘ ê +> ∑ + nH˚ ~ ˝Ò < ä˙ , ô |’>± düeTdü ´\ qT j ·÷» e ÷ q ´+ < äèwæ º øÏ ‘ ÓùdÔ | ü ] wüÿ ]+#· ø £ b˛ >± nee ÷ Hê \ T m < äTs j ¡ ·÷´ j Tì · » yê _# êÃs T ¡ !

` n +‘ ˚ø ±< äT $< ë ´ Vü≤≈ £ îÿ #·{ ≤ º ìøÏ _ Ûqï +>± ñbÕ < Ûë ´ j · TT \ qT

4 uÀ < ÛäH˚ ‘· s ¡ | üqT˝ q …’ mìïø £\ $< ÛäT \ T , b˛ * jÓ ÷ ø ± s ¡´ Áø e £ ÷\ T , » HêuÛ≤ ˝ … ø £ ÿ \ T sêsTT +#·& É + ˝À ñ | üjÓ ÷– düTÔHêïs ¡ ˙ , bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝Àì ø ¢] £ ø ˝Ÿ £ | üì ≈ L £ & Ü ñbÕ < Ûë ´ j TT · \#‘· ˚ # ˚sTTdüTÔqï≥T ¢ yÓ \¢& ÉsTT +~.

` Ç +‘·# ˚d ” bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ HêD ´ eTsTTq $< ä ´ n +< ä & É + ˝Ò < äì ‘·*¢‘·+ Á & ÉT \ T Ä +< √fi¯q e ´ ø +# Ô £ ˚XÊs T ¡ . ‘ êeTT n < äq +>± HÓ \ ≈ î£ s ¡ T . 300 ` 400 # Ó *¢+ ∫ ‘· eT | æ \¢\ ≈ £ î ≥ ÷´ wüHé

# | Ó æŒ +#· Tø =+ ≥THêïeTì # ÓbÕŒs T ¡ . ` $< ë ´ s Tú ¡ \ ø edüs £ yÓTÆq ¡ eTÚ * ø £ edü ‘· T \ $ wüj T · + Ç | üŒ { Ïø ° & ©¢ Ûç eTVü ‰ q > ∑s ¡+ ˝À ˇø £ düyê˝Ÿ >± $ T –* ñ +< äì düπs « yÓ \¢& + ç ∫ +~.

` 23 % bÕsƒ ¡ XÊ˝À ¢ e ÷ Á ‘· y˚T $$< Ûäs ¡ ø ±\ n +> ∑yÓ ’ ø £\´+> ∑ \ $< ë ´ s ¡ Tú \ T ø £ ì | ædüTÔHêïs ¡ ˙ , $ T > ∑ ‘ êbÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ Ms ¡ T ø £ ì | æ +#· ø £ b˛e & ÜìøÏ ø ± s ¡ D + M ] øÏ bÕsƒ ¡ XÊ \ ˝À ¢ Á | üy˚XÊìøÏ nqTeT ‹+#· ø b˛e £ & Éy˚Tqì yÓ \¢& ÉsTT +~.

` Ç≥Te +{ Ï ˝ÀbÕ \ T > ∑ \ | æ \¢\ uÀ < Ûäq≈ £ î ñ < ˚ ›•+ ∫q Á | ü ‘ ˚ ´ ø £

• ø å≈ £ î £ \ T 80 % bÕsƒ XÊ ¡ \ ˝À ¢ ˝Òs ˙ ¡ , n≥Te +{ Ï $< ë ´ s Tú ¡ \ ≈ î £ m˝≤ uÀ ~ +# Û ê˝À , n +< äTu≤≥T˝Àì ñbÕ < Ûë ´ j TT · \ ≈ î £ • ø åD £ Çe «& + É ≈ L £ & Ü ˝Ò < ä˙ yÓ \¢& ÉsTT +~.

` 78 % eT +~ ‘·*¢ ‘·+ Á & ÉT \ T e ÷ Á ‘· y˚T ‘· eT | \¢\ æ øÏ kÕÿ \ sYwæ | \ t T n +< äT ‘· THêïj Tì · nHêïs T ¡ . nH˚ø £ dü +< äsê “¤\ ˝À n +~ q≥T ¢>± s d ¡ ”< äT \ ô |’ dü +‘· ø ±\ T rdæø = ì ‘· s Tyê ¡ ‘· & ÉãT “\ T Çe «& + É ˝Ò < äì düπs « yÓ \¢& + ç ∫ +~.

