Telmih Dergisi 1. Sayı Şiir, Hikaye, Makale, Fotoğraf | Page 64
___ATAKAN YILDIZ
|| BİLİMSEL BİR HİKAYE: SEN ŞIMARIK İNATÇI KÜSTAH VE BENCİL BİR
ÇOCUKSUN VE “ROSENTHAL ETKİSİ” ||
“Kendini Gerçekleştiren Kehanet” diğer adıyla “Rosenthal Etkisi” ilginç bir gözlemin
ürünüdür. Robert Rosenthal gözlediği olgunun doğru olup olmadığını sınamak amacıyla,
bir ilkokulda deneysel bir çalışma düzenler (1969). Ders yılı başıdır ve öğrencilere zeka
testi uygulanır. Öğretmenlere her sınıfta belirli çocukların üstün zekalı olduğunu söylenerek, bu bilgiyi öğrenciler ve onların ailelerinden gizlemeleri gerektiği söylenir. Aslında
öğrenciler üstün zekalı değildir ve rasgele seçilmişlerdir.
Öğretmenin, öğrenci hakkında sahip olduğu bilginin
bir başka deyişle etiketin, öğrenci başarısını etkileyip etkilemeyeceği araştırılmaktadır. Ders yılı sonunda yeniden yapılan zeka testlerinde ve öğrenci
başarı grafiğinde önceki yıllara göre yükselmeler
görülmüştür ve ders yılı başında uygulanan zeka
testine oranla belirlenen bu öğrenciler daha yüksek
puan almışlar. Sonraki yıllarda yapılan yüzlerce
araştırmanın benzer sonuçlar vermesi, psikoloji
literatürüne “Rosenthal Etkisi”nin girmesine sebep
olmuştur.
Hasta bakıcılar üzerinde yapılan bir araştırmada da,
hastanın iyileşmesine ilişkin olumlu beklentilerinin,
hastalarda depresyonu azalttığı; Hakimlerin, sanığın
suçluluğuna da ir inançlarının, kanıt ya da tanık ne
derse desin, daha fazla ceza vermelerine neden olduğu; Yöneticileri tarafından üstün nitelikli ve süper ekip olarak tanımlanan satış elemanlarının, üstün nitelikli ve süper satış elemanları algısını doğrulayacak şekilde davranmaya başladıkları görülmüştür.
Bir şeyin farkına varmak gerekir. Çocuğunu sorumsuz, tembel, şımarık, inatçı, iştahsız, terbiyesiz,
küstah, yalancı, bencil, uyumsuz, huysuz, mızmız…
olarak tanımlayan kişilerin çocuklarının, bir süre
sonra denildiği gibi olması sürpriz değildir.
TELMİH | 62 | SAYI:1 YIL:1