Taşınmaz Mülkiyetinin İçeriği ve Kısıtlamaları
olduğunun ve diğer önemli unsurlarının gösterilmesi gerekir. Ayrıca mecranın arazinin
neresinden geçirileceğinin bir haritaya bağlanması lazımdır.
b) Mahkeme Kararıyla Mecra Hakkı: Mecranın başka yerden geçirilmesi imkansız
veya çok büyük masraf ve emek harcamayı gerektirecek nitelikte ise ve komşu parsel
maliki bu mecraya razı olmuyorsa, zorunlu geçit hakkında olduğu gibi tam bir bedel
karşılığında mahkemeden zorunlu mecra tesisine müsaade etmesi talep edilebilir.
Mahkeme talebi kabul ederse, kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak tapuya tescil
yapılır.(367)
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 04.04.2003 tarih, 2003/282E. 2003/2663K. sayılı
kararında; “…mecranın geçirilmesi lüzumu komşuluk ilişkisine dayanmalıdır. Komşunun
mutlaka bitişik taşınmaz olması gerekmez,ancak, komşu kavramına girmeyen uzaktaki
bir işletme, su,elektrik gibi ulaştırma tesisatını geçirmek için bu maddeden yararlanamaz.
Bu tür işletme veya taşınmaz malikleri ancak malikle anlaşarak mecra irtifakı kurabilirler”
denilmektedir.(368)
2. Mecra Hakkının Tescili
Tapu Sicil Tüzüğü’nün 30. maddesi uyarınca İrtifak hakları, kütük sayfasında ayrılan özel
sütununa tescil edilir.
Şahsi Mecra İrtifak Hakkına Örnek
a-M: TEİAŞ lehine Mecra irtifakı.Tarih-yevmiye
Arzi Mecra İrtifak Hakkına Örnek:
M:101 ada 10 parsel lehine borularla doğalgaz taşıma irtifakı yükümlülüğü vardır.
Tarih-yevmiye
H:101 ada 11 parsel aleyhine bu parsel lehine irtifak hakkı vardır. Tarih-yevmiye.
3. Mali Yönü
Su yolu, elektrik, gaz gibi irtifak haklarının kurulmasında; taşınmaz üzerine irtifak hakkı
tesis ve devrinde tesis ve devir için ödenen bedel üzerinden devir alan için Harçlar Kanununa
ekli 4 sayılı tarifenin 20-e pozisyonu uyarınca harç tahsil edilir. Döner Sermayesi İşletmesi
Müdürlüğünce belirlenen tarifeye göre de ücret tahsil edilir. Ayrıca işlem bedelsiz olarak
yerine getiriliyorsa Harçlar Kanunu 4 sayılı tarifenin 4. pozisyonu uyarınca harç tahsil edilir.
(367)
Gürsel Öcal Dörtgöz, Medeni Kanuna Göre Tapu İşlemleri, sf. 223
(368)
M. Altuğ İmamoğlu, Tapu Sicili ve Tapu Sicilinin Tutulmasında Devletin Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, s.372
419