Taşınmaz Mülkiyetinin İçeriği ve Kısıtlamaları
taşınmazın maliki diğer parseller için irtifak hakkının terkinini isteyebilir. Tapu sicil memuru, bu
istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz etmemesi hâlinde irtifak hakkını
terkin eder”hükümlerini içermektedir.
Konuyla ilgili olarak Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 28.12.2006 gün,2006/14655 E.
2006/16411 K. sayılı kararında; “Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya
yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisi bağlanması
sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyacı veya geçit
yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Davacı
parselinin dava tarihi itibariyle ana yola ulaşması için rızaen geçide açık yerlerden sayılması
yani taraflar arasında rızai olarak geçit hakkı tesisinin mümkün bulunması düşüncesinden
hareketle…” denilerek genel yola ulaşımda en elverişli yolun belirlenerek, geçit irtifaklarının
taşınmazların leh ve aleyhine tesis edilmesi gerektiği ilkelerinin göz önünde bulundurulması
gerekmektedir.(372)
Genel Müdürlüğümüzün geçit hakkı süresiyle alakalı olarak vermiş olduğu
talimatlarında; geçit hakkı tesis işleminde kullanılan il encümen kararı ve değişiklik
beyannamesinde geçit hakkının süresi hakkında herhangi bir belirtme yapılmamış olmasına
rağmen, geçit hakkı tesisi için düzenlenen resmi senette, tarafların 30 yıl geçit hakkı müddeti
kararlaştırdıkları anlaşılmış olup, tarafların karşılıklı irade beyanlarıyla kararlaştırdıkları
hususlara tapu müdürünün müdahale yetkisinin bulunmadığı belirtilerek, Tapu Sicil
Tüzüğü’nün 30. maddesi gereğince tapu kütüğünün irtifak hakları sütununda irtifak hakkı
süresinin tescil edilmesi gerektiği yer almıştır.
2. Geçit Hakkının Tescili
TST'nin 30. maddesi uyarınca geçit hakları, tapu kütüğü sayfasının irtifak hakları sütununa
tescil edilir.
Şahıs lehine geçit hakkına örnek;
a-M: Haritasında gösterilen yerden 20 yıl süreyle … oğlu …’ın traktör ile geçme
hakkı vardır.Tarih-yevmiye
Taşınmaz lehine geçit hakkına örnek;
a-M:101 ada 10 numaralı parsel malikinin haritasında gösterildiği şekilde bu
parselden geçme hakkı vardır. Tarih-yevmiye
b-H: 101 ada 11 numaralı parselden bu parsel malikinin geçme hakkı vardır.
Tarih-yevmiye
(372)
İMAMOĞLU, a.g.e. sf.373
421