Sınırlı Ayni Haklar
2. Oturma (Sükna) Hakkı
a. Konusu ve Kapsamı
• Oturma hakkı sadece
mesken nitelikli
taşınmazlar üzerinde
tesis olunabilir.
• Kapsamı daraltılmış bir
intifa hakkı gibidir.
TMK md. 823’de bir binadan veya onun bir
bölümünden konut olarak yararlanma yetkisi veren
ayni hak olarak tanımlanan oturma hakkı daraltılmış
bir intifa hakkı niteliğindedir. MK madde 823
gereği; kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça,
intifa hakkına ilişkin hükümler oturma hakkına da
uygulanır.
TMK md. 824 de oturma hakkının kapsamı
belirlenmiştir. Buna göre; “Oturma hakkının kapsamı genel olarak hak sahibinin kişisel
ihtiyaçlarına göre belirlenir. Oturma hakkı sahibi, hakkın şahsına özgülendiği açıkça
belirtilmedikçe, bina veya onun bir bölümünde ailesi ve ev halkı ile birlikte oturabilir. Binanın
bir bölümü üzerinde oturma hakkına sahip olan kimse, ortaklaşa kullanmaya özgülenen
yerlerden de yararlanabilir.
Oturma hakkı konut olarak yararlanmaya yönelik olduğundan yalnız mesken nitelikli
taşınmazlar üzerinde tesis olunabilir. Oturma hakkı konut ihtiyacı olarak düşünüldüğünden
sadece gerçek kişiler lehine tesis olunabileceği düşünülse de bazı yazarlar tüzel kişilerin
ikametgah ihtiyacı için de oturma hakkının tesis edilebileceğini belirtmiştir.(336)
Oturma hakkı şahsa bağlı haklardan olduğundan başkasına devredilemez ve mirasçılara
geçmez.
Taşınmaz üzerine TMK md. 826 doğrultusunda bir üst hakkı tesis edilmiş ise; yani arsa
maliki ile binanın maliki olan üst hakkı sahibi farklı kişiler ise üst hakkı sahibi arsa malikinin
muvafakati olmadan üst hakkı sahibi bina üzerinde oturma hakkı tesis edebilir. Ancak oturma
hakkının süresi üst hakkının süresini aşamaz. Aynı şekilde kat mülkiyetine konu bağımsız
bölümler de birer bağımsız taşınmaz niteliği taşıdığından kat malikleri de bağımsız bölümün
tamamı veya bir kısmı üzerinde oturma hakkı tesis edebilir.(337)
b. Tesis ve Tescili
Oturma hakkına aksine düzenleme olmadıkça intifa hakkına ilişkin hükümler
(336)
ERTAŞ, Sf. 500
(337)
ERTAŞ, a.g.e. s. 501
389