işlemeleriyle süslüdür.
Balatkapı İoannes
Prodromos Metokhion Kilisesi
Haliç kıyısında, Balat Köprübaşı
Mevkii’nde, İskele arkasında, doğuda
Balat İskelesi Caddesi ile Mürsel Paşa
Caddesi arasında yer almaktadır. Kilisenin tarihi 14. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Kilise 1583 tarihli Tryphon
Listesi’nde yer alır. Kilisenin 1640 yılında yandığı, 1686 yılında ise Rus büyükelçisinin yardımı ile yeniden inşa
edildiği bilinmektedir. Kilise yaklaşık üç
yüz yıldan beri Sina Dağı’ndaki Hagia
Aikaterine Manastırı’nın metokhionudur. Kilise bazikal plan tipindedir. Üç
nefli naos, doğusunda nefler hizasında
içte yarım yuvarlak üç apsis ile sınırlıdır.
Örtü sistemi ahşaptır. Apsislerin örtüsü
içte yarım kubbedir. Kilisede kullanılan
motifler sedef kakma bitkisel bezeli
olup tasvirlerde kullanılan malzeme
yağlıboyadır.
Balatkapı Panagia Balinou Kilisesi
Haliç’te Balat ile Ayvansaray arasında,
Mahkemealtı Caddesi üzerindedir. Kilisenin tarihi 16. yüzyılın ikinci yarısına
kadar uzanmaktadır. Kilise 1583 tarihli
Tryphon, 1604 tarihli Paterakis ve 1669
tarihli Thomas Smith listesinde yer
alır. İlk kitabesi, 1833 tarihli olup naosa
açılan girişin alınlık zemininde bulunmaktadır, boyama tekniği kullanılmıştır.
İkinci kitabesi 1843 yılına ait nartekste
eksendeki girişin güney yanında, beyaz
mermerden kare şeklindedir. Üçüncü
kitabesi 1877 tarihli, batı cephesi ek-
seninde, girişin üstünde taştandır. Dört
numaralı kitabesi 1912 tarihli apsisteki
eksenindeki pencerenin alınlık zemininde bulunur, üç satırdır, boyama tekniği
ile yapılmıştır. Beşinci kitabesi ise kuzey
ayazmayı sınırlayan kemerin üst batı
köşesinde gri mermerden olup dikdörtgen biçimindedir.
Sveti Stefan Kilisesi (Demir Kilise)
Haliç boyunca Fener’den Balat’a doğru
giderken sağ kolda, Mürsel Paşa Caddesi ile Balat Vapur İskelesi Caddesi
arasında, cephesi bezemelerle dolu bir
kilise görülür. Bulgarca “sveti” sözcüğü,
Türkçe’de “aziz” anlamına gelmektedir.
Sveti Stefan Kilisesi ilginç bir yapıdır,
çünkü malzeme olarak baştan aşağı
demirle inşa edilmiştir. Bu nedenle es-
NİSAN 2013
15