< ˚X¯ sê »< Ûëì˝ÀH˚ | ü ] dæú ‘· T \ T Ç +‘· n < Ûë « qï +>± ñ + fÒ , Çø £ e ÷ s TeT ¡ ÷\ ÁbÕ +‘ ê \ ˝À , n≥MÁbÕ +‘ ê \ ˝À á #· ≥ º+ m +‘·>± neT \ e ⁄ ‘· T +< √ } Væ≤ +#· Tø√e #· Tà . < ˚X¯ + ˝Àì u≤ \ u≤ * ø £\+< ] ä ø ° ˇπø $< äeTsTTq Û ( ø ± eTHé ) ñ∫ ‘·, HêD ´ eTsTTq $< ´ ä n +~+#·& + É nH˚ ~ bÕ \ ≈ î £ \ ≈ î £ n + ^ ø ± s ¡+ ø ± ì n + X¯ + nì ‘ ˚≥ ‘\¢+ Ó ne ⁄‘· Tqï ~. Á | | ü +#·+ ü ø fi¯óflø £ £| üŒ & ÜìøÏ Ç≥Te +{ Ï #·{ ≤ º\ T | üìøÏekÕÔsTT ‘·| üŒ Á | »\ ü nedüsê \ T rs à ¡ & ÜìøÏ , < ˚XÊ _ Ûeè ~ ΔøÏ Ç $ < √Vü≤ < +# ä ˚j Teì · á düπs « eTs√kÕ ] yÓ \¢& + ç ∫ +~.

b˛j ·÷ sTT . Á | üuÛÑT ‘·« KC≤HêøÏ kÕù | ø £ å +>± ì < ÛäT \ T ô | s ¡> ∑ & É +‘ √ # ÛêyÓCŸ bÕ \ q˝À ñ < √ ´> ∑T \ J ‘ ê \ T 20 ¬ s≥T ¢ ( 2000 %) ô |]>± sTT . Bì ‘ √ yÓìE˝≤ 71e kÕúq + < äøÏÿ +#· Tø√ > ∑ * Z +~.

ÇsêHé : ` Ç ~ 7 ˝Òø £ 2 bÕsTT + ≥ ¢‘ √ 76e kÕúq + ˝À ñ +~. Bìô |’ q nyÓT ] ø ± ˝Ò < ë ÇÁC≤sTT˝Ÿ m | üapple & ÉT < ë & ç # ˚kÕÔjÓ ÷ ‘ Ó * j · T < äT . ìs ¡+‘· s ¡+ n + ø £ å \ T . nsTTHê < ˚X¯ + ˝Àì ÄsTT˝Ÿ , >±´ dt eqs ¡ T \ ˝À n ~ Ûø uÛ≤ £ > + ∑ s ø ¡ åDs £ ¡+>± ìøÏ πø { ≤sTTdüTÔHêï Á | üC≤dü + πøåeT + Á | üø ÿq £ u ≥ … ˝Ò º < äT . | òü *‘·+>± H˚ < ëìøÏ á kÕúq + < äøÏÿ +~!

# Ó ’ Hê : ` Ç ~ eTq bıs ¡ T > ∑T < ˚X¯ +. 1948 $| ü ¢ yêq +‘· s ¡+ ø £ eT ÷´ ìdüT º< ˚X¯ +>± Á | ü »\ qT < ë ] Á < ä ´+, ìs ¡ T < √ ´> ∑ +\ qT +& ç $ eTT≈ £ îÔ \ qT # ˚dæ Á | »\ ü ≈ î £ düTK dü +‘ √cÕ \ qT n +< # ä ˚dæ +~. # Hê˝À ’ Ó Á | üdüTÔ ‘·+ k˛wü * dt º e ´ edü ú neT \ e ⁄‘· Tqï < äì # | Ó üŒ˝Ò +. Ä ] úø £ ndüe ÷ q ‘·\‘ √ ≈ L £ & çq ô | ≥T ã º & < ç ëØ $< Ûëq + ñ +~. ø ± ˙ me ] # | Ó ⁄ ü Œ #‘· ˚ T˝À ¢ ˝Ò < äT . kÕ « e \+ ãq \ ø £ å ´+>± < ä ÷ düTø = ì yÓfi¯ó ‘· Tqï ~. dü « j · T +>± ãT˝ …¢{ Ÿ Áf … sTTHé ‡, $ e ÷ qyêVü≤ø £ HÍø £\ T , ôd ˝ŸÔ º $ e ÷ Hê \ T s ¡÷ bı +~+#· Tø =+~. Á | | ü +# ü êìï

@ Á | æj · T˝Ÿ 2013