TED Meşale Dergisi 34. Sayı | Page 35

amaç doğrultusunda ilerleme ve öz değer açısından kendini yaşam boyu geliştirme fırsatı elde edebilir .
Yeni değerler yaratma yeterliğinin pedagojik süreçlere yansıması için öğretme-öğrenme etkinliklerinde kullanılmak üzere gerçek yaşam durumlarına odaklanan senaryolar oluşturulabilir . Bu senaryolarla öğrenciler gerçek durumlardaki zorlukları yenilikçi bir yaklaşımla çözme olanağı elde eder . Örneğin , su ve yiyecek güvenliği nasıl sağlanabilir , genç işsizliği nasıl azaltılabilir gibi soru ve sorunlar , öğrencilerin yeni düşünme biçimleri , fikir ve anlayış geliştirmesini sağlaması bakımından faydalı öğrenme etkinlikleridir . Yeni değerler yaratma yeterliğiyle ilişkili temel kavramların başında merak , gelişim odaklı bir zihin , eleştirel düşünme , yaratıcılık , iş birliği , risk yönetimi , uyum yeteneği ve çeviklik gelmektedir .
• Gerilim ve ikilemleri çözmek Bu yeterlik , çelişen ya da birbirinden farklı olan fikir ve durumlar arasındaki bağı çözümlemek ve eylemlerin uzun ve kısa vadeli sonuçlarını göz önünde bulundurmak anlamına gelmektedir . Bu süreç sayesinde öğrenciler , karşı oldukları düşüncelerle ilgili daha derin anlamlandırmalar oluşturabilir , kendi pozisyonlarını savunmak için argüman geliştirebilir ve nihayetinde gerilim ve anlaşmazlıklara çözümler üretebilir .
Küresel sorunlara çözüm bulmak ; gerilim
ve ikilemlerle sürekli bir mücadele gerektirmektedir . Örneğin , adalet ve özgürlük , özerklik ve dayanışma , çeşitlilik ve evrensellik , yenilik ve devamlılık gibi ikilemler sık karşılaşılan zorluklar arasındadır . Başkalarının bakış açısı , ilgi ve ihtiyaçlarını anlamak ve bu tür çeşitliliklerin bulunduğu ortamlarda çalışmak günümüz dünyasında ihtiyaç duyulan önemli bir gerekliliktir . Çatışan fikir ve pozisyonlar olduğunda uzlaşmak ve çözüm bulmanın birden fazla yolu ve yöntemi olabileceğini kabul etmek de bu yeterliğe ulaşmada oldukça önemlidir . Gerilim ve ikilemleri çözmek yeterliğine ilişkin temel kavramlar arasında bilişsel esneklik , bakış açısı geliştirme becerisi , empati , saygı , yaratıcılık , problem çözme becerisi , çatışma çözme , yılmazlık , sorumluluk , karmaşıklık ve belirsizliklere tolerans gösterme yer almaktadır .
• Sorumluluk almak Sorumluluk alma ; kişinin bireysel , etik ve sosyal amaçlarını göz önünde bulundurarak kendi eylemleri üzerine düşünme ve deneyimleri ve eğitimi ışığında kendi eylemlerini değerlendirme süreci ile yakından bağlantılı bir yeterliktir . Kendi eylemlerinin sorumluluğunu alma kapasitesine sahip olan öğrencilerin güçlü bir değerler pusulası vardır ki bu da yansıtıcı düşünme , başkalarıyla ortak çalışma ve doğaya saygılı davranmayı beraberinde getirir .
Sorumluluk alan bir birey sürekli olarak yansıtıcı düşünme pratiği içindedir . Örneğin birey ; “ Şimdi ne yapmalıyım , bu davranışı sergilemekte haklı mıydım , eylemlerimin doğurduğu sonuçlara dönüp baktığımda , bunu ne pahasına olursa olsun yine de yapmalı mıydım ?” gibi kritik , eleştirel ve yansıtıcı düşünmeyi tetikleyecek sorular sorma ve yanıtları üzerine derinlemesine düşünme pratiği geliştirmektedir . Sorumluluk alma yeterliğiyle ilişkili temel kavramlar arasında kontrol odağı , bütünlük , şefkat , eleştirel düşünme , öz farkındalık , öz
33