Sınırlı Ayni Haklar
veya hak sahiplerinin konuya ilişkin yazılı muvafakati gereklidir. Taraflar anlaşamaz ya da hak
sahiplerinin yazılı muvafakati bulunmaz ise mahkeme kararı ile terkin mümkündür.(352)
Kamulaştırma ve taşınmazın yok olması gibi mülkiyeti sona erdiren sebepler üst hakkını
da sona erdirecektir. Şahısla kadim üst hakkı, sahibinin ölümü ile kendiliğinden sona erer.(353)
f. Üst Hakkının Devri, Temliki, İfraz ve Tevhidi
Bağımsız ve sürekli niteliğe haiz üst hakkı, taşınmaz olarak sayıldığı ve ayrı bir sahifeye
tescil edildiğinden bunların devir, temliki, mirasçılara intikali ve üzerinde her türlü ayni veya
kişisel hak tesisi mümkün olduğu gibi kat irtifakı ve kat mülkiyeti ve yeni bir üst hakkı tesisi
de mümkündür.(354)
TKGM’ nin 24.04.1996 tarih 1525/28-1696 sayılı talimatınca üzerinde daimi ve müstakil
üst hakkı kurulmuş taşınmazın ifraz ve tevhidinde sakınca yoktur. Ancak malikin ve daimi
müstakil hak sahibi ve varsa ipotek alacaklısının muvafakati gereklidir.
Yine TKGM’ nin 01.09.1989 tarih 4793-29 sayılı talimatı gereğince irtifak hakkı olan üst
hakkının resmi senet düzenlenerek ve önceki üst hakkına atıf yapılarak daimi ve müstakil hak
olan üst hakkına dönüştürülmesi ve süresinin uzatılması mümkündür.
g. Kamu Arazileri Üzerinde Üst Hakkı
Üst hakkı, özel mülkiyete tabi ve tapuya kayıtlı araziler üzerinde tesis edilir. Ancak Hazineye
veya başka bir gerçek tüzel kişiye ait taşınmazlarda da üst hakkı kurulabilir. 2886 Sayılı Devlet
İhale Kanunun 74. Maddesi gereği devlet hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde bu kanun
hükümlerince sınırlı ayni hak ve üst hakkı tesis edilebilir. Yine Turizmi Teşvik Kanunun 8.
maddesi ile 6831 Sayılı Orman Kanunun 3373 sayılı kanunla değişik 17/3. maddesi turizm
amaçlı tesisler için irtifak hakkının kurulmasını mümkün kılmaktadır.(355)
3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yapılması
Hakkında Kanun ve bu kanunun uygulanmasına yönelik çıkarılan Bakanlar Kurulu kararı
belli şartlarda üst hakkı tesisine olanak sağlamaktadır. Buna göre kanunun 7. maddesince
sözleşme süresi 49 yıldan fazla olamaz. Yatırım ve hizmet sözleşmesinin sona ermesi ile birlikte
tesisler kullanılabilir olarak bedelsiz olarak kendiliğinden idareye geçer. TMK’ da üst hakkı için
en çok 100 yıllık süre kararlaştırılabildiği halde bu durumda 49 yıllık süre ile anılan kanun ve
(352)
TKGM, 15.06.2010 tarih ve 2010/12 sayılı Genelge
(353)
ERTAŞ, a.g.e. s. 513
(354)
TKGM, 15.06.2010 tarih ve 2010/12 sayılı Genelge
(355)
ERTAŞ, a.g.e. s. 505
395