Trójka Denarów – Komunia
Sakrament Komunii Świętej dotyczy jeszcze szerszego kręgu tożsamości człowieka
niż wspólnota wiernych, do której pełną przynależność dawał jednostce sakrament
Bierzmowania – dotyczy wspólnoty człowieka z Bogiem.
Ogólny sens Komunii wyrażały starożytne misteria Cerery i Bachusa, uświadamiające
człowiekowi, że jako duch jest istotą, celem, a płody przyrody są pozbawione
istotności, są tylko środkiem. Wtajemniczeniem było ich spożywanie, będące dla nich
zaszczytem, przemianą ich pozbawionego ducha bytu w energią życiową istoty duchowej.
Kontynuacją tej przemiany jest sublimowanie ludzkiego życia psychicznego w wyższe uczucia i
myśli skierowane ku Bogu. Człowiek nie jest szczytem łańcucha pokarmowego, lecz sam wytwarza
coś, co stanowi pokarm dla wyższej niż on istoty – dla Boga.
Materialne produkty spożywane przez człowieka są jednak ciałem Boga – i w ten sposób krąg się
zamyka. Człowiek znajduje się pomiędzy Bogiem jako substancją nie-duchową a Bogiem jako
duchem, jest alchemiczną retortą, w której Ciało Boga przemienia się w Bożego Ducha.
W ten sposób Trójka Denarów nawiązuje do wielkiego arkanu XX Sąd. Przyjmująca Komunię
Świętą kobieta ma znaczenie retorty, a symbol Ducha Świętego – gołębica – odpowiada
oczyszczonym duszom wzlatującym do nieba. Na karcie przedstawiającej sakrament Chrztu sytuacja
jest inna – tam alchemicznej retorcie odpowiada chrzcielnica, do której wsadzone zostało dziecko w
celu przemiany w chrześcijanina.
W przeciwieństwie do Bierzmowania – otrzymywania darów Ducha Świętego – Komunia jest jego
wytwarzaniem przez człowieka. Ale w rytuale Komunii jest to ukryte, człowieka pozbawia się
satysfakcji z uczestnictwa w wymianie z Bogiem. Wprawdzie jeśli kapłan w imieniu Boga daje
człowiekowi do spożycia hostię a sam wypija wino, to pokazane jest przez to, że Bóg zarówno daje,
jak i przyjmuje, ale wierni mają to rozumieć jako podwójną ofiarę ze strony Boga, w której oni sami
jedynie otrzymują. Pokazuje to strzałka w dół na stule.
Sakrament Komunii Świętej ma równoważyć pokazaną na Dwójce Denarów relację między
świeckim a duchownym, gdzie wymiana polega na tym, że świecki za swój ziemski pieniążek
otrzymuje od kapłana pieniążek duchowy. W sakramencie Komunii Świętej jest poniekąd na odwrót
– kapłan w imieniu Boga daje człowiekowi pieniążek ziemski, hostię jako ciało Chrystusa, a oddaje
Bogu pieniążek duchowy, czyli Ducha Świętego wytwarzanego przez człowieka. Trzy denary to
odpowiednio 1. denar od Boga, na którym stoi koszyk z produktami, 2. widoczny na gotyckim oknie
denar od człowieka dla Boga i 3. denar w kielichu kapłana jako pośrednika, który przeinacza sens
całej tej wymiany.
Wskazanie na gzymsie pod oknem na werset 14 20 Apokalipsy o krwi, która popłynęła z tłoczni,
sugeruje jego eucharystyczną interpretację.
77