Şerhler Hanesine Kaydedilen Haklar
Arsa tek kişiye ait olabileceği gibi, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu da olabilir.
TMK’ nın 692. maddesi gereğince paylı mülkiyette taşınmaz üzerinde bina inşa edilmesi ile
ilgili tasarruflarda bütün paydaşların oybirliği ile karar vermesi gerekir. Elbirliği mülkiyetinde
de bu kural aynen geçerlidir.
Taşınmaz malın hissedarlarından bir kısmının yapmış olduğu kat karşılığı inşaat
sözleşmesinin tapu kütüğüne şerhi mümkün değildir. Taşınmaz üzerinde intifa, irtifak hakkı
gibi ayni hakları bulunan kişilerin de inşaat yapılmasına muvafakat etmeleri gerekir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile üstlenilen yükümlülüğün devri mümkün olabilir. Ancak,
bu devrin tapu kütüğüne şerhi (kayıt maliki/malikleri muvafakat etse dahi) mümkün değildir.
Diğer bir deyişle sözleşmenin şerhi için taşınmaz malın yüklenici adına tescilli veya tek taraflı
iradesi ile tescilinin mümkün olması gerekir.(401)
B. Sözleşmenin Feshedilmesi
TBK. ’nın 484. maddesine göre iş sahibi inşaat bitmeden önce yapılmış olan kısmın bedelini
ödemek ve yüklenicinin zararlarını tazmin etmek şartıyla sözleşmeyi tek taraflı olarak sebep
göstermeden feshedebilir.(402)
Yine, inşaatın süresinde bitirilememiş olması, projeye aykırı inşaat yapılması, dairelerin
kusurlu olarak teslim edilmek istenmesi, fazla kat çıkılması ve imar mevzuatına uygun
olup, ancak projeye aykırı inşaat yapılması gibi haklı sebeplere dayanılarak da sözleşmenin
feshedilmesi mümkündür.(403)
Kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin terkini, şerh lehtarının talebine
yapılabileceği gibi hükmen de yapılabilir.(404)
istinaden
C. Mali Yönü
Kat karşılığı inşaat hakkı sözleşmesinin tapu kütüğüne şerhinde, Harçlar Kanununa ekli
(4) sayılı tarifenin 12 nolu pozisyonu gereğince, sözleşmede yazılı bedel üzerinden (Bu bedel,
sözleşmeye konu taşınmazın emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin 2 katından
çok olamaz), bedelsiz olanlarda emlak vergisi değeri üzerinden harç tahsil ettirilir.(405)
Ayrıca, işlem için her yıl yeniden belirlenen döner sermaye ücreti tahsil edilir.
Terkininde (4) sayılı tarifenin 14 nolu pozisyonu gereğince maktu harç tahsil ettirilir.
(401)
KARAŞAHİN, a.g.e. sf.412.
(402)
15.HD. 993/1191 E- 4996 K.
(403)
Nurettin FİLİNTE-Av.Duygu PİŞKİNPAŞA-İstanbul Barosu Dergisi-2010/3
(404)
TKGM-2009/6 sy. Genelgesi
(405)
G.Öcal DÖRTGÖZ-Tapu İşlemleri
453