aktivist bir sanatçı kimliğini üstlenir.
Ülkemizin ilk sanatçı birliği Osmanlı
Ressamlar Cemiyetinin kurucuları arasında
Mihri Müşfik’in, ikinci birlik
olan Müstakil Ressamlar ve
Heykeltıraşlar Birliğinin
kurucuları arasında Hale
Asaf’ın yer alması dikkate
değer bir ayrıntıdır.
Hale Asaf İstanbul,
Ankara ve Paris’te çok
sayıda sergi gerçekleştirir.
Varlığı tespit edilen
tablolarının büyük kısmı
bugüne ulaşmamış veya yeri
saptanamamış durumdadır.
Gerek resimlerinde denediği
teknikler gerekse kadınların sesinin henüz
cılız olduğu bir toplumda üstlendiği sanatçı
rolüyle gelecek kuşaklara büyük bir miras
bırakan sanatçı 1938’de hayata veda eder.
Yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas
Balıkçısı) ve ressam Aliye Berger’in
kardeşi olan sanatçının, oğlu Nejad Devrim
Türkiye’nin önemli ressamları arasına
girecek; kızı Şirin Devrim ilk Türk
kadın tiyatro yönetmeni, yeğeni
Füreya Koral ise ülkemizde
seramik sanatının öncüsü
unvanıyla anılacaktır.
Fahrelnisa Zeid İnas Sanayi-i
Nefise Mektebinde eğitimini
sürdürürken ilk evliliğini
gerçekleştirir. İzzet Melih
Devrim’in soyadını taşıyan iki
çocuk doğurur. Eşiyle birlikte
gittiği Paris’te hem öğrenimini
sürdürür hem de dünyanın her
köşesinden entelektüellerle tanışma
fırsatı bulur. Yurda döndüğünde Güzel
Sanatlar Akademisinde Namık İsmail
atölyesinde çalışmalarına devam eder. Bu
dönemlerde portre çalışmalarıyla adından
söz ettiren ressam ilk sergisini 1944 yılında
kendi evinde açar.
RENKLERİN SALTANATI
FAHRELNİSA
ZEYD
Avrupa’daki gibi yüzyıllara dayanan
bir geçmişi bulunmayan Türk resminin
bir asrı bulmayan sürede aradaki farkı
kapatarak, dünya sanatını etkileyecek
sanatçılara, müzayedelerde rekor kıracak
eserlere ulaşmasında bazı ressamların payı
diğerlerine göre daha büyüktür. Bu isimlerin
başında hiç kuşkusuz Fahrelnisa Zeid gelir.
Fahrelnisa, 1901 yılında İstanbul’da, pek çok
devlet adamı ve sanatçı yetiştiren Şakir
Paşa ailesinin kızı olarak dünyaya gelir.
Sanatçının hayatını doğrudan etkileyecek,
bir dönem saray mensubu, sonrasında ise
sürgün hayatı yaşamasına neden olacak
olay 1934 yılında yaptığı ikinci evliliği
olacaktır. Dönemin Irak Kralı I. Faysal’ın
kardeşi Emir Zeid ile evliliğinden dünyaya
gelen oğlu Raad, rejim devrilene kadar
Irak Prensi unvanını taşıyacak, 1958’deki
darbeden sonra Ürdün’de yaşamaya
mecbur edilecek, Fahrelnisa da bu tarihten
sonra oğlunun yanına yerleşecektir.
Emir Zeid’in büyükelçilik görevi dolayısıyla
Londra’da yaşamaya başlayan Fahrelnisa
1940’ların ikinci yarısından itibaren soyut
çalışmalarla öne çıkar. Amerikan soyut
dışavurumculuğunun önde gelen isimleri
15