5
ประเพณีการบวงสรวงการขึ้นเรือน
ประเพณีการบวงสรวงก่อนการเข้าอยู่ แสดงให้เห็นถึงความนิยมและพัฒนาการทางด้านวัฒนธรรมชาว ไทยในอดีตที่มีความสัมพันธ์กับสถานที่อยู่อาศัย อีกทั้งยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์และความเป็นพหุ วัฒนธรรมทางด้านความเชื่อ โดยที่มีความเชื่อที่มีการผสมผสานทั้งความเชื่อแบบศาสนาพุทธและความเชื่อแบบ ศาสนาพรหมณ์ โดยรูปแบบการบวงสรวงนั้นมีคติความเชื่อว่าเป็นเสมือนการเชิญดวงวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์เข้ามาสิง สถิตย์ในบ้าน รวมถึงปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไป โดยมีรูปแบบรายละเอียดดังต่อไปนี้
เครื่องบนบานบวงสรวง สำาหรับการบวงสรวงบ้าน ประกอบด้วย
หัวหมู 1 คู่ ไก่ต้ม 1 คู่ เป็ดต้ม 1 คู่ ปลาทับทิมหรือปลานิล 1 คู่ ( ปลา 2 ชนิดนี้ ชื่อเป็นมงคล ) ปู 1 คู่ น้ำาจิ้มจัดตามเหมาะสมแก่ของบูชา ขนมต้มขาว ต้มแดง 2 ที่ ทองหยิบ ฝอยทอง ขนมชั้นขนม ต้มขาวต้ม แดง อย่างละ 2 ที่ ผลไม้คือส้มโอ ส้มเช้ง ส้มเขียวหวาน หรือ ผลไม้ตามฤดูกาลอย่างละ 2 ที่ กล้วยน้ำาไท หรือกล้วยน้ำาว้า 2 ที่ ดอกไม้ คือดอกบานไม่รู้โรย ดอกดาวเรือง ดอกคูนหรือดอกไม้ตามฤดูกาล
เหล้าขาว 1 ขวด ( เหล้าเป็นเครื่อง บวงสรวงเดิม ) แก้ว 4 ใบ น้ำาเปล่า 2 ที่ แจกันดอกไม้ 1 คู่ กระถางธูป เชิงเทียน พร้อมเชื้อชนวนจุดไฟ เครื่องบายศรีปากชาม และเครื่องบายศรี ที่ทำาได้ 1 คู่ ธูปดอกเล็ก ให้เพียงพอแก่คนที่มาร่วมพิธี พร้อมไม้ขีดไฟหรือเครื่องจุดไฟอื่นๆ พวงมาลัยดอกดาวเรื่อง 3 พวง ธูปใช้ 9 ดอก ( เพื่อให้เกิดสิริมงคล ) ประทัด 9 ชุด ( จุดบอกกล่าวให้วิญญาณ ได้รู้ได้ยิน )
วิธีการตั้งเครื่องบวงสรวง มีดังนี้
1 . ตั้งเครื่องคาวไว้หน้าแถวที่ 1 แถวข้างละ 1 ที่ในแถวที่ 1 ที่ 2 และ 3 ( สุดแต่มากน้อยตามลำาดับ ) 2 . ตั้งเครื่องหวานในแถวถัดจากของคาว
- ถ้วยเครื่องน้ำาจิ้ม เหล้าและแก้วเหล้า ขวดน้ำา แก้วน้ำา
3 . การเริ่มพิธี - จุดเทียนชนวนจุดธูป จุดเทียนจุด 9 ดอก และจุดแจกผู้ร่วมพิธี - แจกจ่ายผู้ร่วมงานจนครบ - ผู้ปรารถนาลูกบนบานอธิษฐานขอ ( ประเภททำาพิธีขอลูก )
อธิษฐานขอโดยกล่าวข้อความบาลีที่ให้ไว้ข้างบน อธิษฐานจบแล้วก็ทำาการปักธูปลงในเครื่องสังเวย - เทเหล้าใส่แก้วไว้ก่อน 1 ใน 3 ของแก้วเติมเมื่อเริ่มพิธีอีก 1 ส่วน ให้เลยครึ่งแก้วไปเล็กน้อย - จุดประทัด เมื่อเสียงประทัดสงบ ทุกคนสงบอธิษฐานตามใจปรารถนา - เมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 5 นาที เทเหล้าในแก้วทิ้ง แล้วเทใหม่ครึ่งแก้ว - รอจนธูปหมดดอกจึงลา ( หลังพิธีบวงสรวงขอ ) - พิธีข๊วด ใช้มีดตัดเครื่องคาวหวานใส่กระทงวางไว้บริเวณนั้น ตรงที่สูงรอบๆ ที่บวงสรวงวางทิ้งไว้ ( ถ้ายังไม่ได้
ทำาพิธีข๊วดอย่าเพิ่งรับประทาน ตรงนี้เรียกว่าผูกใจจูงใจลูกให้อยากมาเกิดด้วย อาจได้ลูกจากวิญญาณพวกนี้ส่วนหนึ่ง ) - ที่เหลือเจ้าของอธิษฐานจิตเป็นลูกช้างแล้วนำาไปรับประทานได้และแจกจ่ายผู้ร่วมพิธีและญาติมิตร - ลาเหมือนลาพระพุทธว่า เสสัง มังคลัง ยาจามิฯ