TED Meşale Dergisi 33. Sayı | Page 22

������������������������������������� �������������������������������������� �������������

������������������������������������� �������������������������������������� �������������

����������������

Hemşinliler için , Anadolu ’ nun en güzel köşelerinden birini terk-i diyar edip siyasi açıdan çalkantılı , soğuk ve büyük bir ülkeye göç etmek , her göç hikâyesi gibi ancak imkânsızlıklar ve zorunluluklarla açıklanabilir . Arkada bir daha göremeyeceğinizi bile bile annenizi , babanızı , sevdiklerinizi ve güzeller güzeli coğrafyanızı bırakmanın başka ne nedeni olabilir ki ... İşte , hüzünlü ama sonu “ tatlıya ” bağlanan bu göçün altında da ekonomik sıkıntılar yatmaktadır . Hemşin , coğrafi olarak dağlık ve yüksek bir alanda yer alır . Bu yüzden yörede tarıma elverişli arazilerin dar olması ve ekilen arazilerin dağınıklığı bölgenin kalkınmasını engellemiştir . Bir de o dönem Osmanlı ekonomisinin kötü durumda olduğunu hesaba katarsak Hemşinlilerin göç hikâyesinin ana dinamiklerini kavramış oluruz . Uğur Biryol ’ un bu göçü anlatan sözlü tarih kitabı Gurbet Pastası ’ nda 186 ailenin ve bir o kadar bireyin Çarlık Rusyası ’ na göç ettiği eski kayıtlara dayanılarak aktarılmıştır .
Rusya gurbetine çıkanlar elinde değer ihtiva eden şeyleri satıp yola çıkar . Çoğu pasaportsuz ve gemiyle , imkânı olmayanlar da yaya olarak gider . Çarlık Rusya ’ sında okuryazarlık , aristokrasi hayatı yaşandığı için önemlidir . Hemşinliler aristokratik yaşantının en yüksek olduğu burjuva sınıfıyla daha sık ilişki içine girerler . Bu yüzden önce Rusça öğrenmeye çalışırlar . Bunun için gazete okumaya özellikle dikkat ederler . Gurbet diyarın dili ne kadar zor olsa da bir şekilde kavrarlar . Yurt dışındaki gelişmeleri ve Avrupa ’ yı da Rusya ’ da çalışırken öğrenirler . Bir kısmı resmi görevler alır ; memurluk , kooperatifçilik yaparlar . Ama çoğu fırıncılığı seçer .
Rusya ’ da fırıncılığı seçme nedenleri hem işin popüler olması hem de fırınların yiyecek ve sıcak bir barınak sağlaması olarak anlatılır . Meşakkatli bir göç ve yoksullukla geçen bir süreçten sonra Hemşinliler için “ patronluk ” günleri başlar . Rusya ’ da yaşayan Hemşinliler kendi fırınlarını ve pastanelerini açacak
20