Beyanlar Hanesine Kaydedilen Haklar
Aynı madde kapsamında taşınmazını satarak geri kiralama yöntemi ile kiralayanların
sözleşme süresi sonunda kendi taşınmazlarını adlarına tescil ettirmelerine yönelik işlemde
tapu harcından istisna tutulmuştur.
Kanunun 51.maddesine göre, kiralama sözleşmeleri kapsamında kiracı tarafından
sözleşme süresi sonunda geri alınmak kaydıyla kiralanan taşınmazların kiralayana satışı
sırasında devredenden binde 3,96 oranında tapu harcının tahsil edilmesi gerekmektedir.
II. MUHDESAT(407)
3402 sayılı Kadastro Kanunu gereğince taşınmaz malların tahdit ve tespiti esnasında,
aynı Kanunun 19. maddesinde; taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya
paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi
belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterileceği ifade edilmiştir.
Aynı maddenin devamında tarafların muvafakati halinde kadastro teknisyenleri veya
kadastro komisyonu ikili kullanmayı anlaşmaları çerçevesinde tek mülkiyete dönüştürebileceği
hükme bağlanarak tahdit, tespit, tescil ve tekli mülkiyete dönüştürülmesi açıklanmıştır.
Muhdesatın;
sahibi, cinsi, ihdas
tarihi ve iktisap
sebebi belirtilerek
tutanağın ve
kütüğün beyanlar
hanesinde
gösterilir.
Bununla birlikte; Yargıtay İBBGK’ un 22.12.1995 gün 1994/1
E. 1995/3 sayılı kararında (Resmi Gazete 03.06.1996 gün
22655), yabani ağaçların (delicelik ve menengiçlerin)
aşılanarak meyve ağacı haline dönüştürülmesi durumunda,
bunun 3402 sayılı Kadastro Kanununun 19/2. maddesinde
öngörülen ve tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde
gösterilmesi gereken bir “muhdesat” olarak kabul edilmesi
gerektiği ifade edilmiştir.
Tasarrufi yönden mütemmim cüz’ün başlı başına bir hukuki
varlığı olmayıp, ayrı ayrı tedavüle konu edilmeleri de
mümkün değildir.
Mevcut muhdesatın mülga 743 sayılı M.K. un yürürlüğe girdiği (4.10.1926) tarihten önce
meydana getirildiği evveliyat (kadastro tutanağı ve tespite esas) tapu kayıtlarının incelenmesi
sonucunda tespit edilmesi halinde, TST'nin 54. maddesi uyarınca müstakil ve daimi hak (üst hakkı)
olarak ayrı bir sayfaya tescil edilmek suretiyle temliki tasarrufa konu edilmesi mümkündür.
Bu durumda, muhdesat sahibinin talebine istinaden üst hakkı tesis edilerek kayıt malikine
TMK' nın 1019. maddesi gereğince, tebligat yapılır. Üst hakkında mevzuatın öngördüğü her
türlü tasarrufa (satış, bağış, ipotek) ve kısıtlamaya (haciz, ihtiyati tedbir vs.) konu olur.
(407)
KARAŞAHİN, a.g.e., s. 425, 426, 427
463