Evliliğin Genel Hükümleri, Aile Konutu Şerhi ve Eşler Arasındaki Mal Rejimleri
ölen eşine ait olup birlikte yaşadıkları konut üzerinde kendisine katılma alacağına mahsup
edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifa veya oturma hakkı tanınmasını isteyebilir;
mal rejimi sözleşmesiyle kabul edilen başka düzenlemeler saklıdır…
Haklı sebeplerin varlığı hâlinde, sağ kalan eşin veya ölen eşin yasal mirasçılarının istemiyle
intifa veya oturma hakkı yerine, konut üzerinde mülkiyet hakkı tanınabilir.
Sağ kalan eş, miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve altsoyundan birinin aynı
meslek veya sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde bu hakları kullanamaz. Tarımsal
taşınmazlara ilişkin miras hukuku hükümleri saklıdır.
b. Mal Ayrılığı
TMK yönetim yararlanma ve tasarrufa ilişkin 242. maddesi, “Mal ayrılığı rejiminde eşlerden
her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf
haklarını korur.”, diğer hükümler başlıklı 243. maddesi ise, “İspat, borçlardan sorumluluk ve
paylı mülkün özgülenmesi konularında paylaşmalı mal ayrılığı rejimine ilişkin hükümler
uygulanır.”, hükmündedir.
c. Paylaşmalı Mal Ayrılığı
TMK'nın yönetim yararlanma ve tasarrufa ilişkin 244. maddesi, “Eşlerden her biri, yasal
sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur.”
hükmündedir.
Belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle
yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde
sayılır. (TMK md. 245)
Eşlerden her biri, kendi borçlarından bütün malvarlığıyla sorumludur. (TMK md. 246)
ca. Mal Rejiminin Tasfiyesi ve Sona Erme
Mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya başka bir mal rejiminin kabulüyle sona erer.
Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına
geçilmesine karar verilmesi hâllerinde de, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona
erer. (TMK md. 247)
Eşlerden biri tarafından paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin kurulmasından sonra edinilmiş
olup ailenin ortak kullanım ve yararlanmasına özgülenmiş mallar ile ailenin ekonomik
geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar veya bunların yerine geçen değerler, mal
rejiminin sona ermesi hâlinde eşler arasında eşit olarak paylaşılır. Paylaştırmada işletmelerin
ekonomik bütünlüğü gözetilir. Mane l: